4 zelfdodingen en 640 meldingen van onveilige situaties in AZC’s in 2023

640 meldingen van onveilige situaties en vier suïcides onder lhbtiq+-vluchtelingen. Dat is de trieste balans die LGBT Asylum Support opmaakt over de toestand in de Nederlandse AZC’s in 2023. Voorzitter Sandro Kortekaas heeft een noodbrief geschreven om nogmaals aandacht te vragen voor de situatie.

noodbrief

Voorzitter Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support richt zijn noodbrief aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Eric van der Burg, het bestuur van COA, de IND, de voorzitter van de Tweede Kamer en andere betrokken instanties. Hij schrijft:

Op eerste kerstdag maandag 25 december 2023 overleed de 21-jarige Moldavische trans asielzoekster Katya (Kate) Mikhailova door suïcide in haar azc te Heerlen. In Nederland vroeg zij asiel aan maar werd afgewezen omdat haar land op papier veilig genoeg zou zijn ondanks de doodsbedreigingen en meer die zij ontving. Zowel het land wat ze ontvluchtte als ook Nederland bood haar niet die bescherming waar ze als kwetsbare, jonge trans vrouw tevergeefs om vroeg. 

En net zo bang als in land van herkomst vereenzaamde ze door homofobie in haar azc. Littekens op haar arm getuigden van haar angsten. Mede lhbtiq+ asielzoekers die we verenigden in een groep vanwege incidenten in hun azc, probeerden haar uit haar isolatie te halen. Vlak na de negatieve uitspraak van de rechtbank sprak ze nog met een mede lhbtiq+ asielzoeker over haar plan B. Helaas heeft ze dit niet kunnen doorzetten. Een dag daarna overleed zij door suïcide, voor iedereen onverwacht.

vier lhbtiq+ asielzoekers door suïcide overleden in 2023

Kate is daarmee de vierde lhbtiq+ asielzoeker in Nederland die in 2023 door suïcide in haar azc om het leven kwam. Dit jaar hebben we bij elke suïcide van een kwetsbare lbtiq+ asielzoeker in uiterste nood, u telkens verzocht om onderzoek in te stellen. Waarbij u tot dusver alle situaties betreurt maar deze verder volledig negeert. 

Het gaat hier echter om de meest kwetsbare groep in de migratieketen, zeker bij trans asielzoekers. Volgens gegevens die ons bekend zijn, zijn er in de laatste vier jaar 26 asielzoekers overleden door suïcide. Echter vijf van het aantal van 26 asielzoekers zijn lhbtiq+ asielzoekers. Vier daarvan zijn in 2023 door suïcide overleden hetgeen een extreem hoog aantal is. Is dit dan niet voor u alarmerend genoeg?

640 meldingen van onveilige situaties naar het coa

Dit jaar heeft LGBT Asylum Support meer dan 640 meldingen verstuurd naar het COA over onveilige situaties voor lhbtiq+ asielzoekers in opvangcentra. Want wat voor Kate gold, geldt voor vele lhbtiq+ asielzoekers in Nederland: zij voelen zich in de Nederlandse AZC’s onveiliger dan het land dat ze moesten ontvluchten. Dat is wat LGBT Asylum Support vrijwel continu van de ruim 900 lhbtiq+ asielzoekers hoort die we zo goed als mogelijk bijstaan. Die, zoals tijdens aanmeldfase in Ter Apel eindelijk onveilige situaties hebben kunnen ontvluchten, getraumatiseerd en voor hun ontluisterend, opnieuw hun eerste periode in Nederland in angst door moeten maken. En waar ze – hoe goed het COA haar best doet – geconfronteerd worden met dezelfde cultuur als die ze ontvlucht zijn. 

Een cultuur waarin het zelfs ‘normaal’ gevonden wordt dat kinderen in opvanglocaties lhbtiq+ asielzoekers openlijk uitschelden voor gay. Waar trans asielzoeksters al jaren seksueel belaagd worden. Waar zoals deze week, een uiterst kwetsbaar minderjarige trans asielzoekster uit Rusland op grove wijze verkracht werd. Enkel op aandringen van mede lhbtiq+ asielzoekers werd de politie uiteindelijk ingeschakeld. Geen opvolging aangenomen motie n.a.v. noodopvang te Biddinghuizen In uw antwoorden op brieven gestuurd door LGBT Asylum Support verschuilt u zich achter kabinetsbesluiten. 

U negeert dat lhbtiq+ asielzoekers beschermd willen worden in hun azc’s waar zij dezelfde situaties en nog erger meemaken als in land van herkomst. Zo ook uw brief van 22 december 2023 waar u niet ingaat op de motie van de leden Bergkamp en Dijkstra nr. 239, waarbij gedocumenteerd sprake is van het feit dat het COA tijdens de situatie in de noodopvang te Biddinghuizen, geen veiligheid en ook geen begeleiding kon garanderen. Ondanks dat het COA beloofde alle lhbtiq+ asielzoekers uit veiligheid te verplaatsten met alle informatie die LGBT Asylum Support verschafte, lukte dat slechts ten dele. Ondanks verzoeken, verblijven nog velen immer in gelijke, onveilige situaties waarbij nog steeds geen begeleiding op maat geboden wordt.

serieus gevolg

De brief gaat nog even verder. In het tweede gedeelte stelt Kortekaas dat Van der Burg en de IND te weinig doen aan de onveilige situatie voor asielzoekers. Hij roept de staatssecretaris dan ook op om hier deze keer wél een serieus vervolg aan te geven.

Praten over gedachten aan zelfdoding kan bij 113 Zelfmoordpreventie. Bel 0800-0113 of 113 voor een gesprek. Je kunt ook chatten op www.113.nl.