5 roze films om dit jaar naar uit te kijken

Filmjournalist Nico van den Berg blikt voor Winq vooruit op het roze filmjaar, met omstreden producties, lyrisch ontvangen drama’s en een fluorescerende Barbie-film.

Dat lhbtqia+ personages nog altijd ondervertegenwoordigd zijn in Hollywood, is niet alleen een gevoel dat je als regelmatige bioscoopbezoeker zult hebben. Ook de onlangs verschenen Studio Responsibility index van de Amerikaanse organisatie GLAAD, die ieder jaar de kwaliteit en kwantiteit van de representatie van lhbtiqa+ personen in films van grote studio's bijhoudt, laat zien dat er veel werk aan de winkel blijft. Er is af en toe wat ophef als er plots toch één te zien is, maar echt gewoon wordt het niet. Brengt 2023 daar verandering in? Een blik vooruit naar de meest interessante films met lhbtqia+ personages en verhaallijnen die dit jaar in de bioscoop zullen draaien.

1) The Inspection - 23 februari

Regisseur Elegance Bratton maakt het zichzelf niet makkelijk met zijn debuutfilm The Inspection, over een jonge homoseksuele zwarte man die zich op een moeilijk punt in zijn leven aanmeldt bij het Amerikaanse leger. Bratton schreef tevens het scenario, dat hij baseerde op gebeurtenissen uit zijn eigen leven. Het levert een film op die door veel critici als rauw en gedurfd wordt geprezen en die het persoonlijke op knappe wijze combineert met onderwerpen die nog altijd moeilijk bespreekbaar zijn.

2) Tár - 2 maart

Actrice Cate Blanchett heeft in haar indrukwekkende filmografie al vaak laten zien dat ze als geen ander in staat is om aan rollen een bijzondere gender-invulling te geven, ver buiten de platgetreden paden. Denk bijvoorbeeld aan films als I’m Not There, waarin ze als vrouw Bob Dylan speelde, en Carol, over een intense maar geheime lesbische liefde. De rol van de androgyn gekleedde, lesbische dirigent Tár in Todd Fields gelijknamige film lijkt Blanchett dan ook op het lijf geschreven. Haar benadering van een vrouw in een existentiële crisis zorgde tot nu toe voor een stroom aan juichende recensies.

3) Joyland - 30 maart

Turkije is helaas niet het enige land waar films met een queer randje worden weggedrukt. Ook in Pakistan zijn homofobe sentimenten sterk aanwezig, zo merkten de makers van de Pakistaanse film Joyland. En ook hier begon het allemaal met een première in Cannes waar de film over een liefdesaffaire tussen een trans persoon en een getrouwde cisgender man zowel de juryprijs als de Queer Palm kreeg.

Regisseur Saim Sadiqs film is op meerdere manieren baanbrekend. Zo was Joyland de eerste Pakistaanse film die voor Cannes werd geselecteerd. Ook was het de eerste keer dat een Pakistaanse film op de shortlist voor de Oscars terecht kwam. Dat weerhield de Pakistaanse autoriteiten er niet van Joyland als ‘verwerpelijk materiaal’ te bestempelen en een bioscoopuitbreng van de film te verbieden. De onafhankelijke Pakistaanse filmcommissie toonde wel genoeg moed en stuurde de film als officiële Oscarinzending in ­– en met succes. Na alle internationale aandacht die dit opleverde, krabbelde de Pakistaanse Centrale Raad voor Filmcensuur voorzichtig terug en stond toch een bioscooprelease toe, zij het met tegenzin en met een gecensureerde versie.

4) Burning Days - 13 april

Dat Turkije weinig op heeft met lhbtiaq+ rechten bleek eind vorig jaar opnieuw toen de Turkse film Kurak Günler (Burning Days) in eigen land in de bioscopen ging draaien. De film van regisseur Emin Alper ging eerder al in première op het prestigieuze filmfestival van Cannes en maakte daarna een succesvolle tournee langs internationale filmfestivals. In oktober beleefde Kurak Günler zijn Turkse première op het Antalya Golden Orange Film Festival, waar de film maar liefst negen prijzen in de wacht sleepte. Niets stond een reguliere bioscooprelease in eigen land nog in de weg, zo leek het. Tot begin december, toen de minister van Cultuur ineens het subsidiebedrag dat de film had gekregen terugeiste - inclusief rente. Een dag voordat hij zou draaien in de Turkse bioscopen. Het leek een gevolg van een lastercampagne vanuit diverse conservatieve media die de film verweten van lhbtqia+ propaganda, godslastering en belediging van president Erdogan. Op een aantal homo-erotische scènes na is de film niet uitgesproken gay, maar het feit dat de film in Cannes genomineerd was voor de Queer Palm en gaat over de kwetsbaarheid van minderheden was voor een aantal religieuze groepen genoeg om de makers aan te klagen.

Kurak Günler (Burning Days) gaat over een idealistische officier van justitie die wordt overgeplaatst naar een kleine provinciestad, waar geweld tegen vrouwen en minderheden aan de orde van de dag is. Zijn enige medestander is een jonge journalist, met wie de officier een bijzondere band krijgt. Dat roept hevige homofobe reacties op in de gesloten gemeenschap.

De Turkse overheid behandelt de makers van deze film nu op dezelfde homofobe wijze. Het lijkt een kwestie van tijd voordat regisseurs als Alper voor het maken van films als deze worden gedwongen uit te wijken naar andere landen.

5) Barbie - 19 juli

Wie bij de filmtitel Barbie denkt aan een zielloze plastic pop of het jaren 90 Eurodance-hitje ‘Barbie Girl’, die heeft het mis. En wie de net uitgekomen teaser trailer van de film ziet, beleeft ongetwijfeld een WTF-momentje bij het beeld van een stukgeslagen babypop in een stenen woestijn, met een vette knipoog naar Stanley Kubricks klassieker 2001: A Space Odyssey. De ronkende publiciteitstekst belooft een verhaal dat weinig om het lijf heeft: na verbannen te zijn uit Barbieland omdat ze geen perfecte pop is, trekt Barbie de mensenwereld in op zoek naar het echte geluk. Toch zijn de verwachtingen voor Barbie hooggespannen. Niet alleen vanwege Margot Robbie en Ryan Gosling die de eeuwig lachende Barbie and Ken spelen, maar vooral omdat de eigenzinnige Greta Gerwig de regie en scenario op zich heeft genomen. Gerwig maakte eerder veelgeprezen en gelaagde films als Lady Bird en Little Women, waarbij vooral de sterk uitgediepte vrouwenrollen opvielen. De kans is daarom ook klein dat Gerwig met Barbie een conventionele film maakt. De lat ligt hoog voor deze film, gezien Gerwigs progressieve ideeën over genderrollen, gecombineerd met een uitgesproken design vol met felle kleuren.

Hoofdbeeld: still uit Barbie - © Warner Bros Entertainment Inc.