“Clichés liggen overal op de loer”

Het elfde seizoen van RuPaul’s Drag Race start binnenkort. Wij spraken met oud-winnaar Sasha Velour die er in 2017 met de ‘crown’ vandoor ging.

Was meedoen aan Drag Race een beetje hoe je dacht dat het zou zijn?
“Op sommige vlakken wel, maar tegelijkertijd ook weer totaal niet. Ik had me wel een beetje voorbereid op de ups en downs van de competitie. Ik wist dat ik open-minded moest zijn over de manier waarop ik drag doe, en dat ik misschien dingen zou moeten veranderen als de competitie dat van me zou vragen. Ik had natuurlijk geen idee welke kant de jury me op wilde hebben. Wat ik het moeilijkst vond was optreden zonder publiek erbij. Dat is zo raar! Ik keek de show altijd met veel mensen in een bar, maar tijdens de opnames zit je in een afgesloten omgeving.”

Je hebt een brede kennis van queer geschiedenis. Wat zou je jonge LHBTQ’s graag mee willen geven?
“Ik wil jongeren graag herinneren aan de lange politieke geschiedenis van queer art en drag in het bijzonder. We moeten kijken naar mensen als José Sarria [openlijk homoseksuele politieke activist uit San Francisco, red.] die het Imperial Court System heeft opgericht, een van de grootste  LHBTQ-organisaties ter wereld. Die organisatie heeft enorm bijgedragen aan het verwerven van rechten voor de queer gemeenschap. En ik vind het belangrijk om terug te kijken naar de Stonewall Riots, waar dragqueens en gekleurde transvrouwen voorop liepen om te vechten voor bescherming.
Mensen zien drag misschien vooral als bron van entertainment, en natuurlijk is het dat door de jaren heen ook geweest. Maar ik wil dat mensen ook op de hoogte zijn van de enorme geschiedenis van politiek engagement. Zeker nu het politieke klimaat weer conservatiever wordt.”

Drag Race wordt in Amerika tegenwoordig op VH1 uitgezonden en is daarmee echt mainstream geworden. Is dat goed of gaan de scherpe randjes er nu een beetje van af?
“Het is heel krachtig dat mensen nu ineens tijdens het zappen RuPaul’s Drag Race tegenkomen. Dat was voorheen, toen het programma alleen op LOGO te zien was, niet het geval. Dan kwam het alleen voorbij als je een pluspakket had. Via VH1 kunnen jongere kijkers bereikt worden. Of mensen die op plekken wonen waar ze simpelweg niet worden blootgesteld aan queer cultuur. Dat over the top, queer, kleurrijke mensen met pailletten op tv enorm succesvol kunnen worden dankzij een programma, dat is een powerfull boodschap. En ik ben supertrots dat ik daar onderdeel van uit mag maken. En ik vind trouwens niet dat de scherpe randjes van de show af zijn. In dit seizoen zijn er een hoop diepe, persoonlijke en eerlijke discussies geweest over identiteit, politiek en geschiedenis. Niets is more queer dan dat.”

Denk je dat jouw drag style anders zou zijn als je vroeger Drag Race had kunnen kijken?
“Misschien wel. Mijn stijl is geïnspireerd op bijvoorbeeld vampierenfilms, slechterikken uit Disneyfilms en vreemde Russische sprookjes die me als kind fascineerden. Ik hoop dat iedere dragqueen haar instinct volgt en het op haar eigen manier doet. Er liggen overal trends en clichés op de loer, en ik vind dat drag juist erom draait om je eigen koers volgen. Werk volgens je eigen regels, en breek ze ook. Tijdens Drag Race werd meermaals van me verlangd dat ik m’n eigen regels brak. En ik ben blij dat ik dat heb gedaan.”

“Valentina heeft zeker star power, maar in de finale was ze in het nadeel geweest”

We zijn heel blij dat je gewonnen hebt, maar we moeten het vragen: denk je dat het anders was gelopen als Valentina het beter had gedaan tijdens haar beruchte lipsync?
“Valentina heeft zeker star power, maar ze heeft misschien niet zoveel ervaring met drag professionality. Als Valentina in de finale had gestaan zou ze absoluut in het nadeel zijn geweest. Er stonden vier meiden in de  finale die precies wisten hoe ze een show moesten geven. Omdat de top 4 van dit seizoen echt bestond uit drag experts, hebben we gezamenlijk een andere soort finale dan normaal neer kunnen zetten. Daar kunnen veel andere seizoenen niet aan tippen. Ik ben erg blij met hoe het gegaan is, het klopte allemaal precies.”

Je hebt de voor de finale niet een keer hoeven lipsyncen. Heb je genoeg kunnen laten zien?
“Ik vond het erg jammer dat ik niet eerder in de gelegenheid was om te lipsyncen, want het is m’n favoriete onderdeel van het programma. Aan de andere kant is het natuurlijk ook goed dat ik nooit in de bottom two terecht ben gekomen, en het dus nooit heb hóeven doen.
Ik was erg blij dat ik in de finale  de kans kreeg om te laten zien wat ik doe als ik op het podium sta: ik zet een performance neer met gevoel, vreugde en verdriet.”

Er zijn geruchten over een nieuwe All Stars. Wie moet daar volgens jou aan meedoen?
“Ongina, uit seizoen 1! Zij is net als ik een kale dragqueen, en gelooft ook niet in de gebaande paden. Ik weet zeker dat ze manieren zal vinden om het publiek voor zich te winnen, terwijl ze kijkers blootstelt aan nieuwe stijlen van drag. Daar sta ik natuurlijk achter.”

Foto’s: David Ayllon