Inclusiviteit in de filmindustrie: marketing of principes?

‘Go Woke, Go Broke? Liberal movies, books, TV that bombed in 2022’, kopte de conservatieve tv-zender Fox News gretig op 1 januari. Deze kop toont maar een deel van de werkelijkheid, maar openlijke anti-lhbtq stemmingmakerij wint snel terrein. Durven grote spelers straks nog principes te laten zien?

In de Amerikaanse staat Florida wordt de ‘cultuuroorlog’ het felst gevoerd, met de Republikeinse gouverneur Ron DeSantis als zelfverklaard leider van de steeds luider klinkende anti-wokebeweging. Alles wat afwijkt van de cisgender heteronorm moet het daarbij ontgelden, of het nu in films is, op tv of in het onderwijs – en al helemaal wanneer het een combinatie hiervan betreft.

Zo klaagde een moeder in Florida een docent aan omdat ze in de klas fragmenten van Disneys animatiefilm Strange World had laten zien, als onderdeel van een les over duurzaamheid en klimaat. De moeder had namelijk een probleem met het feit dat de film een homoseksueel personage bevat die een crush heeft op een jongen – een moment dat je overigens makkelijk zou kunnen missen als je twee keer met je ogen knippert.

Als het aan gouverneur Ron DeSantis ligt, worden thema's als gender en seksuele identiteit overal uitgebannen.

Volgens ouders als deze vrouw horen thema’s als gender en seksuele identiteit niet thuis in het onderwijs. DeSantis gaat nog een stapje verder: als het aan hem ligt, worden deze onderwerpen overal en voor altijd uitgebannen. Niet voor niets kreeg een wet die hij hiervoor invoerde de bijnaam ‘Don’t Say Gay’. Die actie bracht hem in directe confrontatie met Disney, dat fel protest tegen de wet aantekende. Ongetwijfeld deels uit oprechte principes, maar zeker ook omdat een deel van het eigen personeel dat zich juist hard maakt voor meer inclusiviteit in Disneyfilms zich tegen het bedrijf dreigde te keren.

Ondanks de populariteit van Disney bij een groot deel van de queergemeenschap serveerde de top van de entertainmentgigant tot heel recent elk trans personage en iedere gay verhaallijn af. Elke minimale hint naar iets wat op affectie tussen twee mannen leek, gebruikte Disney als marketingtruc richting queer media, terwijl het algemene publiek tijdens het kijken van de film hier niets aan opviel.

Ook Disney lijkt te leren van de fouten die ze eerder maakten: de nieuwe Pixar-animatiefilm bevat een non-binair personage.

Enkele jaren geleden haalde Disney nog een streep door de verfilming van de populaire webcomic Nimona, waarin de liefde tussen twee mannen een subplot vormt. Vooral een kus tussen de twee vond Disney ‘te gay’. Uiteindelijk belandde het filmproject bij Netflix, waar de animatiefilm vanaf eind juni te zien zal zijn, inclusief kus én een zeer zichtbare rol voor het queer en trans personage Nimona. ND Stevenson, de bedenker van de webcomic (en zelf transmasculien en non-binair), benadrukt in interviews de noodzaak tot het laten zien van dit soort verhalen en films aan een groot publiek.

Dat er in Hollywood de laatste jaren langzaam iets meer ruimte is voor meer representatie van de regenboogfamilie, is voor een groot deel te danken aan streamingdiensten als Netflix die het als kans zien om een jong, divers publiek aan zich te binden. Een mooi voorbeeld daarvan is het enorme succes op Netflix van het Nederlandse Anne+. Ook Disney lijkt te leren van de fouten die ze eerder maakten: de nieuwe Pixar-animatiefilm Elemental bevat een non-binair personage dat de pronouns ‘they/them’ gebruikt, en waarvan de stem wordt verzorgd door de non-binaire acteur Ava Hauser. En AMC, de grootste Amerikaanse bioscoopketen, verwijderde na felle kritiek van de transgemeenschap een documentaire uit hun zalen die een anti-trans boodschap bevatte.

De situatie in een land als de VS, waar in sneltreinvaart wetten worden aangenomen die de rechten van de lhbtq-gemeenschap inperken, en waar queer- en transfobie steeds openlijker worden geuit, stemt somber. Maar in de entertainmentwereld is ook een tegenbeweging te zien, waar zichtbaarheid en normalisatie een grotere plek krijgen. De confrontatie tussen DeSantis en Disney staat dan ook voor iets groters. Het blijft Hollywood, maar popcornvermaak is dit zeker niet.

Omslagbeeld: still uit Nimona - © Netflix