recensie
‘Nata per te’ schopt voorzichtig tegen Italiaanse heilige huisjes
“Regisseur Fabio Mollo heeft nadrukkelijk geen activistisch pamflet willen maken”
Dat de positie van queer mensen in Italië te wensen overlaat, bleek recent weer uit de lage positie die het land inneemt op de Rainbow Europe Index. De film Nata per te (vertaald: voor jou geboren), over de strijd die een homoseksuele man moet voeren om de zorg voor een pleegkind op zich te mogen nemen, bevestigt helaas dit trieste beeld.
“We zijn hier niet in Zweden.” Dat krijgt Luca, een homoseksuele alleenstaande man, continu vanuit verschillende instanties voor zijn voeten geworpen. Maar waar de een het bedoelt als een falen van de Italiaanse politiek en samenleving, ziet een ander het juist als positief punt voor het behoud van katholieke familiewaarden. En inderdaad, waar Zweden hoog in de Europese Rainbow Index staat, bungelt Italië ergens onderaan. Zo voert de radicaal-rechtse premier Georgia Meloni al jaren een strijd tegen wat ze de ‘lhbt lobby’ is gaan noemen. En de voorzitter van de Italiaanse Eerste Kamer zei recent nog zonder enige gêne dat hij niet zou willen dat zijn zoon homoseksueel zou zijn. Met deze conservatieve politieke wind zal het land vooralsnog de dubieuze titel houden van het enige West-Europese land waar het huwelijk nog niet is opengesteld voor koppels van hetzelfde geslacht – en waar adoptierechten voor homo’s al helemaal zijn uitgesloten.
Regisseur Fabio Mollo heeft met Nata per te nadrukkelijk geen activistisch pamflet willen maken. Verwacht dan ook geen spetterend camerawerk of flitsende dialogen, maar eerder een conventioneel verteld verhaal. Het hoofdpersonage Luca is een voorbeeldige man die met engelengeduld werkt als verzorger van kinderen met een fysieke of mentale uitdaging. Al zijn hele leven heeft hij een diepe wens om ook een eigen kind te hebben waar hij al zijn liefde en zorg aan kan geven. Als hij hoort van een pleegkind dat niemand wil hebben, gaat zijn hart pas echt open en stort hij zich in de bureaucratische molen.
dat de film eindigt met een tekst waarin staat dat homoparen in italië nog steeds niet kunnen adopteren, is geen spoiler, maar gewoon een feit.
Het gaat om een kind dat vlak na de geboorte wees is geworden en dat van verplegers in een ziekenhuis de naam Alba Stellamia ('dageraad' en 'mijn sterretje') heeft gekregen. Omdat ze het syndroom van Down heeft, haken zo’n beetje alle potentiële pleegouders al snel af. Voor Luca des te meer een reden om zich als goede ouder naar voren te schuiven. Maar dat staat dan weer haaks op het beeld dat de pleegzorginstantie heeft van een ‘goede familieomgeving’. Gewapend met hetzelfde geduld als in zijn werk, benadert Luca heel bedachtzaam de bureaucratische instanties waaraan hij is overgeleverd om de zorg voor een pleegkind te mogen krijgen. “Ik wil met niemand strijd leveren”, zegt hij meerdere keren in de film. Dat het dat toch wordt, komt door een strijdbare advocate die zich voor zijn zaak wil inzetten onder het motto: rechten heb je als mens automatisch vanaf je geboorte; niemand zou ze eerst nog moeten toekennen.
De film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, maar een film met een boodschap is het zeker niet geworden. Natuurlijk voel je als kijker de hele tijd de onrechtvaardigheid van de situatie, en ligt je sympathie vooral bij Luca die als een moderne heilige blijft vasthouden aan zijn overtuiging om Alba een betere toekomst te kunnen geven. Maar regisseur Mollo maakt er meer van dan een vertelling van een nieuwsverhaal dat in 2017 de Italiaanse media haalde. Op gevoelige wijze vervlecht hij het verhaal met Luca’s jeugd, waarin de tragische kalverliefde met zijn eerste vriendje voor een enorme impact zorgde. De wijze waarop het verhaal wordt verteld is even bedachtzaam en ingetogen als het karakter van Luca zelf, wat een mooie poëtische laag aan de film toevoegt.
Dat de film eindigt met een tekst waarin staat dat homoparen in Italië nog steeds niet kunnen adopteren, is geen spoiler, maar gewoon een feit. Niet alleen in Italië, ook elders zijn er nog steeds politici die rechten die vanzelfsprekend zouden moeten zijn, blokkeren of schrappen. Nata per te is geen cinematografische parel, maar wel een degelijk verteld verhaal met stof tot nadenken.
