JÓRMA: “Wat betekent het om bij een minderheid te horen?”

JÓRMA is de naam van het muzikale project van Jonathan Bonny, en tevens zijn genderneutrale alter ego. Vandaag is de nieuwe single ‘introvert’ verschenen, met een video waarin diversiteit wordt gevierd. We stelden Jonathan enkele vragen over JÓRMA. Maak hier kennis met ze in een interview.

Hoe ben je op de naam JÓRMA gekomen en wanneer ben je erachter gekomen dat je muzikaal bent?

“Ik begon op heel jonge leeftijd met piano spelen. Later kwamen daar een hoop andere instrumenten en muzikale skills bij. Ik studeerde klassieke muziek (slagwerk) aan de conservatoria van Gent, Helsinki en Den Haag en belandde na mijn afstuderen in het Nederlandse theater- en danscircuit. In het turbulente afgelopen jaar besloot ik de kans te grijpen om me als zelfstandig maker te ontwikkelen.

Om vanuit alle vrijheid te kunnen starten, creëerde ik hiervoor het alter ego JÓRMA. Naast muziek maakt JÓRMA ook waardevolle contexten om de nummers (zowel online als offline) in te presenteren. Die context kan van alles zijn: van Tiktokvideo’s tot avondvullende muziektheatervoorstellingen. 

JÓRMA was de bijnaam die ik kreeg tijdens een jaar als Erasmusstudent in Helsinki. Het is de Finse versie van mijn naam Jonathan en wordt daar tegelijk ook gebruikt als een scheldwoord voor mannen (zoals pik of lul bij ons). Dat spanningsveld tussen zachtheid en agressie vormt de rode draad in alles wat ik maak.” 

Hoe ben je op het idee gekomen voor ‘introvert’?

“Het nummer ‘introvert’ is spontaan geschreven tijdens de Black Lives Matter uprising, halverwege 2020. Voor de eerste versie van deze song gebruikte ik de laatste woorden van de in 2019 door de politie vermoorde Elijah McClain als lyrics.

Die tekst is uiteindelijk verder geëvolueerd naar een persoonlijke reflectie over wat het betekent om (zichtbaar) bij een minderheid of gemarginaliseerde groep te horen. Hoeveel van jouw verhaal wordt verteld door je genderidentiteit, huidskleur, geaardheid, religie of lichaamstype en in hoeverre wil je dat dit je identiteit mee bepaalt? Wat zijn de gevolgen van hoe anderen jou zien en welke rol speel privilege hier?

Met deze tweede release duikt JÓRMA dieper in het proces van publiek (ont)leren, met de focus op het meer inclusief maken van hun eigen werk.”  

JÓRMA is genderneutraal en bedient zich van genderneutrale voornaamwoorden. Ben jij dat als Jonathan ook?

“Ik heb er in eerste instantie voor gekozen om mijn 'non-binariteit' te verkennen via het alter ego JÓRMA. Dit is volgens mij te vergelijken met hoe sommige mensen specifiek vrouwelijkheid verkennen door drag te doen. Het was voor mij op dat moment nog een vrij nieuw begrip/concept, dus ik vond het wel spannend. Maar het voelde tegelijk heel erg logisch.

Omdat JÓRMA om vrijheid draait, voelde ik binnen dat zelf gecreëerde kader veel meer ruimte om met mijn identiteit te experimenteren. JÓRMA bewust buiten het binaire genderconstruct plaatsten, prikkelt mijn creativiteit omdat ik het gevoel heb dat er minder voor mij op voorhand al bepaald is.

We zijn ondertussen een jaar verder sinds de geboorte van JÓRMA, en ook Jonathan is in dat proces richting non-binariteit geëvolueerd, om diezelfde redenen. Wat de voornaamwoorden betreft ben ik ondertussen geland op ‘they/them’ voor JÓRMA en ‘he/they’ voor Jonathan. Of de minder goed klinkende Nederlandse varianten ‘hun/die’.

Het gebruik daarvan maakt voor mij vooral deel uit van een grotere beweging richting genderneutraal taalgebruik, dat je bijvoorbeeld ook terugziet bij mode en speelgoed, et cetera.” 

Wat kun je vertellen over de video die je voor 'introvert' hebt gemaakt?

“In de videoclip van ‘introvert’ vertaalde ik het concept ‘intermenselijke verbinding’ naar abstracte poëtische beelden. Voor de clip deed ik een open call voor iedereen die zichzelf gerepresenteerd wilde zien. Ik kreeg ongelooflijk veel reacties en heb geprobeerd om plaats te maken voor zoveel mogelijk verschillende realiteiten.

De clip moest niet (enkel) gaan over queer, zwart of gehandicapt zijn, maar over wat ons allemaal met elkaar verbindt. De filmdag was heel emotioneel. We hebben eerst een twee uur durende timelapse gefilmd waarin de mensen elkaar één-op- één konden leren kennen in ge-ensceneerde blind dates.

Daarna kreeg iedereen een make-over en hebben we samen vorm gegeven aan de mini-community die op die dag was ontstaan. Na een halve dag was er een oprechte hechte connectie ontstaan tussen deze mensen, en daar ben ik ongelooflijk trots op.”

Met wie zou je graag eens willen samenwerken?

“Met wie ik wil samenwerken hangt meestal af van waarover ik muziek wil maken. Als ik het bijvoorbeeld wil hebben over gender-gerelateerde topics, dan vind ik het belangrijk om mij te omringen met een team dat verschillende perspectieven biedt op die thema's (en dus bijvoorbeeld te zoeken naar mensen met een trans ervaring).

Ik zou zeker geen nee zeggen tegen een collab met Jónsi, Björk, Robyn of Arca. Er zijn ook een paar artiesten in Nederland waar ik een creatief oogje op heb. Maar het zou waarschijnlijk awkward zijn, mochten ze dat via dit interview te weten komen? 😉“

Wat kunnen we in de nabije toekomst van je verwachten?

“Ik ben nog maar net begonnen met JÓRMA, dus nog heel erg aan het onderzoeken welke vormen dit project allemaal kan aannemen.

Op de agenda voor dit jaar staan nog: drie nieuwe tracks met videoclip releases, Private Listening Parties hosten in samenwerking met Grand Theatre Groningen (5/4, 12/6 en 19/6) en een livesessie in Simplon waarin ik semi-akoestische versies van de eerste vier nummers ga opnemen.

Op dit moment denk ik dat het vooral belangrijk is mij te laten leiden door intuïtie en mij niet te snel vast te pinnen op bepaalde visies of plannen. Ik vind de zoektocht naar wie JÓRMA is veel interessanter dan het antwoord.”

Fotografie: Kelly Alexandre