“Een einde kan ook het begin zijn van iets nieuws”

In zijn voorstelling The End – part 2 zoekt danser en choreograaf Arno Schuitemaker naar nieuwe manieren om onszelf in de ander te herkennen. “We leven in een polariserende wereld, waarin men steeds meer wil zien en gezien wil worden.”

Voor The Way You Sound Tonight won de Amsterdamse danser en choreograaf Arno Schuitemaker in 2019 een Zwaan, de meest prestigieuze dansprijs van Nederland. Zijn voorstellingen worden internationaal geprezen om hun inventieve vormen.

In zijn meest recente voorstelling The End - part 2 speelt hij door middel van een mix van beweging, muziek, licht, stem én live en opgenomen videobeelden met heden en verleden. Zijn krachtige beeldtaal combineert hij met muziek van componist Aart Strootman en een lichtontwerp van Jean Kalman, en voor het eerst werkt hij samen met video-ontwerper Gilbert Nouno en jonge kostuumontwerper Victor Klijsen.

Jouw nieuwste voorstelling gaat over het vermogen onszelf in de ander te herkennen, en de ander in onszelf. Hoe kwam je op dat thema?
“Ik zocht naar een manier om anders te kijken naar relaties. Hoe kunnen we die beter in balans krijgen? We leven in een polariserende wereld waarin men steeds meer wil zien en gezien wil worden, maar tegelijkertijd voelt het voor mij niet alsof dat ook daadwerkelijk gebeurt. Wellicht is deze voorstelling mijn wens voor de toekomst.”

Deze voorstelling is jouw manier om te reageren op die polariserende samenleving?
“Klopt. Dat doe ik in deze voorstelling met Ivan Ugrin, Mark Christoph Klee en Angelo Petracca: drie mannelijke dansers en performers met wie ik een nauwe band heb. Allemaal mensen met wie ik eerder heb samengewerkt.”

Help ons even: is er ooit een The End – part 1 geweest? Of hebben we die voorstelling gemist?
“Een einde associëren we vaak met iets negatiefs, maar dat hoeft het niet per se te zijn, vind ik. Het kan ook het begin zijn van iets nieuws, iets positiefs. Ik wilde een voorstelling maken die vooruitkijkt. De titel is een soort knipoog: het eerste deel heeft nooit bestaan. Ik liet me voor de titel ook inspireren door de Stonewall-rellen."

Op welke manier?
“Deze opstand van de queer community in New York City wordt wereldwijd vaak gezien als “einde” van een tijdperk in de strijd tegen onderdrukking eind jaren 60. De titel The End - part 2 belichaamt een afsluiting én de weigering daarvan. Binnen dit spanningsveld volgt de voorstelling de nog altijd doorlopende weg naar vrijheid voor de queergemeenschap." 

Je gebruikt in de voorstelling ook video. Op welke manier?
“Ik werk daar voor het eerst mee, en voor mij was het de vraag hoe ik dat medium op het podium op een nieuwe manier kon inzetten. Ik heb gekozen voor vier grote schermen, waarop een mix te zien zal zijn van live- en vooraf opgenomen beelden. Het publiek ziet de dansers dus zowel in het echt op het podium, als groot op de schermen. Daardoor kunnen de dansers naar elkaar kijken, maar het publiek ook naar hen. Dat levert een bijzonder spanningsveld op in de relaties tussen de dansers en de toeschouwers.”

Je hebt in het verleden een Zwaan gewonnen, geeft dat extra druk bij een nieuwe voorstelling?
“De grootste druk leg ik altijd mezelf op. Voorafgaand aan een voorstelling, en in het bijzonder bij een première, ben ik erg zenuwachtig. Ik denk niet dat dat ooit zal veranderen.”

The End – part 2 is t/m juni 2025 te zien in diverse theaters. Kijk voor de speellijst op arnoschuitemaker.com