Vooruitblik: deze lhbtq-films zijn in 2022 te zien

Er zijn betere momenten geweest om vooruit te blikken op het nieuwe filmjaar. 2022 begint in Nederland met dichte bioscopen en filmfestivals die compleet online worden gehouden. En op de bank wordt de Netflix-moeheid ook steeds groter. Maar eens zullen de bioscopen toch echt hun deuren weer openen om de opgehoopte stortvloed aan films, waaronder een flink aantal interessante lhbtq+ titels, te kunnen vertonen. Daarom blikt filmjournalist Nico van den Berg alvast vooruit.

Terwijl de filmzalen hier liggen te verstoffen, is het Oscarcircus langzaam op gang gekomen. De meeste nominaties worden pas volgende maand bekendgemaakt, maar daar zullen nauwelijks tot geen films met een gay-invalshoek bij zitten. Wel zijn de nominaties voor Beste Internationale Film al gepresenteerd. Die zijn meteen een stuk interessanter.

Zo is er Flee, een grotendeels geanimeerde documentaire uit Scandinavië. De film vertelt het verhaal van de homoseksuele Amin die zo’n 35 jaar geleden als tiener het ook toen al het door oorlog geteisterde Afghanistan ontvluchtte en in Denemarken een nieuw bestaan opbouwde. Op zijn nieuwe Deense school raakte Amin bevriend met Jonas Poher Rasmussen, die nu - jaren later - als filmmaker het levensverhaal van zijn toenmalige schoolvriend wil vertellen, met een mengeling van getekende beelden en archiefmateriaal. Flee was een grote hit op filmfestivals als Cannes, Sundance en IDFA en stond op menig favorietenlijstje van filmcritici. Vanaf begin maart is deze indrukwekkende film ook in de Nederlandse filmtheaters te zien.

Een andere Oscargenomineerde film met een bijzonder gaythema is Grosse Freiheit, die net als Flee hopelijk ook vanaf begin maart hier te zien zal zijn. Grosse Freiheit is de nieuwe film van de Oostenrijkse regisseur Sebastian Meise. Hij maakte eerder al indruk met de documentaire Outing, over een introverte archeologiestudent die worstelt met zijn pedofiele neigingen en daar zonder geblurred gezicht open over praat. In Meise’s nieuwe film zien we opnieuw een worsteling van een verboden liefde, ditmaal tussen de voor moord veroordeelde Viktor en de vanwege zijn homoseksualiteit eveneens veroordeelde Hans. De film speelt zich echter niet af in een streng gelovig land in het Midden-Oosten, maar in het democratische West-Duitsland dat vooral in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw tienduizenden homoseksuele mannen vervolgde en gevangen hield, puur vanwege het feit dat ze seks met mannen hadden.

Via verschillende flashbacks zien we hoe er tussen Hans en Viktor een heftige relatie van aantrekken en afstoten ontstaat. De titel ‘grote vrijheid’ is dan ook een bittere omschrijving van het feit dat ze niet alleen fysiek maar ook mentaal gevangen zitten, in een ogenschijnlijk vrije samenleving die hun liefde niet alleen niet erkent, maar ook bestraft. Het zou een waardige Oscarwinnaar zijn, een film die laat zien dat seksuele vrijheid zelfs in een democratie zeker niet vanzelfsprekend is.

Een film die hopelijk eind januari de bioscopen hier haalt én waar flink wat Oscarbuzz omheen hangt, is Licorice Pizza. Het is de nieuwe film van Paul Thomas Anderson, bekend van prachtfilms als The Master, Boogie Nights en Magnolia. Het boy meets girl verhaal speelt zich begin jaren ’70 af in de buitenwijken van Los Angeles. Wat de film interessant maakt, is het waargebeurde verhaal van de jonge politicus Joel Wachs die zijn homoseksualiteit krampachtig verborgen hield tijdens zijn verkiezingscampagne om burgemeester te worden. Er zit een prachtige emotionele scène in de film waarbij Wachs en zijn geheime liefde apart het restaurant waar ze samen eten moeten verlaten, om maar geen achterdocht te wekken.

Tegelijk flikt Anderson het ook om de meest stereotype nicht in jaren te laten zien. De manieren, gebaren en stem van de assistent van een Hollywoodproducent, gespeeld door Ryan Heffington, zijn zo tenenkrommend cliché en humorloos, dat het pijnlijk wordt om ernaar te kijken. Anderson staat bekend om zijn diepe karakterstudies, maar bij deze rol is daar niets van te merken. De verder fantastische film krijgt hierdoor een wat vervelende nasmaak.

Een beter gevoel geeft de film My Policeman, waarin Harry Styles een biseksuele politie-agent speelt die in de jaren 50 netjes met een vrouw is getrouwd, maar ondertussen een verhouding met een man heeft. Benieuwd hoeveel spannende Styles-scènes er in de film zitten… Ergens dit jaar in de bioscoop en op Amazon Prime te zien.

Ook Cinemien brengt dit jaar weer een aantal lhbtq+ films uit in de bioscoop. In februari is Dramarama (zie hoofdfoto) te zien, over een jongen die tegenover zijn zeer christelijke vrienden uit de kast probeert te komen, in maart gaat het Canadese Jump, Darling draaien, over Russell die zijn acteursambities ziet verzanden in een depressie en zich daarna stort op drag. In april zorgt het zomers Italiaanse Mascarpone over een liefde tussen twee mannen in een bakkerij voor iets meer lucht.

Arti Film zorgt dit jaar voor de wat serieuzere gaycinema, onder meer met Minyan (februari) waarin regisseur Eric Steel een gevoelig portret van een homoseksuele Joodse jeugd in het rauwe New York van de jaren tachtig laat zien. En in het Zwitserse Beyto (juni) raakt de zoon van een conservatief Turks gezin verliefd op zijn jonge zwemcoach. Dat dat voor problemen zorgt, ook al wonen ze in het wat vrijere Zwitserland, mag duidelijk zijn.

In het filmoverzicht kunnen de Roze Filmdagen natuurlijk niet ontbreken. In 2020 zag het festival net voor de openingsavond ineens een verplichte bioscoopsluiting op zich af komen, en vorig jaar was het met enkele vertoningen ook geen volwaardig festival. Hopelijk lukt dat dit jaar wel weer tussen 11 en 21 maart. Of het nu gaat om een ontroerend historisch drama of een cliché relatieverhaaltje, films met een gay-thema zijn nog steeds schaars in de bioscoop. Niets mooiers dus dan met een volle zaal hiernaar te kunnen kijken.

Beeld: still uit de film Dramarama / Cinemien