REINDIER is niet te stoppen – zelfs niet met een verlamde stemband

Als je ineens niet meer kunt doen waar je het best in bent, zijn er twee opties: je kunt bij de pakken neer gaan zitten en in de put raken, óf zorgen dat je er sterker uit komt. Dat laatste deed muzikant Reinier van Harten alias REINDIER.

Treed vooral niet buiten de gebaande paden en doe waar je goed in bent. Dat zei Reinier van Harten jarenlang tegen zichzelf. De twintiger zat op het conservatorium en timmerde met zijn REINDIER aan de weg.

Hij stond aan het begin van een doorbraak toen het noodlot toesloeg. Ineens werd de artiest getroffen door een auto-immuunziekte, waardoor zijn linkerstemband verlamd raakte. Hierdoor moest hij zijn tournee afbreken en tijdelijk stoppen met het conservatorium. “Vanaf mijn jeugd was ik met muziek bezig en het bepaalde mijn hele identiteit. Dus toen artsen me vertelden dat ik niet meer kon zingen, was dat best heftig. Maar tegelijkertijd merkte ik dat ik de eerste twee maanden daarna ook opgelucht was”, zegt Reinier, die tijdens het interview soms zijn stem behoorlijk moet verheffen vanwege verbouwingswerkzaamheden in het pand naast onze redactie. Hij was opgelucht omdat er na een paar maanden in onzekerheid te hebben geleefd eindelijk een diagnose was. En hij kon ook even tot rust komen na een hectische tijd van optreden en het uitbrengen van een EP.

Genezen

In de periode die volgde, besloot Van Harten dat hij altijd muziek zou blijven maken. Als het niet voor hemzelf was dan wel voor anderen, dus hij bleef schrijven. Reinier: “Dingen verzinnen vind ik misschien nog wel leuker dan performen. Dan zit ik in mijn kamer en klap ik m’n laptop open, waarin allerlei instrumenten verstopt zitten. Er ontstaat dan een wereld die niet eerder bestond en die ik heb gemaakt.”

Ondanks het oorverdovende geluid van een drilboor op de achtergrond gaat hij onverstoord verder: “Ik verloor drie octaven van de ongeveer vijf die ik er had. Dus vóór de verlamming speelde ik veel met hoogte en gebruikte ik vaak mijn kopstem. Op een gegeven moment wilde ik een voorstelling maken over mijn stembandverlamming en toen ben ik karakters gaan bedenken die ieder afzonderlijk iets representeerde wat ik verloren ben. Er was bijvoorbeeld een merel die een raaf werd: de merel kan mooi zingen en de raaf niet, maar het zijn allebei zwarte vogels. De raaf komt in een stad terecht waar ze allerlei karakters ontmoet die haar allemaal iets proberen te zeggen over wat ze kwijt is en aan het eind van de voorstelling volgt de acceptatie. Dat was het doel dat ik voor ogen had en dat is handig, want dan weet je waar je heen wil. Je verliest je stem, er is een acceptatie en daartussenin is het een soort van Alice in Wonderland. Dat ik weer ben gaan optreden heeft me genezen, eigenlijk.”

Vóór de verlamming zat de muzikant voor z’n gevoel vast in de gedachte dat je moet blijven doen waar je goed in bent. Reinier performde volgens het gezegde ‘schoenmaker blijf bij je leest’ en zat diep in de conservatorium-muziekscene. Hij voegde soms wel theatrale dingen toe aan zijn optredens, maar durfde nooit helemaal uit te pakken. Nu kan ik ervoor gaan en maakt het toch allemaal niet meer uit, dacht Reinier toen hij de stembandverlamming had: “Ik was zo onzeker geworden en wist niet of ik nog wel op het podium moest klimmen, omdat ik niet meer zo goed kon zingen als eerst. Nadat ik toch had opgetreden, kwam ik erachter dat het ook gewoon om de kunst en de performance gaat en niet alleen maar om hoe goed je bent.” Ook al is de artiest minder flexibel met zijn stem, hij kan nog steeds verhalen vertellen met z’n liedjes.

“Een van mijn grootste angsten is dat mensen me zielig gaan vinden naarmate ik ouder word”

Mismatch

‘Margarita’ is de eerste single van REINDIER sinds het debuutalbum in 2015. De plaat is gebaseerd op het verhaal van Venus Xtravanganza, een New Yorkse transgender en artiest die te zien is in de documentaire Paris Is Burning.

“Ik zag de documentaire en vond het zo’n heftig verhaal. Venus was zo zeker van zichzelf en wie ze was en sprak daar zo natuurlijk over en dan op het einde van de documentaire wordt ze vermoord. Dat was zo’n soort van mismatch en ik vergeleek het met mijn eigen mismatch. Ik vraag me namelijk weleens af hoe ik zou zijn als de buitenwereld niet bestond. Nu vraag ik me vaak af hoe ik me moet gedragen ten opzichte van de mensen om me heen. Het is niet zo dat ik 's morgens opsta en beslis of ik die dag een jongen of een meisje zou zijn, maar in mijn ideale wereld zou dat veel meer in elkaar overlopen. Het zou zo fijn zijn als ik geen keuzes meer zou hoeven maken op basis van wat men over me denkt of verwacht, maar op basis van hoe ik me voel en hoe ik me wil gedragen."

"Het stomme is dat ik dat van mezelf wel mag als ik op het podium sta. Het nummer ‘Margarita’ representeert bijvoorbeeld het vrouwelijke in me. Venus Xtravaganza had het lef om te zijn wie ze wilde zijn en werd vermoord. Natuurlijk is het een andere tijd, maar het is mijn grootste angst om alleen te zijn en geen geliefde te kunnen vinden die me accepteert. Stel nu dat mensen me zielig gaan vinden naarmate ik ouder word? Dat zijn heel stomme angsten, dat weet ik ook wel. Ik laat mijn vrouwelijke kant vooral zien op feestjes en tijdens optredens, want dan ben ik het niet helemaal of zo. Dan is het meer kunst. Het is mooi dat ik het dan wel kan, maar tegelijkertijd jammer dat ik die kant daarbuiten niet vaak laat zien.”

Mag je het een comeback noemen? REINDIER is de laatste jaren in ieder geval op ontdekkingsreis geweest en durft meer kanten van zichzelf te laten zien op het podium. Misschien is het ’t best als je zijn nieuwste project met een frisse blik bekijkt.

‘Margarita’ is onlangs gereleased en op maandag 9 april staat er een showcase gepland in de Desmet Studio’s in Amsterdam. De twintiger, die zichzelf opnieuw heeft uitgevonden, heeft er zin in: “Pop met een randje, met een beetje van Björk, Kate Bush, Oscar and the Wolf en Kylie Minogue. REINDIER moet een wereld worden waarbij mensen even niks meer hoeven behalve te kunnen verdwalen. Een wereld met sprookjeselementen en rauwe elektronica. Het wordt precies zoals ik het wil en ik ben aan het maken wat ik op dit moment graag wil maken.”

Op donderdag 30 januari heeft Reindier een clubnacht in Paradiso.