Kai Jonas, 41, getogen in Beieren, Duitsland doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar seksueel gedrag onder homojongeren. Of, zoals zij het noemen, ‘same sex attracted’ tieners. De leeftijd waarop tieners hun coming-out beleven daalt continu. Die was vroeger tussen de 18 en 20, een onderzoek van SCP wijst in 2010 uit dat die rond de 16,3 jaar ligt. Maar hoe beleven ze seks eigenlijk, en welke risico’s komen daarbij kijken? ‘We hebben een jongen geïnterviewd die seks had met de taxichauffeur die hem naar school bracht’
Heb je het idee dat jongeren op een andere manier tegen seks aankijken dan volwassenen?
Er zijn natuurlijk een aantal dingen veranderd: met name het feit dat de mogelijkheid om toegang te krijgen tot erotisch materiaal vele malen groter is geworden. Dat komt niet alleen doordat het vrij beschikbaar op internet staat, maar ook omdat het in onze Westerse maatschappij een veel groter onderdeel is geworden van hoe er bijvoorbeeld reclame gemaakt wordt, en hoe sterk erotische afbeeldingen in het dagelijks leven te zien zijn. Onderzoek laat zien dat jongeren qua, ik noem het maar even ‘techniek’, veel hebben gezien. Je kunt 3.000 stukjes porno van 30 seconden op internet hebben bekeken, en dan heb je alles gezien, van seks met een hond, of met twee handen, vier vrouwen, drie mannen, noem maar op, maar je weet niet hoe het voelt. Dus er is een verschil tussen technische kennis en weten hoe zoiets voelt bij jezelf en bij anderen. Vroeger was dat anders, toen was het veel moeilijker om aan porno te komen. Als ik naar mezelf kijk: ik ben opgegroeid in een dorp in Beieren. Daar kon je niet eens ‘onder de toonbank’ een mannenpornoblad kopen – dat bestond niet. Dus ik had er ook geen verbeelding van. Dat is inmiddels sterk veranderd. Dus het verschil zit vooral in de pre- en post-internetgeneratie. Ik moet ook zeggen dat veel tieners niet eens zoveel porno kijken. Ze weten wel dat het er is, maar vinden het tegelijkertijd vaak bedreigend, te uitdagend, en als ze het met vrienden bekijken is het echt een big deal. Dat is door de jaren heen niet zo erg veranderd.
Denk je ook dat jongeren eerder geneigd zijn om dingen die ze in porno zien, na te doen?
Dat gaat een beetje alle kanten op. Het feit dat je een harde seksscène op internet hebt gezien, betekent niet automatisch dat je ook direct je vuist in je vriendje wil stoppen. Wat er wel gaande is, maar dat is niet beperkt tot jongeren, is dat met name veel homomannen inmiddels een heel raar beeld hebben van hoe seks zou moeten zijn. Je moet urenlang kunnen doorneuken, je piemel moet 53cm zijn en altijd keihard. Dat kan ook tot gevoelens van minderwaardigheid leiden. Voor jongeren is dat een nog veel groter probleem: als je voor de derde keer naakt voor je badkamerspiegel staat, en je vergelijkt jezelf met al die gespierde pornoacteurs op internet, dan kun je een grote discrepantie beleven en je minderwaardig voelen.
Hoe komen 16-minners met andere jongeren in contact? Op een website als Gay.nl kunnen zij bijvoorbeeld nog geen profiel aanmaken, ze kunnen ook nog niet echt uitgaan.
Elke tienergeneratie is heel erg slim en bedenkt manieren waarop ze aan seks en alcohol e.d. kunnen komen. De een is daar succesvoller in dan de ander. Soms doen ze alsof ze ouder zijn zodat ze zich wél bij bepaalde websites kunnen aanmelden. Ze hebben vaak ook een mobiele telefoon, die (gedeeltelijk) door hun ouders betaald wordt, waarmee ze toegang kunnen krijgen tot datingapps en -sites. Dat werkt wel voor ze. Tegelijkertijd hebben ze vaak seks binnen hun vriendenkring, en veel jongeren hebben ook seks met oudere mannen die ze in hun leefomgeving tegenkomen. We hebben een jongen geïnterviewd die seks had met de taxichauffeur die hem naar school bracht. Een ander had seks met een buurman. Wat we ook zien is dat veel jongeren niet alleen seks hebben met veel oudere mannen, maar met oudere tieners of jongemannen, tussen de 18 en 21. Er zijn ook vrij veel mannen van die leeftijd die graag seks willen hebben met een tiener, die de eventuele legale problemen die daarbij zouden kunnen komen kijken maar even buiten beschouwing laten.
Met welke leeftijdsgroep beleven tieners van rond de 16 jaar meestal hun eerste keer?
Toen we zijn begonnen met onderzoek doen naar de eerste seksuele ervaringen van homojongeren, of ‘same sex attracted’ tieners, verwachtten we dat de jongeren die we hebben ondervraagd, meestal rond de 16 jaar, voor het eerst seks zouden hebben met oudere partners. Dat bleek niet te kloppen. Ze beleven vaak juist hun eerste keer met nog jongere jongens van 13 of 14. En soms zijn er situaties waarin tieners eerst ervaring opdoen met oudere mannen, maar dat vervolgens verder ontwikkelen met jongere jongens.
De rest van het interview lees je in het speciale jongerennummer van Gay&Night.
