column
“De morele paniek over trans mensen zou homo's akelig bekend voor moeten komen”
Rocher Koendjbiharie over solidariteit met de transgemeenschap
Met verdriet ziet columnist Rocher Koendjbiharie aan hoe ook sommige homo's zich transfoob opstellen. “Wij zouden hen juist moeten beschermen. De trans haat die zich nu verspreidt als een bosbrand, komt voort uit dezelfde morele paniek waar velen van ons ooit zelf slachtoffer van zijn geweest.”
‘Wordt Amsterdam een Mekka voor homofielen?’ kopte De Telegraaf in oktober 1965. In conservatievere kringen maakten mensen zich in het Nederland van de jaren zestig zorgen over massale ‘homo-immigratie’. Onder andere in de hoofdstad ontspande destijds de houding ten opzichte van homoseksualiteit, wat resulteerde in meer plekken waar homo’s vrij zichzelf konden zijn. Deze bars trokken ook mannen aan uit landen waar openlijk gay zijn gevaarlijk was en in sommige kringen werd daarom gevreesd voor ‘chartervluchten vol homo’s’.
“de amsterdamse politie moest onderzoeken hoeveel homo’s er aankwamen op schiphol”
De overheid gaf gehoor aan die zorgen; het toenmalige ministerie van Justitie verzocht de Amsterdamse politie om te onderzoeken hoeveel homo’s er aankwamen op Schiphol. Dit deden zij door in hun bagage op zoek te gaan naar ‘homoseksuele attributen’. De morele paniek over een dreigende ‘homo-invasie’ bleek uiteindelijk volledig ongegrond. De politie vond geen aanwijzingen die deze angst bevestigden.
In de decennia die volgden, kwam er steeds meer tolerantie en daarna acceptatie voor mensen die niet hetero zijn, maar voor trans mensen lijkt die acceptatie anno 2024 helaas nog ver te zoeken. De afgelopen jaren is er een ware hetze op gang gekomen tegen hun bestaan. We zagen het bijvoorbeeld in de immense haat die Rikkie Kollé over zich heen kreeg toen zij als eerste trans vrouw Miss Nederland won. Maar ook in de publieke ruimte, waar een door transfoben gefinancierde abri-campagne te zien was die zich richtte op de aanpassing van de Transgenderwet, die het voor mensen makkelijker moest maken om hun geslachtsregistratie te wijzigen. En dan was er onlangs die lompe zangeres die het nodig vond om plots een onsmakelijk transfoob bericht te delen via Threads.
De cijfers liegen er ook niet om. Transgender Netwerk constateerde in 2022 in hun discriminatiemonitor een forse stijging van het aantal gemelde incidenten van discriminatie tegen trans mensen bij antidiscriminatievoorzieningen. “Nooit eerder zijn er zo veel meldingen geweest.” Daarnaast publiceerden De Groene Amsterdammer en Data School vorig jaar een onderzoek naar de online vijandigheid tegen lhbti+ personen. Daaruit bleek dat online haat naar trans mensen exponentieel is toegenomen. Waar zij in 2017 een paar duizend haatdragende berichten ontvingen – een paar duizend te veel – waren dat er in 2023 maar liefst vijftigduizend geworden. Ook voor gay mannen en lesbische vrouwen was het aantal haatberichten overigens van een paar duizend gestegen naar iets meer dan tienduizend. Onze hele gemeenschap heeft dus te maken met een stijging aan online haatberichten, maar het is overduidelijk dat de transgemeenschap het onderspit delven.
“mis- en desinformatie worden ingezet om trans mensen af te schilderen als een gevaar voor de samenleving”
De morele paniek waar homo’s in de jaren zestig mee werden geconfronteerd, lijkt zich nu op de transgemeenschap te concentreren. Morele paniek is de wijdverspreide maar irrationele angst dat een ‘kwaadaardig’ persoon of ding de normen, waarden en welzijn van een samenleving bedreigt. Media, politici, maar ook schreeuwerige mensen op social media spelen allemaal een rol in het creëren, vergroten en verspreiden van deze paniek. En dat is wat we de afgelopen jaren hebben gezien. De trans gemeenschap wordt verdacht gemaakt, er wordt ophef gecreëerd en mis- en desinformatie worden ingezet om trans mensen af te schilderen als een gevaar voor de samenleving.
Organisaties als Transgender Netwerk, maar ook transgender burgers spreken zich keer op keer uit over de haat waar zij mee in aanraking komen, maar het zou niet alleen aan hen moeten zijn om hun mond open te trekken. Gay mannen zoals ik hebben in de loop der jaren ook solidariteit van anderen nodig gehad en ontvangen. Helaas is de realiteit echter dat er ook binnen onze gemeenschap mensen zijn die vallen voor de transfobe trend in de samenleving. Zo was een zekere UvA-wetenschapper die stelselmatig het bestaan van non-binaire mensen ontkende.
Wij weten hoe het is, dus wij zouden beter moeten weten. De trans haat die zich nu verspreid als een bosbrand, komt immers voort uit dezelfde morele paniek waar velen binnen onze gemeenschap ooit zelf slachtoffer van zijn geweest – en nog steeds zijn. Laten wij daarom samen onze trans broers, zussen en sibbelingen met hand en tand verdedigen tegen deze angstzaaierij.
