‘Boys won’t be boys’ maakt ruimte voor lieve jongens

Mannen mogen niet te wild dansen, niet te veel kleur dragen en vooral niet huilen. Ondanks alle privileges lijken zij zich soms in het krapste hokje van allemaal te bevinden. Rikkert van Huisstede en zijn collectief aan openhartige mannen rekken het hokje flink op met Boys won’t be boys, een voorstelling die eigenlijk geen voorstelling is. “Dit zijn onze levens.”

Tijdens de inloop maakt Rikkert, gekleed in een korte, blauwe glitterjurk, vast een praatje met de bezoekers. Ook zijn medeperformers mengen zich met de aanwezigen, sommigen gekleed in een comfortabel kloffie, anderen op een hoge hak, weer anderen in full drag, maar iedereen als zichzelf.

Met indrukwekkende kwetsbaarheid winden Rikkert en zijn mannen het publiek om hun vingers.

Van Huisstede, ooit een protegee van Herman van Veen, trad al een aantal jaar alleen op, maar voelde zich, zo legt hij deze tijdens de voorstelling uit, steeds eenzamer worden. De jurk droeg hij altijd al, maar hij benoemde tijdens zijn optredens niet expliciet waarom. Dat leverde nooit negatieve reacties op, maar wel veel mensen die hem een status apart toebedeelden. Zo begon hij zich steeds meer af te vragen: ben ik echt de enige die dat hokje ‘man’ zo benauwend vindt?

Hij bleek zeer zeker niet de enige. Een oproep op Facebook leverde vijfhonderd gelijkgestemden op. Uiteindelijk wist hij uit die kakofonie aan openhartige mannen het project Boys won’t be boys te destilleren. In een kaleidoscopische avond zien we een mix van professionele performers en ‘gewone mannen’ het begrip mannelijkheid ontleden en oprekken met woorden, dans en muziek. Rikkert zelf praat en zingt het geheel aan elkaar met gevoelige liederen, verhalen en workshops.

Met indrukwekkende kwetsbaarheid winden Rikkert en zijn mannen het publiek moeiteloos om hun vingers. Hun anekdotes en optredens leveren tranen op, maar vaak ook een lach. Wanneer Rikkert een archetype hetero man op het podium vraagt om te demonstreren hoe hetero’s knuffelen, geeft deze hem onverwacht een innige knuffel en een kus op de wang. “Nou, dat betoog kan de prullenbak in”, reageert hij resoluut. Hij hoopte dat de beste man onbedoeld zou illustreren hoe hetero’s de neiging hebben hun knuffels ‘af te kloppen’. De man in kwestie was echter reeds veranderd door wat hij tot dusver onder ogen en oren was gekomen. Misschien nog wel mooier.

Deze voorstelling is geen voorstelling en heeft daarom ook geen eind.

Het oprekken van het mannelijkheidsideaal lijkt niet het makkelijkste onderwerp om een avondvullend theaterprogramma aan te wijden. Bij het horen van het woord ‘gender’ begint menig Nederlander al te steigeren of te zuchten. De ‘Boys’ weten met hun openhartigheid en grote diversiteit aan invalshoeken echter van begin tot eind te boeien. Zo horen we pastoorszoon Frans 'opperheer' God van zijn gender ontdoen, dicht Anne Chris met ontroerende poëzie het gat tussen hem en zijn vader en neemt theatermaker Lars Brinkman mannelijkheid en vrouwelijkheid op de hak in een even indrukwekkende als hilarische reeks catwalkloopjes.

De mannen hebben ook hele verstandig gekozen voor compacte zalen, zodat de sfeer altijd intiem en familiair blijft. In deze ruimte wordt naar elkaar geluisterd en van elkaar geleerd. Zoals Rikkert namelijk tegen het einde van de avond benadrukt: deze voorstelling is eigenlijk geen voorstelling en heeft daarom ook geen eind. “Dit zijn onze levens.”

Bij gebrek aan een officieel eind, wordt het stokje ten slotte aan de bezoekers overgedragen. Rikkert hijst een grote kartonnen pop op het podium met daarop een telefoonnummer (0642280481, voor de nieuwsgierigen). De aanwezigen wordt verzocht onder hun stoel op zoek te gaan naar een klein spiegeltje, dat voor hun gezicht te houden en vervolgens het nummer te bellen. Twee minuten later staart iedereen aandachtig en ontroerd in zijn spiegeltje. Homofobie, transfobie, racisme, seksisme en de hardnekkige hokjesgeest hebben deze avond aan het kortste eind getrokken.

Boys won’t be boys is t/m 10 januari te zien bij diverse Nederlandse theaters en theaterfestivals. www.boyswontbeboys.nl