Jazz-artiest Daan Herweg: “Pianospelen is voor mij iets natuurlijks”

Daan Herweg is jazzpianist en componist en komt uit Amsterdam. Afgelopen weekend verscheen zijn tweede album, In Search of the Lost Chord. De songs op het album zijn geschreven tussen 2020 en 2023 en Herweg nam ze op met de beste artiesten uit de Amsterdamse jazzscene. Aan Winq vertelt hij over de persoonlijke details van dit album. Zo is een track opgedragen aan zijn vriend Alf en een andere aan zijn ouders, die kort na elkaar zijn overleden.

Kun je eerst iets over jezelf vertellen, wat is je achtergrond, hoe ben je de muziek ingerold? “Ik ben geboren in 1981 in een warm liefdevol Amsterdams nest. Mijn ouders waren wetenschappers en ontzettend cultuur en muziek-minded. Ik heb daardoor de liefde voor muziek en kunst van jongs af aan meegekregen. Soms was dat wel apart; mijn vriendjes gingen lekker naar Disney World maar mijn zusje en ik werden in plaats daarvan op sleeptouw genomen naar een museum voor moderne kunst of een concert met moderne muziek. Ik kan me bijvoorbeeld een concert herinneren waar de pianist in plaats van gewoon te spelen een vibrator in de vleugel moest gooien, en dan zat daarna iedereen serieus te luisteren naar het geluid wat dat voortbracht. Destijds was dat alles best gek. Maar nu ben ik er blij mee en ervaar ik mijn opvoeding als een privilege. Het was ook allemaal nooit vanuit snobisme of iets dergelijks maar altijd vanuit oprechte vrolijke interesse in alles wat expressief en menselijk was. Ook mijn grootmoeder speelde een grote rol, ze was zelf een lopend kunstwerk met wild geblondeerd haar en een felgroene bontjas. Ze hostte in haar huis soms poetry slams met mensen die 40 jaar jonger waren dan zij zelf. Het heeft me 100% open minded gemaakt naar elke vorm van kunst en muziek. Toen ik al vrij jong serieus piano ging spelen stond iedereen in mijn familie dat toe te juichen: niemand zei: 'Zou je niet beter rechten gaan studeren jongen'. Ik ben ze heel erg dankbaar.”

En hoe ben je uiteindelijk beland bij jazz? “Mijn oma van mijn moeders kant was pianiste en muziek zat dus echt in de familie. Er stond een enorme piano in de huiskamer en ook mijn zus speelde prachtig klassiek. Mijn vader had een gigantische liefde voor zwarte Amerikaanse muziek en cultuur en had 600 jazz- en funkplaten in de kast staan. In zijn jonge jaren, voor hij iets met mijn moeder kreeg, is hij een tijd getrouwd geweest met een zwarte dame uit Amerika. Hij is in Minneapolis een tijd in zijn toenmalige schoonfamilie opgenomen geweest en is daar ondergedompeld in de zwarte Amerikaanse cultuur. Op de een of andere manier is hij een echte jazz en soul 'cat' geworden. Ik kwam dan thuis van school en dan stond er vaak keihard jazz of ranzige funkmuziek aan, ik ging dat weer op gehoor op de piano uitzoeken. Daarna werd pianospelen voor mij iets natuurlijks, het was gewoon iets wat bij me hoorde, ik heb het trouwens nooit als een soort heilige roeping (of nog erger 'passie') ervaren. De piano is voor mij simpelweg logisch.”

In Search of the Lost Chord is een therapeutische plaat geworden. Wat kun je hierover vertellen? “Ik ben recent, kort na elkaar, mijn beide ouders en eerdergenoemde geliefde grootmoeder verloren. Ze zijn beiden aan verwoestende kloteziektes met veel pijn en verdriet langzaam ten onder gegaan. Uiteindelijk stierf mijn moeder nota bene toen ik op tournee was in China, ik heb die tour toen moeten afbreken. Ook al stampte mijn carrière door, achteraf realiseer ik mij dat deze periode vrij traumatisch is geweest. Mijn jazzplaat plaat bestaat daarom uit instrumentale liedjes en stukken die stuk voor stuk voor mij met iets persoonlijks te maken hebben. Bijvoorbeeld het lied 'Promenade', dat is een melodie die ik op de uitvaart van mijn moeder gespeeld heb. Maar ik speel ook solo de ballade 'Tonight' uit de musical West Side Story. In dit stuk van componist Leonard Bernstein komt voor mij veel samen. Het was de favoriete musical van mijn moeder en het is ontzettend intellectuele en gelaagde muziek. Maar tegelijkertijd heeft het een schitterende superkrachtige en zingbare musicalmelodie. Het is ambigue, high brow en low brow tegelijk. Mijn versie heeft voor mij ook te maken met de worsteling met mijn geaardheid die ook ik heb moeten doormaken. Net als Leonard Bernstein overigens.”

Een van de tracks heet Ingvald en is een ode aan je geliefde. Waaraan heeft hij deze ode te danken? “Mijn vriend heet Alf, hij is half Noors. Zijn volledige naam is Alf Arild Ingvald, het leek me mooi om zijn prachtige derde naam te gebruiken als songtitel. We zijn al meer dan 10 jaar bij elkaar en hebben samen ontzettend veel meegemaakt. Ik was er eerst terughoudend mee om een liedje voor hem te schrijven omdat ik dat voorheen op de een of andere manier altijd alleen deed voor exen. Risky business dus, ik hoop dat nu het tegendeel blijkt. De melodie was aanvankelijk een heel lief walsje maar dat vond ik niet vrolijk genoeg, daarom heb ik er een soort samba van gemaakt. Want hij is mijn samba.”

Een andere track met een opvallende titel is ‘Onderweg naar Bloemfontein’. Hoe ben je hierop gekomen? “Dit is ook weer een persoonlijke herinnering. In 2004 maakte ik met mijn pa een roadtrip door Zuid-Afrika, we reden door de reusachtige Drakensbergen in de richting van Bloemfontein en luisterden samen naar prachtige jazz en vocale muziek uit Kaapstad en omgeving. Muziek die buitengewoon aards, melodieus en a-virtuoos is. Bloemfontein hebben we nooit gehaald maar op de een of andere manier is die herinnering me altijd bijgebleven. Veel jazz is best 'moeilijk', met abstracte lijnen, concepten en complexe ritmes. In dit stuk wilde ik juist 'gewoon' een mooie melodie schrijven als tribute aan die Zuid-Afrikaanse muziek.”

Tot slot: wat zijn je plannen voor de nabije toekomst? “Ik ben al 20 jaar mezelf een slag in de rondte aan het spelen in de Nederlandse jazz- en popwereld. Ik speelde van kleine jazzkroegen tot stadions met pop-acts. Ik heb er zin in om de komende tijd meer mijn eigen muziek te spelen en verder te gaan met een aantal selecte projecten, zodat ik alles voldoende liefde en aandacht kan geven. Ook vind ik het geweldig om les te geven aan jonge getalenteerde studenten op het conservatorium. Laatst zag ik op een CV van een inmiddels succesvolle oud-student 'gestudeerd bij Daan Herweg' staan. Ik voel me dan even heel oud ineens. Maar die dingen zijn ook prachtig.”

In Search of the Lost Chord is nu te beluisteren via Spotify. Daan Herweg treedt ook regelmatig op, hou hiervoor zijn website in de gaten.