100 jaar gay in Rotterdam

Precies honderd jaar geleden ontmoetten homoseksuele mannen elkaar voor het eerst in een Rotterdams café aan de Westersingel. Dit wordt gezien als het startpunt van de Rotterdamse gay scene. De tentoonstelling Out in Rotterdam staat in het teken van 100 jaar gay in Rotterdam.

De expositie Out in Rotterdam is te zien in Dig It Up, aan de Schiedamsedijk in Rotterdam. Aad Koster (72) dook hiervoor in de geschiedenis van de Rotterdamse gay scene.

Nieuwe wet
Februari 1919 markeert Koster als het startpunt van die gay scene. Aanleiding was de aanpassing van een wet, waarbij de minimumleeftijd voor seksuele contacten voor homoseksuelen werd vastgesteld op 21 jaar. Voor hetero’s gold een minimumleeftijd van 16 jaar. Koster vertelt aan RTV Rijnmond: “Die rechtsongelijkheid leidde tot protesten en de oprichting van een soort actiegroep: het Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee (NWHK).

Dat comité ontmoette elkaar voor het eerst bij elkaar in café Albion aan de Westersingel 116. “Dat was de eerste gelegenheid waar homoseksuelen elkaar konden ontmoeten.”

Zedenpolitie
Koster vervolgt: “Er werden voordrachten gehouden, lezingen, zang, declamaties.” Het duurde echter niet lang. Als gevolg van die nieuwe wet, 248bis geheten, greep de zedenpolitie in. “Er waren jongens van onder de 21 aanwezig. En dat mocht niet vanwege 248bis.”

Die wet is uiteindelijk pas in de jaren zeventig afgeschaft. Maar er waren meer regels. Zo was het verboden om langer dan vijf minuten te vertoeven in een openbare waterplaats, oftewel een toilet. Koster vertelt dat hij met oude agenten heeft gesproken. “Die zeiden dat het bijna een sport was om met horloge bij zo’n pisbak te gaan staan en dan na vijf minuten naar binnen te gaan. Dan stonden daar mannen met de broek op de knieën en die werden dan ingerekend.”

Expositie
Het complete interview met Koster lees je hier. Hij schreef daarnaast enkele artikelen naar aanleiding van vondsten uit de geschiedenis van de Rotterdamse gay scene. Die vind je op de website van galerie Dig It Up, waar de expositie is te zien.

De expositie is te bezoeken tot en met 29 september, het slotweekend van Rotterdam Pride. Tal van activiteiten vinden de komende maanden plaats, zoals lezingen, vertoningen, reünies en demonstraties.