“Een kind afstaan is dikwijls helemaal geen keuze”

Illustrator Pieter Gaudesaboos maakte al heel wat prentenboeken, maar nooit eerder was hij zo persoonlijk als in zijn nieuwe boek Klein verhaal met een hart. Dat gaat over adoptie, maar dan vanuit het perspectief van de moeder die haar kind ‘wegschenkt’. Een interview in vijf vragen: “Sommige scènes komen recht uit ons leven.”

Pieter Gaudesaboos maakt al bijna twintig jaar prentenboeken voor jong en iets ouder. Samen met zijn vriend Tomas adopteerde hij twee dochters. Dat vormde de inspiratie voor het boek Klein verhaal met een hart, dat hij samen met schrijver Elvis Peeters heeft gemaakt.

Rode mier
Klein verhaal met een hart draait om een rode mier, die besluit haar ei weg te schenken, een klein hart dat dicht tegen het hare klopte, maar dat ze niet bij zich kan houden. Het prentenboek gaat over haar besluit en welke gevolgen dat heeft voor haar leven. Haar eigen hart zal pas opnieuw kloppen als ze haar kind terugziet. Hier de trailer van het boek:

Je nieuwe prentenboek gaat over adoptie, maar dan vanuit het standpunt van de moeder die haar kind afstaat, of ‘wegschenkt’ zoals je het noemt. Waarom heb je hiervoor gekozen?
"Je kunt heel veel lezen over het lange wachten van de adoptieouders, maar voor de geboortemoeder is dikwijls heel weinig begrip. Vooral ook omdat die verhalen niet gekend zijn. Mensen kunnen het zich moeilijk voorstellen waarom iemand een kind afstaat. Ik zou zoiets nooit kunnen, zeggen ze vaak. Goedbedoeld, dat wel. Maar ik heb geleerd dat er duizend en één redenen kunnen zijn om een kind af te staan. Dikwijls blijkt ook dat die keuze helemaal geen keuze is. Het zijn vaak moeders die het gevoel hebben dat het kind loslaten het enige is dat ze kunnen doen. Als een soort van grootse daad van liefde, hoe dubbel dat ook klinkt.

Ik kon me daar eerst ook niet zoveel bij voorstellen, tot ik zelf zo’n moeder ontmoette. Een gewone vrouw, die de pech had in een situatie te zitten waarin er geen plan B, C of D was. Wij hebben nu twee kinderen. Mocht er iets misgaan, dan kan ik meteen een lijst van tien namen opschrijven waar de kinderen terechtkunnen. Die mensen hebben dat niet. Dat kunnen wij ons inderdaad niet voorstellen, we zijn geprivilegieerd zonder het te beseffen. Het feit dat die moeder haar kind afstaat, is een grootse daad van liefde. Ze weet dat ze haar kind haar hele leven gaat missen en offert haar geluk op om het te kunnen geven wat het verdient."

Zelf heb je twee dochters geadopteerd met je partner. Kun je daar iets meer over vertellen?
"Mijn vriend Tomas en ik hebben twee meisjes geadopteerd, Leah (6) en Suzie (3). Ze zijn allebei bij ons gekomen toen ze twee maanden oud waren. Die hele ervaring was zo groot en aangrijpend dat ik er iets mee wilde doen ‑ ooit, want tijdens de adoptie kwam het soms allemaal te dichtbij. We merkten tijdens het voorbereidingstraject dat er weinig mooie prentenboeken over adoptie bestaan. Dit boek heeft lang in mijn hoofd gezeten, het heeft ook veel verschillende vormen aangenomen voor het was wat het nu is."

In het prentenboek zijn geen mensen te zien, maar mieren, onder wie de moeder die haar ei afstaat. Waarom heb je gekozen voor mieren?
"In een eerdere versie was het hoofdpersonage een gewone vrouw. Maar zo werd het heel zwaar en donker. Ik wilde ook een beeld creëren dat het idee van adoptie visueel heel duidelijk maakt. Zo ben ik op het idee gekomen om van de personages geen mensen, maar mieren te maken. De moeder is een rode mier, haar kind komt bij zwarte mieren terecht ‑ die zien er hetzelfde uit, maar het is toch iets anders. Daardoor kon ik ook werken met een ei. In het begin is het klein en kan ze het negeren en schuift ze het ook letterlijk weg, maar naarmate het groeit, wordt het een last die ze op haar rug draagt en die haast te zwaar voor haar wordt, dat vond ik een mooi symbool. 
Door die mieren kwam er meer licht en lucht in het boek. Nu is het een soort fabel, je kunt het ook lezen als je niets met adoptie te maken hebt. Want het is meer dan een boek over adoptie, het gaat ook over moederliefde."

Hoe persoonlijk is Klein verhaal met een hart?
"Het is mijn meest persoonlijke boek tot nu toe. Sommige scènes komen recht uit ons leven. Ik kon er tijdens het werken wel een zekere afstand van nemen, maar toen ik het boek nadien aan mijn vriend liet zien en zijn emotionele reactie zag, kwam dat besef weer heel erg terug. 
Ik heb de mieren die het kindje adopteren heel bewust niet mannelijk of niet vrouwelijk gemaakt, het kunnen ook perfect twee mannen of twee vrouwen zijn."

het is meer dan een boek over adoptie, het gaat ook over moederliefde

Voor wie is het boek precies bedoeld?
Eerst zou het een boek worden voor kleine kinderen, vanaf  een jaar of vier, de leeftijd van onze dochters. Maar dan zou het boek te zwart/wit worden. Voor zulke jonge kinderen moet je de zaken sterk vereenvoudigen en eindigen met een happy end. Je moet dan letterlijk vertellen waarom een kindje niet bij de moeder kan blijven, terwijl de werkelijkheid minder rechtdoor is. Dus werd het een beeldverhaal voor iedereen vanaf 9 jaar.

Klein verhaal met een hart is een uitgave van Lannoo en kost € 19,99. Meer informatie Pieter Gaudesaboos vind je op zijn website.

Portretfoto: Eveliene Deraedt