Geen zorgen: de hop raakt niet op

Hop, een key ingrediënt van hedendaags bier, is back with a vengenace. Rondom de abdij van Affligem schieten de hopscheuten uit de grond.

De abdij in Affligem brouwt al sinds zijn oprichting in 1074 zijn bieren. Een paar roofridders waren het plunderen zat en besloten hun wapens aan de wilgen te hangen om verder als monniken te gaan leven. Het zwaard in het logo van het Affligem-bier verwijst hier nog naar. Maar deze monniken waren niet de eerste bierbrouwers; bier is bijna zo oud als de mensheid – de eerste brouwerijen dateren van 11.000 voor Christus.

Het bier uit die tijd is niet te vergelijken met wat we nu drinken. In Mesopotamië bakten ze een brood dat ze verkruimelden en dan lieten vergisten. Omdat er nog allerlei brood in dreef, dronken ze het met een rietje. In het oude Egypte lustten ze ook wel een biertje. Als offer aan de goden en er ging wel eens een minibrouwerijtje mee met de farao na zijn overlijden. Je zal maar dorst krijgen in hemel. Maar het zijn toch vooral de middeleeuwen waarnaar de brouwers van vandaag watertandend naar terugverlangen. Voorzichtige schattingen leren ons dat de gemiddelde persoon driehonderd liter bier per jaar dronk. Maar dat kon zo maar tot duizend liter oplopen. Dat de oorzaak hiervan gelegen zou liggen in het ongezonde drinkwater is een fabel: bier had sociale klasse. Toen al. Als je alleen maar water kon drinken, was je arm. En er was niks anders; bitter lemon en latte waren nog niet alom verkrijgbaar. Vanaf het ontbijt tot aan het in slaap donderen, zat men aan het bier. Een beetje zoals een hedendaags hockeyfeestje of zomaar een dag in het leven van een Vindicater.

Tegenwoordig drinken we in Nederland gemiddeld een kleine zeventig liter per jaar. Dat was niet altijd zo. Na de oorlog dronken we zo’n tien liter per jaar. Om het tij te keren zette het Centraal Brouwerij Kantoor in de jaren vijftig een reclamecampagne op met de slogan: Het bier is weer best. Met succes. Halverwege de jaren zestig stijgt de bierconsumptie tot veertig liter en in het begin van de jaren negentig was dit zelfs negentig liter. Maar ja; Gordon, Trijntje en Marco Borsato traden toen in het voetlicht, dus daar kon je dan wel een drankje bij gebruiken…

Gordon, Trijntje en Marco Borsato traden toen in het voetlicht, dus daar kon je dan wel een drankje bij gebruiken…

Bier werd in vroeger eeuwen zonder hop gebrouwen; het bier werd met gruit – een mengsel van kruiden – op smaak gebracht. Hop deed rond 800 zijn intrede en hop zorgt voor de kenmerkende bittere smaak. Hop maakt het mogelijk om bier zonder kwaliteitsverlies te exporteren. Gruitboeren proberen lange tijd via allerlei verboden dit bier tegen te houden. Het is een vergeefse strijd, hopbier blijkt onweerstaanbaar voor de consument. Rondom de Affligemse abdij was er hop te over, de regio stond bekend als de hopschuur van Europa. Tot het begin van de vorige eeuw. De hopteelt rende achteruit en verwerd tot een hopbby van slechts een enkeling.

Dat veranderde in 2017. De regio stelde een heuse hopcoördinator aan om de hopcultuur weer nieuw leven in te blazen. De coöperatie die hieruit ontstond werd naar geheel naar het uiterlijk van de hop vernoemd tot de orde van de Groene Bel. De tien boeren die hierbij zijn aangesloten verwachten tot 20.000 kilogram hop van hun schoten te plukken. Hop groeit aan scheuten: lange strengen die een meter of acht via rekken in de lucht hangen en handmatig moeten worden gerooid – daar moet je liefhebber voor zijn.

Brouwerij Affligem gebruikt die hop voor zijn blond, wit, dubbel (donker bier) en tripel. Dat laatste bier bevat 9% alcohol, iets waar de abt in den beginne helemaal niet achter kon staan. Dus brouwden de monniken dit bier eerst stiekem. Omdat ze van geen ophouden wisten, heeft de abt uiteindelijk zijn toestemming verleend. Maar dan alleen tijdens de advent en de vastentijd!

Hier kun je meer over het bier uit Affligem lezen.

Bron: kennisinstituur bier