Kijktip: Who I Am Not, over het ingewikkelde leven van intersekse personen in een man/vrouw-wereld

Twee intersekse personen in Zuid-Afrika willen achterhalen tot wel geslacht zij zichzelf beschouwen. Wie of wat bepaalt dat? Wat is een vrouw en wat is een man? Kun je beide zijn of allebei niet? En wat maakt dat uit? Daarover gaat de documentaire Who I Am Not, te zien op maandag 26 februari om 22.15 uur op NPO2.

Sharon Rose (zij/haar) is een schoonheidskoningin, en hoewel ze officieel wordt erkend als een van de mooiste vrouwen van Zuid-Afrika, heeft ze nog steeds moeite om te begrijpen hoe het kan dat ze geboren is met niet alleen vrouwelijke maar ook mannelijke geslachtskenmerken. 

Ze vindt steun bij Dimakatso (hen/hun), een intersekse-activist die ook worstelt met genderdysforie en probeert te begrijpen wat hen werkelijk is. De twee parallelle, maar uiteenlopende verhalen bieden een intieme kijk op de worsteling van intersekse personen in een man/vrouw-wereld. Who I am Not geeft hiermee een krachtige stem aan de lang genegeerde en veelal zwijgende twee procent van de wereldbevolkingbevolking.

wie is sharon-rose?

Sharon-Rose Lehlohonolo Khumalo (zij/haar) is 31 jaar oud en werkt in de marketing voor een groot farmaceutisch bedrijf in Johannesburg. Ze groeide op in een vrome zwarte, christelijke familie en werd opgevoed door haar alleenstaande moeder en grootmoeder. Op 21-jarige leeftijd - ze studeerde bio-genetica en was verloofd met een priester - werd ontdekt dat de samenstelling van haar chromosomen mannelijk was. 

Ze bleek testosteron producerende testikels en geen vrouwelijke voortplantingsorganen te hebben. Haar verloofde liet haar in de steek. En haar kerk en familie ontkennen tot de dag van vandaag het bestaan van intersekse personen. Sharon voelde zich zo geïsoleerd, dat ze besloot de waarheid te verbergen en Miss Zuid-Afrika te worden.

wie is dimakatso amanda?

Dimakatso Amanda Sebidi (hen/hun) is 41 jaar oud en werd geboren met tweeledige genitalia. Tijdens hun eerste zes jaar werd Dimakatso vaak geopereerd om hun lichaam te ‘repareren’ en een meisje van hen te maken. Dimakatso ontwikkelde echter de houding van een jongen en is nu een mannelijk persoon die zich identificeert als intersekse. 

Hun werd intersekse-activist en omdat hun vooral op werkgebied gediscrimineerd wordt, verdient Dimakatso alleen een klein inkomen met het werk namens de interseksegemeenschap.

 over regisseur tünde skovrán

Who I Am Not is Skovráns eerste documentaire en het is haar bedoeling om het publiek in deze film zowel getuige als onderdeel te maken van het leven als intersekse persoon. Omdat ze het als regisseur niet eerlijk vond toeschouwer te blijven, terwijl haar hoofdpersonen haar zoveel vertrouwen gaven, is ze gaan samenwerken met hen. 

De film werd een gezamenlijk project, waarbij ze gebruik maken van groepstherapie, psychodrama, acteren en droominterpretatietechnieken. Het versterkte de onderlinge band en het beïnvloedde ook de visuele aspecten van de film. Vorm en inhoud werden even belangrijk.

2Doc: Who I Am Not (RO/CAN, 2023, 105’) , maandag 26 februari, 22.15 uur, VPRO, NPO 2 en NPO Start/Plus