Finse Songfestival-kandidaat over pesten, burn-outs en het grote succes

Saara Aalto doet dit jaar na deelname aan The Voice Finland en X Factor UK voor Finland mee aan het Songfestival. Na moeizame jaren in Finland, waar ze door haar land niet serieus werd genomen, vond ze groot succes in Engeland.

Je bent in Amsterdam voor Eurovision in Concert. Hoeveel zin heb je in dit hele Eurovisie-avontuur?
“Ik ben heel erg enthousiast! Ik heb al vaak geprobeerd mee te doen aan het Songfestival, ik wilde dit al toen ik tien jaar oud was. Ik zag destijds Dana International in een Fins magazine. Dana was de meest prachtige vrouw die ik ooit had gezien. Voor mij was het Songfestival een plek van positiviteit, terwijl Finland koud en donker was. Dat was de plek waar ik wilde zijn. Nu, twintig jaar later, is het me gelukt.”

Je werd tweede in X Factor UK. Waarom doe je mee voor Finland en niet voor Engeland?
“Ik ben door beide landen gevraagd. Had gesprekken met zowel de BBC als de Finse omroep Yle. Ik heb er echt even over na moeten denken, maar het voelde raar niet voor mijn thuisland mee te doen. Ook al woon ik in Londen, ik voel me nog steeds Fins. Het voelt goed dit nu voor Finland te doen. Misschien volgend jaar voor Engeland, haha.”

En daarna voor Zweden, zoals veel Finse artiesten doen?
“Misschien! Wie weet. Eerst Finland, dan Engeland en vervolgens ga ik gewoon alle landen af, haha. In San Marino hebben ze ook elk jaar te weinig artiesten! We hebben veel opties.”

Je staat erom bekend op te komen voor homorechten. Bijvoorbeeld tijdens het debat over het huwelijk tussen koppels van hetzelfde geslacht in Finland vorig jaar. Krista Siegfrids maakte in 2013 een groot statement door een vrouw op het Songfestival-podium te zoenen. Ben jij ook iets van plan?
“Ik heb het gevoel dat ik al veel doe door mezelf te zijn. Ik ben een vrouw die verloofd is met een andere vrouw. Ik denk dat ik mensen al kan helpen door daar open over te zijn. Meri, mijn verloofde, wist in eerste instantie niet of ze wel op mijn Instagram wilde staan. Ze zou dan haar privacy moeten opgeven. Ik heb de keus aan haar gelaten en uiteindelijk vond ze het goed. Voor haar is het belangrijk dat ze anderen kan helpen. Wij denken dat we dat doen door onze foto’s samen te delen. Kijk, er zijn al wat ouders van kinderen naar me toegekomen die nu hun lesbische dochter accepteren, alleen omdat ze na het zien van foto’s van Meri en mij zagen dat lesbische koppels normaal zijn. Mensen hebben nog steeds voorbeelden nodig voordat ze iets kunnen accepteren.”

Is het niet eng je privéleven daarvoor op te geven?
“Soms denk ik dat ik te veel weggeef, het is niet makkelijk om als artiest je privéleven op te geven. Je geeft je bloot tijdens interviews en vervolgens worden er allemaal dingen over je geschreven. Het is mijn missie anderen te helpen en als ik daarvoor mijn privéleven moet opofferen, is dat maar zo.”

Als ik de pers mag geloven, heb je een flinke geschiedenis achter de rug. Onder meer door een depressie. Hoe was de kleine Saara?
“Ik groeide op in een heel klein plaatsje in Finland. Er woonden slechts negenduizend mensen. Iedereen kende iedereen. Wat is hij daar aan het doen? Wat heeft zij aan? Iedereen was een beetje hetzelfde. Ik was heel raar. Niet typisch Fins. Ik praatte veel, iets wat Finnen niet doen. Bovendien was ik luid en hield ik ervan in de schijnwerpers te staan. Mensen vroegen zich af waarom ik dat wilde. Op school zong ik altijd al mijn eigen liedjes, ik stond daar dan trots te wezen. Mensen vonden dat altijd stom. Ze zeiden dat mijn liedjes slecht waren en vroegen waarom ik me zo verkleedde."

"Toen ik twaalf was, droeg iedereen grote truien en broeken. Ik niet, ik hield van kleur en make-up. Ik was anders dan de rest. Het maakte me niet uit, maar het zorgde er wel voor dat ik me heel erg eenzaam voelde. Het werd beter toen ik naar een muziekschool ging. Daar waren mensen zoals ik. Ik kwam erachter dat ik mezelf niet hoefde te veranderen, ik kon gewoon zijn wie ik was en dat vinden mensen leuk. Nu geef ik dat als advies door aan mijn jonge fans. Ik zeg: wacht maar, als je oud genoeg bent, ga je weg uit dat kleine dorp en vind je jouw mensen."

Dat heb je zelf ook gedaan door naar Londen te verhuizen en mee te doen aan X Factor.
“Precies. Het was een moeilijke tijd toen ik carrière probeerde te maken in Finland. Ik kon nooit mijn plek vinden, mensen begrepen mijn stijl niet. ‘No Fear’ [een nummer waarmee Saara in 2016 meedeed aan de nationale voorrondes voor het Songfestival in Finland, red.] was te flamboyant, te groot. Ik dacht: er leven maar vijf miljoen mensen in Finland. Ik kan mijn droom niet opgeven vanwege vijf miljoen mensen! Ik deed mee aan X Factor en dat was een groot succes. Je moet dapper zijn om die stap te zetten, maar je moet het wel doen.”

"Je moet leren nee te zeggen tegen dingen"

Nu ga je Finland vertegenwoordigen met het nummer ‘Monsters’. Hoe reageren ze nu in je thuisland?
“Een stuk beter. Ze zijn van mening veranderd sinds mijn deelname aan X Factor. Ik denk omdat ze zagen dat anderen mij wel leuk vonden. Finse mensen zijn een beetje gek, ze moeten eerst van anderen horen dat iets uit Finland goed is, voordat ze dat zelf ook vinden.”

Voelt dat niet nep?
“Soms wel een beetje. Ik dacht: ik was hier al jaren! Ik heb in interviews gezegd dat ik geen platendeal kon krijgen omdat ik Engels wilde zingen en dat niemand in me geloofde. Iedereen dacht dat het me toch niet zou lukken internationaal door te breken. Nu noemen ze me ‘onze Saara’. Het voelt natuurlijk een beetje nep. Ze hadden me eerder moeten helpen. Waarom zijn ze nu pas geïnteresseerd in mij? Maar ik ben een positief mens: ik wil niet boos of verdrietig zijn. Ze weten niet beter. Gelukkig geven ze nu wel hun fout toe en verontschuldigen ze zich tegenover mij.”

In een interview met The Sun sprak je uitvoerig over je depressie. Is het de juiste tijd om nu mee te doen aan het Songfestival en een album uit te brengen?
“Mijn leven staat op z’n kop sinds X Factor UK. Ik ben jurylid van de Finse X Factor, ga binnenkort in Engeland op tour en doe mee aan het Songfestival. Ik wil voorkomen dat ik opnieuw een burn-out krijg, die had ik vijf jaar geleden en ik weet hoe dat voelt. Ik zeg niet meer ja tegen alles. Ik ben oud genoeg om te weten hoe je nee zegt.”

Dat is knap.
“Klopt. Als anderen tegen je zeggen dat je iets niet moet doen omdat het te druk is, doe je het niet. Je moet het zelf doorhebben.”

Saara doet met het nummer 'Monsters' mee aan het Songfestival en staat in de eerste halve finale op 8 mei.