John Jongejan: “Al gaat het niet over, toch kun je je plek vinden”
Een interview over zijn nieuwe boek ‘Psychose!’
John Jongejan is schrijver en dichter. In zijn werk komen autobiografische onderwerpen aan bod, waaronder zijn psychosegevoeligheid. In zijn nieuwste boek Psychose! staan verhalen over mensen in allerlei diverse situaties, vroeger, nu en in de toekomst. In een interview met Winq vertelt hij over zijn boeken, en zijn werk als ervaringsdeskundige.
Kun je eerst iets vertellen over je achtergrond?
“Mijn naam is John Jongejan 49 jaar en geboren in een klein dorpje in Zeeland. Ik had een zorgeloze jeugd tot aan mijn puberteit toen het bedrijf van mijn vader failliet ging en mijn ouders gingen scheiden en ik worstelde met mijn homoseksuele gevoelens. Mijn familie was niet kerkelijk of gelovig. In het dorp waren vijf kerken dus verloor ik een beetje de aansluiting doordat ik niet voor mezelf uit kon komen. Toch ben ik weinig gepest en nooit agressie meegemaakt.”
“Op mijn zestiende ging ik al logeren in Amsterdam in de kamer van mijn nichtje en ontdekte ik het uitgaansleven. Twee jaar later woonde ik met mijn eerste vriend op een zolderetage in de Warmoesstraat. We waren eigenlijk buurman van vele gay-bars. Ook ging ik werken als danser en travestiet in de iT en Roxy. Het was een hele mooie intense tijd maar door liefdesverdriet en eenzaamheid ontwikkelde ik voor het eerst psychosegevoeligheid. Ik was 21 toen ik voor het eerst opgenomen werd in een psychiatrisch ziekenhuis net buiten Amsterdam. Dit was een moeilijke, heftige tijd voor mij.”
Als gevoelig kind al maakte ik rijmpjes en gedichten omdat de wereld voor mij soms zo bedreigend overkwam
Wat is voor jou de reden geweest om jouw ervaringen te verwerken in gedichten en verhalen?
“Als gevoelig kind al maakte ik rijmpjes en gedichten omdat de wereld voor mij soms zo bedreigend overkwam. Het is een manier om zaken een plekje te geven en te verwerken en daardoor kon ik dit loslaten. Als puber kon ik er mijn gevoel goed in kwijt. De onrust en onzekerheid die ik voelde toen ik erachter kwam dat ik homo was, kon ik goed in woorden kwijt. Als ervaringsdeskundige ben ik weer begonnen met schrijven.”
Kun je kort iets vertellen over je eerdere boeken De Alleenwereld, Aangedane liefde, Leefsporen en Op mijn toppen?
“Deze boeken hebben autobiografische onderwerpen speciaal met de focus hoe ik omga met mijn aandoening en wat een ander daar van kan leren. Een belangrijk thema in de psychiatrie tegenwoordig is iemands eigen verhaal te gaan maken over zijn aandoening. Ook al gaat het niet over, toch kan iemand zijn plek vinden in de maatschappij.”
Een psychose heeft veel impact, bijvoorbeeld zaken zien of horen die er niet kunnen zijn
Je bent ervaringsdeskundige op het gebied van psychoses. Het is onderwerp van je nieuwste boek. Wat kun je hierover vertellen?
“Ik wijt mijn psychoses vaak aan het feit dat ik anders was dan de rest (mijn homoseksualiteit) en overmand was door de stress van liefdesverdriet en het missen van een basis. Andere mensen die een psychosegevoeligheid ervaren, wijten dit aan verschillende oorzaken: bijvoorbeeld aan het verlies van werk, sociale uitsluiting, verwaarlozing of drugsgebruik. Een psychose heeft veel impact, bijvoorbeeld zaken zien of horen die er niet kunnen zijn. In het boek Psychose! staan verhalen over mensen die een psychosegevoeligheid hebben in allerlei diverse situaties, vroeger, nu en in de toekomst. Het laat de veerkracht zien die een ieder heeft en hoe verschillend mensen met dezelfde aandoening omgaan.”
Tot slot: je motto luidt ‘Durven is het beste middel om te slagen’? Leg eens uit?
“Het is nooit te laat om je leven positief te veranderen, maar je moet wel durven. Ik had na mijn laatste opname in 2001 eigenlijk de moed opgegeven. Toch bleef ik geloven in mijzelf. Op mijn 38ste ging ik de mbo tot ervaringsdeskundige doen en ik slaagde. Later ben ik een hbo-studie gaan doen en ook die haalde ik. Deze spreuk van mijn oma gaf me kracht om door te zetten. Ik heb nu een leuke baan als ervaringsdeskundige. Ik heb eer van mijn werk wanneer het beter gaat met de ander. Doordat die persoon steun van mij ervaart en weer zijn schouders onder zijn leven gaat zetten. Door deze succeservaringen heb ik weer een doel gevonden in het leven!”
Psychose! is onder meer verkrijgbaar via de website van Libris.nl, voor € 22,50.
