Britse voetballer Jake Daniels over zijn coming-out

In 2022 werd de 19-jarige Jake Daniels in een klap wereldwijd bekend: hij werd de eerste homoseksuele mannelijke professional in het Britse voetbal die sinds Justin Fashanu in 1990 uit de kast kwam. Nu kijkt hij wat hij kan doen om de sport inclusiever te maken.

Ik spreek de 18-jarige aanvaller vlak na een heftige trainingssessie met zijn voetbalclub Blackpool FC. Voor de ietwat vermoeide Jake voelde het afgelopen jaar als een wervelwind. Toch zegt hij geen spijt te hebben van zijn comingout: “Uit de kast komen was het beste wat ik ooit heb gedaan.”

Daniels deed zijn aankondiging op 16 mei 2022, dezelfde maand waarin hij zijn professionele debuut maakte voor zijn League One-voetbalclub. In een interview met Sky Sports vertelde hij: “Ik heb lang gedacht dat ik mijn geaardheid moest verbergen als ik een professioneel voetballer wilde worden.” Maanden eerder ging Australische voetballer Josh Cavallo hem voor: hij werd destijds ’s werelds enige openlijk homoseksuele, mannelijke professionele voetballer op het hoogste niveau.

Na zijn openhartige bekentenis werd Daniels de eerste openlijk homoseksuele, mannelijke professional in het Britse voetbal sinds de coming-out van Justin Fashanu in 1990. “Het was een fijn gevoel om eindelijk uit de kast te zijn, zodat ik mijn leven kan leiden zoals ik wil, en door kan gaan met voetbal”, aldus Jake. Zijn actie veroorzaakte een domino-effect: sinds hij openlijk sprak over zijn seksualiteit, volgden Schotse League-voetballer Zander Murray, scheidsrechters Craig Napier en Lloyd Wilson, en Tsjechische speler Jakub Jankto zijn voorbeeld.

Jakes coming-out is een belangrijke stap voorwaarts voor voetbal en sport in bredere zin. De voetbalwereld werd lange tijd gezien als ongastvrij – soms zelfs ronduit vijandig – ten opzichte van de queergemeenschap. Nu mensen als Daniels zich op het veld vrij voelen om zichzelf te zijn, is dat een veelbelovend teken.

Hoewel Daniels nerveus was over hoe het publiek zou reageren op zijn seksuele oriëntatie, bleek dat nergens voor nodig. Hij lacht een beetje om hoe hij er in hoog tempo Instagram-volgers bij kreeg, en hoe zijn inbox overstroomde met steunbetuigingen, inclusief berichten van bekende voetballers, zoals Duitse spits Harry Kane en Britse profvoetballer Jordan Henderson.

Olympisch zwemmer Tom Daley en Josh Cavallo – die allebei als inspiratie voor Daniels dienden – feliciteerden hem eveneens. Cavallo voegde toe: “Het is een geweldig gevoel om te weten dat mijn verhaal Jake heeft geholpen zijn ware zelf te zijn.” Jake ontving zelfs felicitatiebrieven van prins William en Boris Johnson.

Nu er enige tijd verstreken is, merkt Daniels goed hoe zijn coming-out zijn persoonlijke ontwikkeling heeft bevorderd. “Ik ben als persoon gegroeid en volwassener geworden. Als ik niet uit de kast was gekomen en die ervaring niet had gehad,” vervolgt Daniels, “dan zou ik een verlegen jongen zijn geweest. Ik heb het gevoel dat ik sneller volwassen ben geworden dan ik had verwacht.

Daniels is zich bewust van de verantwoordelijkheid die erbij komt kijken nu zijn gevolg vele malen groter is geworden. “Natuurlijk is voetbal op dit moment mijn belangrijkste prioriteit, maar ik doe zoveel als ik kan buiten het veld om mensen te helpen. Het is opgegaan in mijn dagelijks leven, maar het zal altijd een ding voor me zijn.”

Daniels’ verhaal zal voor veel mensen uit de lhbtq-community herkenbaar zijn. Hij realiseerde zich al op jonge leeftijd – rond vijf of zes jaar oud – dat hij misschien homoseksueel is. Op school kende hij maar weinig mensen die queer waren. Dat ‘homo’ op het schoolplein nog steeds een van de meest gebruikte scheldwoorden is, is iets wat hem frustreert. “Het is een woord waar zoveel mensen die ik ken mee schelden, ik heb het zo vaak gehoord, en dat zou niet moeten.”

Daniels vertelt hoe moeilijk het was om zijn geaardheid te verbergen. “Ik was bang en wist niet hoe mensen zouden reageren, dus deed ik me dag in, dag uit voor als iemand die ik eigenlijk niet was.” Jake overtuigde zichzelf ervan dat hij later een vriendin zou krijgen. Hoewel hij in het verleden vriendinnen heeft gehad, geeft hij toe dat dat ‘gewoon een enorme cover-up’ was.

Assistent-scheidsrechter Kevin Bodde over gay zijn in het betaald voetbal

Uiteindelijk bereikte Daniels een punt waarop hij niet langer kon doen alsof. Door zich 24/7 op het voetballen te focussen lukte het aardig om zijn interne worstelingen te negeren. Maar dat begon steeds minder te werken, en had een negatieve uitwerking op zijn mentale gezondheid. Hij verliet zijn ouderlijk huis om op een voetbalcampus van Blackpool FC te gaan wonen. Als hij met zijn moeder sprak, was hij bot en humeurig. Tegelijkertijd vond hij het moeilijk dat zijn medespelers hem vragen stelden over meisjes.

“Ik wilde experimenteren, maar dat kon ik niet,” zegt Daniels. “Tegelijkertijd wilde ik het ook niet stiekem doen, want dan kon ik betrapt worden. Al die dingen stapelden zich op. Door alle stress raakte ik tijdens het voetballen geblesseerd. Ik at niet, ik dronk niet goed. Ik kon een tijd niet voetballen, en dat maakte het alleen maar erger. Het werd een vicieuze cirkel waar ik uit wilde.” Ook anderen merkten dat er iets aan de hand was. “Ik kreeg te horen dat ik me moest laten onderzoeken voor depressie of een angststoornis, terwijl ik vanbinnen heel goed wist wat het daadwerkelijke probleem was. Ik wilde ook geen voetbaltrainingen en -wedstrijden meer missen en wist dat het tijd was om uit de kast te komen.”

Voor Daniels waren de coming-out van Josh Cavallo in oktober 2021, en de positieve reacties die de Australische voetballer kreeg, een keerpunt. Hij sprak met Cavallo en ook met Matt Morton van Thetford Town FC en rugbyspeler Keegan Hirst, die beiden enkele jaren geleden uit de kast waren gekomen. Daniels grootste angst waren de mogelijke reacties van Blackpool-fans, en hoe er na zijn coming-out op het veld op hem gereageerd zou worden. Gelukkig heeft hij tot nu toe zowel op als naast het veld geen negativiteit ervaren, iets waar hij terecht blij mee is.

Hoewel hij bescheiden is over zijn positie als een van de weinige openlijk homoseksuele mannen in het voetbal, wil Daniels zijn platform gebruiken om verandering teweeg te brengen. Hij is benaderd door scholen die hem willen laten komen praten, iets waar hij graag aan wil bijdragen om te voorkomen dat iemand anders doormaakt wat hij heeft meegemaakt. Hoewel hij er nog niet veel over kan zeggen, is hij ook betrokken bij een documentaire die naar verluidt zal gaan over de verschillen tussen mannen en vrouwenvoetbal en hoe ze verband houden met uit de kast komen. Bij zijn eigen club Blackpool FC ziet hij al verbetering, nu de club meer controle heeft ingevoerd op homofobe en racistische misstanden.

Daniels spreekt ook zijn afkeuring uit over het feit dat Qatar het WK van 2022 organiseerde, en dat de FIFA teams verbood om de OneLove-armband te dragen uit solidariteit met de queer gemeenschap. Op de vraag wat hij zelf zou hebben gedaan als hij in het Engelse team had gezeten, haalt hij zijn schouders op. “Ik zou behoorlijk koppig zijn geweest en die band gewoon hebben gedragen. Als ze me van het veld hadden geschopt, zou mijn actie des te zichtbaarder zijn geweest. Ik ben een voetballer en ik ben homoseksueel, niemand kan me daarvan weerhouden.” Zijn vastberadenheid is bewonderenswaardig, en het is een standpunt dat wij als gemeenschap goed hadden kunnen gebruiken op zo’n prominent podium als het WK.

“Ik denk dat we klaar zijn voor de eerste openlijk homoseksuele profvoetballer”

Nog altijd zijn er weinig professionele voetballers die open zijn over hun seksuele geaardheid. Wat zou Daniels tegen een profvoetballer die in de kast zit willen zeggen? “Voel je niet onder druk gezet. Het beste dat ik ooit heb gedaan is erover praten. Toen ik tegenover mijn moeder en zus uit de kast kwam, viel er een enorme last van mijn schouders. Sinds mijn coming-out leef ik voor mezelf, en niet om anderen te pleasen.”

Ook op persoonlijk vlak is het helemaal goedgekomen met Daniels. Toen hij in een Britse podcast vertelde over de relatie met zijn 46-jarige partner Mark, zorgde het hoge leeftijdsverschil voor wat opschudding. Daniels geeft toe dat hij niet voorbereid was op de reactie, maar deelt vrijelijk mee dat hij zich altijd al aangetrokken voelde tot oudere mannen, en zich daar niet voor schaamt. “Zodra ik Mark ontmoette, wist ik dat hij de liefde van mijn leven was, en ik wilde dat niet verbergen,” vertelt hij. “Ik wilde met hem pronken en de wereld laten weten dat ik in een relatie zit. Natuurlijk hadden veel mensen kwetsende opmerkingen daarover. Niet alleen voor mij, vooral voor Mark. Ik wilde hem dat niet aandoen. Maar het ging liggen, en we zijn er sterker uitgekomen. Hij was er een paar dagen goed door van slag. Maar we hebben elkaar, en we wisten dat het uiteindelijk toch wel naar buiten zou komen.”

Eerder dit jaar won Daniels van ons Britse zustermagazine Attitude de Gamechanger Award. Hoewel hij zelf niet te weten of wat hij deed echt zo inspirerend is, zegt hij wel met een zichtbaar gevoel van trots dat hij zo’n award ’geweldig’ vindt. Hij waardeert de erkenning oprecht, verzekert hij, maar probeert gewoon zijn leven te leiden.