Nemo: “Met mijn Songfestival­nummer kwam ik voor de hele wereld uit de kast”

Met het nummer ‘The Code’ won de Zwitserse Nemo afgelopen mei als eerste non­binaire artiest ooit het Eurovisie Songfestival. Winq sprak hen in Zürich over de omstreden editie van het festival, hun coming-­out en nieuwe muziek.

Dat de 25-jarige Nemo Mettler artiest is geworden, zal voor diens omgeving geen verrassing zijn. Naar het schijnt zat Nemo op driejarige leeftijd al achter de piano. Ook volgde hen op jonge leeftijd al drum- en vioollessen. De tienjarige Nemo trad toe tot de Jeugdopera in geboortestad Biel en op hun dertiende maakte hen onderdeel uit van een opvoering van Mozarts Die Zauberflöte. In de eerste jaren van Nemo’s volwassen carrière volgden er singles in het Zwitserduits, en na een muzikaal uitstapje naar New York en L.A. voor een musical, besloot Nemo Engelstalige muziek uit te brengen. De jonge artiest nam deel aan diverse talentenjachten, waarbij hen als panda in The Masked Singer Switzerland misschien wel het meest iconisch was. Internationaal succes was er nog niet, maar dat zou spoedig volgen. Want na Lys Assia in de jaren vijftig en Céline Dion in de eighties, won Nemo afgelopen mei met het nummer ‘The Code’ de trofee tijdens het 68ste Eurovisie Songfestival.

Jouw optreden met het ronddraaiende podiumstuk in Malmö was spectaculair. Hoe heb je jezelf daarop voorbereid? 

“Het kostte veel focus. Mijn regisseur had het idee om mij voorafgaand aan het optreden een workout van een halfuur te laten doen. Dat klinkt raar, want daardoor was ik vlak voor het optreden erg moe, maar door de adrenaline kreeg ik een bepaalde focus die ik niet goed kan omschrijven. Het bleek een geniale zet; mijn zenuwen verdwenen als sneeuw voor de zon.”

Was je niet bang dat je zou vallen? 

"Ontzettend! De act was ook niet zonder risico's, want ik wat niet gezekerd. Tijdens de finale ging het bijna mis. Ik  zette mijn voet te ver van het ronddraaiende podium bij het opstappen. Daardoor was ik bijna gevallen. Gelukkig had ik dat zelf in het moment niet door, ik zag het pas toen ik de beelden van mijn optreden terugkeek.”

Dit jaar verliep de competitie tumultueuzer dan anders. Met de omstreden deelname van Israël, de onveilige sfeer op het festival, waar, naast Nederland, Ierland, Portugal ook jouw land een klacht over indiende. En dan was er ook nog de diskwalificatie van Joost Klein. Hoe heb jij dat ervaren? 

“Er zijn dingen gebeurd en we wachten nog steeds op antwoorden.”

Dat klinkt wat vaag. Je zit dicht bij de bron: het hoofdkantoor van de EBU zit immers in Genève. 

“Klopt. We wachten op hun kant van het verhaal.”

Wanneer ik door wil vragen over de diskwalificatie van Joost Klein, grijpt een medewerker van platenmaatschappij Universal Music in. Ik vraag Nemo of het Songfestival dit jaar moeilijk was, en vertel hen dat ik zelf uit Nederland kom, waar de diskwalificatie van Klein tot grote ophef leidde. De medewerker zegt dat Nemo daar geen antwoord op hoeft te geven en stelt voor naar de volgende vraag te gaan. Als ik vraag waarom, krijg ik geen duidelijk antwoord. Gelukkig wil Nemo zelf toch iets toevoegen, al blijft het wat ontwijkend: “Het is voor mij oké om antwoord te geven. Ik wacht zelf ook nog steeds op antwoorden. Veel van de artiesten hebben intern vragen gesteld en daar hebben we nog geen reactie op ontvangen. De EBU heeft wel iets gezegd, maar niets concreet. Meer kan ik er niet over zeggen.”

Heb je contact gehad met Joost nadat hij werd gediskwalificeerd? 

“Ja, we schreven elkaar een beetje. Ik weet verder ook niet veel over zijn diskwalificatie. Ook daar hebben we nog niet genoeg over gehoord. Ik denk dat de EBU meer moet vertellen over wat er gebeurd is. Deze dingen kosten tijd, al hoop ik dat we snel antwoorden krijgen.”

wereldwijde coming-out

Met jouw deelname aan het Songfestival kwam je voor de hele wereld uit de kast als non-binair. Hoe was dat voor jou? 

“Vorig jaar kwam ik publiekelijk uit de kast in Zwitserland en een jaar daarvoor voor mijn familie. Dat ging goed, maar dat waren relatief weinig mensen. Nu zou de hele wereld het weten. Ik heb veel lieve reacties ontvangen de afgelopen maanden, maar er waren ook veel mensen die minder leuke dingen stuurden en zeiden. Daar moest ik echt mee leren omgaan.”

Hoe doe je dat in zo’n korte periode?

“Je moet het jezelf niet te veel aantrekken, en artikelen en reacties niet meer lezen. Voorafgaand aan het Songfestival kreeg ik ook weleens haatreacties, maar op kleinere schaal. Ik heb geleerd kritiek van haat te onderscheiden. Met kritiek kun je iets, die is constructief. Haat moet je negeren.”

Hoe was jouw coming-out? 

“Ik heb het geluk dat mijn ouders lieve mensen zijn. Er kwamen vaak queer mensen bij ons thuis en het maakt mijn ouders niet uit hoe ik mezelf identificeer. Ze zeiden: ‘Jij bent gewoon een persoon. Wij accepteren je zoals je bent.’ Dat heb ik ook altijd zo gevoeld. Ik wist zelf lang niet wie ik was; ik kende niemand die non-binair is. Daarom ben ik blij dat dit jaar naast mij Bambie Thug meedeed [non-binaire Ierse deelnemer van het Songfestival – red.]. Hopelijk kunnen anderen zich in ons herkennen.”

Waren je ouders erbij in Malmö?

“Zeker, maar ik heb ze nauwelijks gezien! Zo druk was het. Uiteindelijk was mijn winst ook voor mijn ouders een ongelofelijke ervaring. Mijn moeder is mijn beste vriend, dus het was fijn dat ze erbij waren, al was het op afstand.”

Als je er nu op terugblikt, was je er klaar voor? 

“Ik heb mezelf wel afgevraagd of ik klaar was voor een publieke coming-out, of ik mezelf comfortabel en veilig genoeg voelde. Door mijn nummer zou ineens iedereen weten dat ik non-binair ben. Het antwoord was ja. Soms moet je in het diepe springen en ik ben blij dat ik dat heb gedaan. Het voelt een beetje alsof ik een tweede puberteit heb doorgemaakt. De hele ervaring was overweldigend, maar op een goede manier. Ik ben zelfverzekerder geworden en heb heel veel mooie mensen om me heen verzameld.”

En daarmee heb je waarschijnlijk veel jongeren geholpen.

“Ook dat. Het is een soort familie, de Eurovisiefans. Een familie waar ik veel aan heb, en zij hopelijk ook aan mijn verhaal. Ik heb al gehoord van mensen die uit de kast zijn gekomen na het zien van mijn optreden. Dat was misschien nooit gebeurd als ik niet had meegedaan en daar haal ik veel kracht uit.”

Heel Europa zag ook dat jouw trofee brak toen je die te hard op het podium plaatste na je winst. Is er al een nieuwe binnen? 

Lachend: “Ik zei toch al dat ze bij de EBU traag zijn. Ze moeten nog steeds een nieuwe trofee opsturen.”

Céline Dion heeft het Songfestival voor Zwitserland gewonnen in 1988. Heb je bloemen ontvangen vanuit Canada? 

“Haha, nee. Helaas. Ik heb niets van Céline Dion gehoord.”

Je hebt een ode aan haar gebracht. In een van jouw video’s draag je dezelfde iconische outfit (witte blazer met tutu) die Céline droeg tijdens het Songfestival. 

“Ja! Ik wilde laten zien hoeveel respect ik voor haar heb. Hele- maal omdat het dertig jaar geleden is dat zij gewonnen heeft. Ik ben enorm fan van haar en ze is een icoon.”

the next step

Loreen liet ons lang wachten met het uitbrengen van nieuw materiaal na haar Songfestivalwinst vorig jaar. Ook veel andere winnaars wachten een jaar voordat ze nieuw materiaal uitbrengen. Werk jij al aan nieuwe muziek? 

“Hoe lang nam Loreen de tijd?”

Songfestivalwinnaar Loreen: “Ik ben niet bang meer om mijn mening te geven”

Het duurde een halfjaar voordat er een opvolger van haar Songfestivalhit ‘Tattoo’ kwam. 

“Wow! Goed dat ze daar rustig de tijd voor heeft genomen. Ik ben bezig met nieuwe muziek, maar ik wil het niet te snel uitbrengen. Het gaat zeker geen jaar duren, maar ik wil wel iets uitbrengen wat echt bij mij past. Geen vlugge vervolgsingle waar ik niets bij voel.”

Aan ‘The Code’ heb je zelf meegeschreven. Schrijf je veel eigen muziek? 

“Dat vind ik stiekem nog leuker dan op het podium staan. Als ik moest kiezen, zou ik altijd kiezen voor het creëren van muziek. Een nummer van iemand anders zou ik niet zomaar uitbrengen. Ik wil mijn eigen verhaal vertellen, dat is waarom ik dit doe.”

Heb je de afgelopen tijd veel geschreven? 

“Ik heb nog nooit zoveel geschreven in mijn leven als nu. Niet alleen muziek, maar ook gedachten en verhalen. Het komt eruit als een waterval.”

Je kondigde onlangs jouw Europese tour aan, waarmee je ook naar Amsterdam komt in 2025. Kijk je daarnaar uit?

“Enorm. Als je mij een jaar geleden had gezegd dat ik dit ging doen, had ik je in je gezicht uitgelachen. Ik kijk er het meest naar uit om mijn fans te zien. Ik ken ze van internet, maar heb ze nooit in het echt gezien.”

Wil jij Nemo live zien? Dat kan de komende maanden op verschillende plaatsen in Nederland. Op 12 december 2024 zingt Nemo “The Code” tijdens Het Grote Songfestivalfeest en op 1 april 2025 staat hen met een concert in de Melkweg.