Bo Hanna geeft zijn kijk op lege blikjes in de stad

Bo Hanna ziet dat na Berlijn, ook in Nederland lege blikjes worden opgehaald. Dat zorgt voor lange rijen met gefrustreerde mensen in de supermarkten. Maar staan die lege blikjes niet voor een groter probleem?

Klanten staan in de rij bij de inleverautomaat met zakken vol blikjes, sommigen zelfs met winkelwagentjes die tot de rand toe gevuld zijn. Dit nieuwe tafereel is het resultaat van een recente wet die, naast plastic flessen, ook statiegeld op blikjes van frisdrank en bier verplicht stelt. Op straat zie je talloze mensen, vaak daklozen, die in prullenbakken en langs de straten zoeken naar dit nieuwe ‘goud’. Een beeld dat ik al kende uit Berlijn, waar mensen met winkelwagentjes je regelmatig voorbij lopen om lege flessen en blikjes op te rapen van feestgangers die in de lange rijen staan voor clubs als Berghain en KitKatClub.

Hoewel in theorie goed voor het milieu, loopt het in de praktijk spaak. Neem bijvoorbeeld de supermarkt bij mij om de hoek. Daar heeft zich langs de schappen een file gevormd van zuchtende, geïrriteerde klanten. De inleverautomaat is veranderd in een plakkerige bende omgeven door vliegjes en een penetrante geur. Een man op blote voeten staat op zijn gemak zijn buit van drie vuilniszakken in te leveren. Een andere man, strak in pak en met een Rolex om zijn pols, is woedend. “Dit kan echt niet”, roept hij, en hij besluit het personeel erbij te halen. Hij klaagt dat hij niet de hele dag de tijd heeft en dat hij het recht heeft om zijn statiegeld op een normale manier te innen.

In mijn ongeduld besluit ik mijn vier flessen aan de man op blote voeten te geven. Net als hij mij vol ongeloof aankijkt, doet een dame achter mij hetzelfde. “Bedankt voor het schoonhouden van de stad”, zegt ze met een glimlach.

Terwijl ik een paar minuten later mijn boodschappen scan, overpeins ik de situatie. Mijn gedachten dwalen af naar een ontmoeting met een jonge gay man uit Azerbeidzjan die vanwege zijn seksualiteit uit huis werd gezet en als escort werkte om te overleven. Binnen onze lhbtq-gemeenschap hebben sommigen een verhoogd risico dakloos te worden, waardoor zij gedwongen worden tot creatieve en soms riskante oplossingen om in hun basisbehoeften te voorzien.

Op social media klagen veel mensen steen en been over het feit dat prullenbakken worden omgekeerd in de jacht op producten met statiegeld. Maar achter die daad schuilt vaak een dieper, pijnlijker verhaal. Steeds meer mensen in Nederland raken – onder andere door het woningtekort – dakloos. Laatst zag ik een gezin onder een brug slapen op een matras, een schrijnend beeld dat ik tot voor kort associeerde met steden als Brussel en Parijs, maar nog niet met mijn eigen wijk in Amsterdam. En ook hier worden lhbtq-personen uit huis gezet vanwege hun seksualiteit of genderidentiteit. Soms vinden zij een toevlucht in opvangplekken zoals Veilige Haven, een initiatief dat zich specifiek op deze kwetsbare groep richt, maar vaak belanden ze in een web vol ellende.

Het is gemakkelijk om geïrriteerd te raken als je in de rij staat en snel weer door wilt. Maar door even ‘om te denken’, kun je van dit kleine ongemak een kans maken om echt iets te betekenen voor mensen voor wie jouw emballages misschien veel meer waarde hebben dan voor jou. Juist wij, als leden van de lhbtq-gemeenschap, zouden moeten weten hoe snel het leven kan kantelen wanneer je niet in de ‘norm’ past.