Homo in Hollywood: “Homofobie is nog altijd de norm”

De homoporno-industrie is een van de fundamenten van de Amerikaanse entertainmentindustrie, maar in Hollywood blijft de lhbtq-gemeenschap ondervertegenwoordigd, aldus filmjournalist Nico van den Berg. “Zoals Kate Winslet zei: in de filmwereld is homofobie nog altijd de norm.”

Bij de Oscaruitreiking op zondag 25 april leek alles te draaien om het begrip ‘diversiteit’. Na jarenlange kritiek op de witte, heterodominante cultuur in Hollywood leek de Academy duidelijk zijn lesje te hebben geleerd. Toegegeven: kijkend naar het aantal vrouwelijke en niet-witte acteurs en regisseurs dat dit jaar een gouden beeldje kreeg, was de Oscarnacht een flinke stap naar voren. Ondertussen bleef de lhbtq-gemeenschap met zo goed als lege handen achter in de coulissen. Ook de komende jaren is het nog maar de vraag of de spotlights voor queer personen in de filmindustrie binnen handbereik komen.

Vastgeraakte olietanker

“De meest diverse Oscaruitreiking ooit”, kopten veel media de volgende dag. Zeker waar wat betreft kleur en gender. Die mijlpaal mag niet onderschat worden. Helaas was de Oscaruitreiking zelf een draak van een show; de kijkcijfers bereikten een historisch dieptepunt. Meer dan ooit was het vooral een journalistenfeestje, met talloze incrowdverhalen in alle media. Toch is het belang groter dan de saaie, flauwe en veel te lange ceremonie die het ook dit jaar weer was. Het winnen van een Oscar – of puur een nominatie – betekent nog altijd dat de deuren bij filmstudio’s nét wat vaker opengaan dan anders.

“De eisen voor diversere representatie in Hollywood zijn te zacht en verspreid”

Hollywood is als een vastgeraakte olietanker in het Suezkanaal: lostrekken kost veel energie en trekt wereldwijd aandacht, maar wanneer de moloch eenmaal losraakt en vooruit stoomt, verslapt die aandacht direct. Datzelfde kan nu gebeuren met de ondervertegenwoordiging van queer acteurs en regisseurs in Hollywood, en daarmee als afgeleide bij de Oscars. De homoporno-industrie is een van de grootste fundamenten van de Amerikaanse entertainmentindustrie, maar in mainstream cinema sijpelen er nauwelijks gay verhaallijnen of rollen door voor openlijk homoseksuele acteurs.

Eind vorig jaar presenteerde de Oscar-organisatie nog een actieplan dat moest zorgen voor diversere representatie, onder meer voor de lhbtq-gemeenschap. Vanaf 2024 zouden films die meedingen naar een gouden beeldje aan bepaalde eisen moeten voldoen. Een van die eisen is het ‘minderheidsgehalte’ van een film. Dat kan kleur zijn, of seksuele identiteit, bijvoorbeeld van een acteur of in een scenario. Maar die eisen zijn zo zacht en verspreid, dat we niet op veel verandering hoeven te hopen. Een cynische conclusie: kleur is op dit moment ‘top of mind’ in de VS; ondervertegenwoordiging van de lhbtq-gemeenschap blijft een ondergeschoven onderwerp.

Angst voor coming-out

Waar de Black Lives Matter-beweging de zwarte gemeenschap trots en strijdbaar maakt, blijkt het voor veel homoseksuele acteurs nog altijd lastig om openlijk voor hun identiteit uit te komen. Actrice Kate Winslet vertelde april jongstleden in een interview met The Sunday Times dat ze minstens vier homoseksuele acteurs kende die niet uit de kast wilden komen, uit angst hun carrière hiermee in de vangrail te doen crashen. “Homofobie is nog altijd de norm in de filmwereld”, aldus Winslet.

“De coming-out van Nigeriaanse acteur Uche Maduagwu bleek een stunt”

Iets dichter bij huis vroeg begin dit jaar een grote groep Duitse acteurs en actrices in een campagne aandacht voor de onzichtbaarheid van queer personen op tv en in de bioscoop. 185 acteurs die zichzelf als gay, lesbisch, biseksueel, queer, niet-binair of trans identificeren, stonden zij aan zij in een paginagrote advertentie in een van de grootste kranten van Duitsland. Een moedig initiatief, dat liet zien dat gelijkheidswetten nog maar het begin zijn van bredere acceptatie, ook in de filmwereld.

Lef in overvloed

Ondertussen voerde dit voorjaar de in Nigeria zeer bekende filmacteur Uche Maduagwu een opmerkelijke stunt uit. In januari maakte de acteur via zijn Instagramaccount (met 90.000 volgers) bekend dat hij ‘proudly gay’ was. Het leverde hem niet alleen een hoop kritiek en bagger op van zijn fans; zijn vriendin dumpte hem en ineens kwam hij veel moeilijker aan de bak in Nollywood – de filmindustrie in Nigeria, die groter is dan Hollywood. In april volgde een nieuwe post, waarin hij zei zelf niet gay te zijn, maar met zijn actie een lans te willen breken voor de lhbtq-gemeenschap. Ook wilde hij de hypocrisie van de Nigeriaanse filmwereld en maatschappij aantonen. Missie geslaagd, relatie over. Je kunt Maduagwu geen gebrek aan lef of een teveel aan ego verwijten.

“Nollywood en Bollywood stellen het gebrek aan queer vertegenwoordiging stevig aan de kaak. Hollywood kan niet achterblijven”

Een andere acteur met lef in overvloed is Benjamin Daimary, de eerste openlijk homoseksuele filmacteur in India, een land waar homoseksueel contact pas in 2018 uit het wetboek van strafrecht gehaald werd. Daimary kreeg maart dit jaar de belangrijkste nationale filmprijs als beste acteur. Daimary – nog maar 20 jaar oud – zet zich al jaren in voor de hele lhbtq-gemeenschap. Zowel in het machtige Bollywood – de Indiase filmindustrie is de grootste ter wereld – als in het openbare leven.

Nu zowel in Nollywood als Bollywood het gebrek aan queer vertegenwoordiging stevig aan de kaak gesteld wordt, kan Hollywood niet achterblijven. De vraag is alleen wie deze tanker recht kan trekken. Een paar nieuwe regels lijken me niet genoeg. Om dit logge schip uit de zompige hypocrisie te trekken, moeten sterkere sleepboten worden ingezet.