"Het is tijd voor een nieuwe versie van onze geschiedenis"

Na een theaterluwe tijd keert Toneelgroep Oostpool terug op de planken met Hollandsch Glorie, een ambitieus theaterspektakel over de Nederlandse geschiedenis. “Qua omvang doet deze voorstelling niet onder voor een Beyoncé-concert.”

Wat maakt Hollandsch Glorie een spektakel in plaats van zomaar een voorstelling?
“Alles aan deze productie is groots. Van de cast, tot de onderwerpen, tot het decor. Qua omvang doet deze voorstelling niet onder voor een Beyoncé-concert. Dit entertainmentgehalte heb ik nog niet eerder kunnen halen in een show. Het voltallige nieuwe creatieve team van Toneelgroep Oostpool werkt eraan mee.”

Omschrijf de voorstelling eens in je eigen woorden?
“Hollandsch Glorie is een ontroerende komedie die alle pijnpunten van het huidige maatschappelijke debat behandelt. In het Amsterdamse Bostheater bouwen we een fictief nationaal historisch museumpark, dat wordt gerund door Pieter [een rol van Thijs Römer – red.]. Hij staat symbool voor de Europese witte man van middelbare leeftijd en houdt zich in zijn parkshow krampachtig vast aan zíjn versie van de geschiedenis, die niet meer de tijd van nu reflecteert. Hij krijgt te maken met een cast aan acteurs met verschillende etnische achtergronden die besluit dat de tijd rijp is voor een nieuw verhaal. Vervolgens wagen ze zich als groep aan het vertellen van een zo compleet mogelijke versie van de Nederlandse geschiedenis.”

Ga d’r maar aanstaan, in een voorstelling van 100 minuten met een leeftijdsadvies van 12+.
“Een helse, haast onmogelijke opgave natuurlijk, maar het gaat om de poging. Over de noodzaak, ook. Het is tijd voor verandering. Ik wil mensen weer laten genieten van de complexiteit van deze tijd.”

Doe jij dat, als maker?
“Zeker. Mijns inziens maken velen deze tijd te moeilijk. Ik geniet ervan het bewustzijn van mensen te verruimen. Ik hoop – ga ik dit zeggen, ja vooruit – dat dit een van de wokeste voorstellingen van deze zomer wordt.”

“We hebben onze research soms bijna af moeten breken omdat het emotioneel te zwaar viel”

Het verhaal klinkt als een metafoor voor de worstelingen van de Nederlandse museumsector.
“Dat is het zeker. Ik vind het mooi dat er een verandering zichtbaar is – al gaat die mij nog wel te traag. Kijk bijvoorbeeld naar de Rijksmuseum-tentoonstelling over ons slavernijverleden. Daarin worden collecties kritisch opnieuw bekeken en worden museumstukken binnen de juiste context geplaatst. Er worden echt stappen in de goede richting gezet.”

Hoe zag repetitieproces voor deze voorstelling eruit?
“Het witte, Europese perspectief is zo’n beetje het enige perspectief dat we in onze geschiedenisboeken teruglezen. Wat we leren over de Nederlandse geschiedenis is waanzinnig eenzijdig. Tijdens de voorbereiding ontdekten we met het team elke dag meer over wat wij als klein kikkerlandje voor verschrikkelijke dingen hebben uitgespookt in het verleden. Van nog geen kwart daarvan zijn we ons bewust. In zo’n beetje ieder land ter wereld hebben we wel iets vreselijks gedaan. We hebben onze research soms bijna af moeten breken omdat het emotioneel te zwaar viel. Het is monsterlijk. Het was een hele opgave daar een komedie van te maken, maar gelukkig zijn Jan Hulst en Kasper Tarenskeen [de scenaristen – red.] de grappigste jongens op aarde. Zij hebben deze materie op een waanzinnige wijze weten te verwerken in een hilarische voorstelling.”

Zit er ook een queer element in Hollandsch Glorie?
“Zéker. Ik maak nooit een voorstelling zonder queer element. Dat weiger ik. Er zit een interracial lesbian power couple in. Daar ben ik heel enthousiast over, want er zijn veel meer homoseksuele dan lesbische liefdesverhalen in populaire cultuur.”

Wat is een van de grootste misconcepties over onze geschiedenis?
“Nederland is groot geworden door migratie; het is een belangrijk onderdeel van de Nederlanders die nu in ons land wonen. Toch denk ik dat veel van hen zichzelf niet terugzien in die geschiedenis zoals die nu in grote lijnen verteld wordt. We vragen ons zelden af waarom er zoveel Indonesiërs zijn in Nederland, hoe de Chinezen hier beland zijn, wat het verhaal van de Molukkers is. In Nederland wordt vooral geklaagd over migratie en dat is volkomen onterecht.”

Hollandsch Glorie van Toneelgroep Oostpool gaat op 2 juli in première in het Amsterdamse Bostheater en is te zien t/m 28 augustus. Kijk voor de speellijst op bostheater.nl. 

Portretfoto Charli: Linda Stulic