Open brief: Jesse (34) werd jarenlang geestelijk misbruikt door zijn vriend

Jesse* (34) had jarenlang een relatie met een jongen die hem geestelijk misbruikte. In een open brief aan Winq deelt hij zijn verhaal. “Ik hoop dat het mensen de ogen opent voor de vreemde afslagen die we soms kunnen nemen in ons verlangen.”

Ik heb lang nagedacht of ik dit verhaal wel wilde delen. Of ik nog achterom wilde kijken. Waarom een oude wond opnieuw openhalen? Maar ik denk dat mijn verhaal belangrijk is. Dat het voor begrip en herkenning kan zorgen en mensen de ogen kan openen voor de vreemde afslagen die we soms nemen in ons verlangen. Daarmee zorgt mijn verhaal hopelijk voor heling. Bij mij, en wellicht ook bij jou.

Ik ben jarenlang geestelijk misbruikt.

Dit klinkt heftig en eerlijkheid gebiedt me te zeggen: dat is het ook. 

Geestelijk misbruik is aan de buitenkant niet te zien en daardoor voor je omgeving lastig op te merken. Mijn vrienden en familie hadden niets door, maar ikzelf ook niet. Rode vlaggen en andere merkwaardige, subtiele signalen vielen mij totaal niet op, terwijl ik mezelf vanbinnen beetje bij beetje steeds verder de afgrond in voelde glijden. Dat ging in mijn geval niet van de ene dag op de andere. Het was een jarenlang proces, waarbij mijn ex mijn zelfstandigheid, persoonlijkheid en ambitie minutieus en met meesterlijke precisie afbrak door middel van manipulatie, gaslighting en dreiging. Nog elke dag spoken er situaties en gebeurtenissen door mijn hoofd die echt niet oké waren, maar die ik destijds voor lief nam. Simpelweg omdat ik verblind was door liefde.

Mijn ex en ik leerden elkaar kennen via een gezamenlijke vriendin. Hij was net uit de kast en het leek haar leuk als wij elkaar zouden ontmoeten. Ik had nog nooit een relatie gehad en voelde aan alles dat het een keer tijd werd. We spraken af in een bar op de Reguliersdwarsstraat in Amsterdam en gingen diezelfde avond met elkaar naar huis. Na een maand was het dik aan en had ik mijn eerste echte relatie. Het voelde meteen goed. Hij gaf mij aandacht en een gevoel dat ik nog nooit eerder had gehad. Ik voelde me gezien.

In het begin van onze relatie overlaadde hij me met cadeaus en paradeerde hij mij op een figuurlijke zilveren schaal door de stad. Ik voelde me bijzonder, had deze vorm van liefde nog nooit meegemaakt. Wel merkte ik dat hij op een andere manier met relaties en situaties om ging dan ik. Hij wisselde zijn vrienden net zo gauw in als zijn kleren en kocht om het half jaar een nieuwe auto. Ook had hij een ongezonde relatie met alcohol. Hij dronk zichzelf vaak de vernieling in, en stopte dan ineens compleet met drinken. Hiervoor verwachtte hij schouderklopjes en bewondering, om vervolgens een maand later weer naar de fles te grijpen.

Al tijdens onze eerste maanden samen, begon hij me te isoleren van mijn omgeving. Een half jaar nadat we een relatie kregen, vroeg hij me met hem mee te verhuizen naar Amerika, voor een klus die hij daar kreeg. Zo had hij mij gelijk helemaal voor zichzelf, afgezonderd van mijn familie en vrienden. Eenmaal terug in Nederland, opperde hij het idee om samen een restaurant te openen. Dat was altijd zijn grote droom geweest, zei hij. Ik was inmiddels zo aan hem gehecht dat ik het liefst elke seconde van de dag bij hem wilde zijn en besloot daarom in het diepe te springen. Mijn eigen zorgvuldig opgebouwde carrière zette ik opzij om met hem dit avontuur aan te gaan. En zo werd ik onbewust stukje bij beetje volledig van hem afhankelijk. 

Toen onze levens op zo'n beetje elke mogelijke manier met elkaar vergroeid waren, begonnen er langzaam scheurtjes te ontstaan in zijn perfecte imago. Ineens schoot hij uit z’n slof om het minste of geringste en regelmatig ging hij grenzen over bij mijn vrienden en familie, onder het mom van een ‘grapje’. We lachten er destijds om, want ‘zo was hij nu eenmaal’. Onze relatie werd steeds tumultueuzer. Leuke en vreemde of vervelende momenten wisselden elkaar op den duur in recordtempo af en hij was een koning in gaslighten. Om de haverklap beschreef hij situaties of gebeurtenissen anders dan ze daadwerkelijk waren gegaan en wanneer ik daar iets over zei, dan deed hij me geloven dat ík gek was.

Het was een heftige periode. Jarenlang maakte mijn ex me wijs dat ik en mijn ideeën niet goed genoeg waren. Elke ruzie die we hadden, sloeg hij plat met de opmerking: “Dan ga je toch bij me weg?”. Ik kijk terug op mezelf als een weerloos, apathisch en zeer angstig persoon. Op den duur was ik nog maar een schim van mezelf. Al mijn passie en drive waren compleet weggevaagd. Zelfs de meest simpele dingen als boodschappen doen, een nacht alleen slapen of de auto door de wasstraat rijden, werden opdrachten waar ik als een berg tegenop zag. Ik was bang voor alles en voelde me nergens meer goed genoeg voor. Continu liep ik op eieren om maar niets verkeerd te doen en dat vrat me helemaal op. Dat ik zo blind ben geweest voor zijn onzuivere intenties maakt me tot op de dag van vandaag bang.

Uiteindelijk verbrak hij onze relatie omdat hij verliefd werd op een ander. Nog geen maand later had hij een ketting om z’n nek met haar naam – jep, hij verliet me voor een vrouw. Weer een paar maanden later zag ik op zijn arm een tatoeage die naar haar naam verwees – we runden nog altijd samen ons restaurant, dus spraken elkaar nog dagelijks. Elkaar zien terwijl mijn hart in duizend stukken lag en hij vrolijk opnieuw begon, was haast ondraaglijk.

Een relatie met iemand met een narcisische persoonlijkheidsstoornis voelt als een verslaving. Mijn lichaam stond continu onder hoogspanning. Toen hij me uiteindelijk verliet voor een ander, voelde ik me als een junk die cold-turkey moest afkicken.

Pas een paar maanden terug heb ik het contact met hem definitief verbroken, waardoor tijd ontstond voor reflectie. Het bedrijf dat we samen hadden, heb ik verlaten en alle gezamenlijke vriendschappen heb ik beëindigd. Bepaalde vrienden ben ik verloren toen ik mijn verhaal over geestelijk misbruik met hen deelde. Sommigen weigerden te geloven dat die 'leuke, gezellige' man tot zoiets in staat was. Ik begrijp hen. In vriendschappen was mijn ex een ster, maar in een liefdesrelatie was hij een compleet ander persoon, die kant zullen zij nooit zien. Hun reacties hebben mij vaak doen twijfelen of wat ik ervaren had wel echt zo erg was, maar door met lotgenoten over dit onderwerp te praten leerde ik erkennen dat ik niet gek ben. Dat wat ik heb ervaren wel degelijk geestelijk misbruik was.

Jarenlang gebukt gaan onder manipulatie en gaslighting laten blijvende littekens achter. Ik heb er nog dagelijks last van en het heeft mijn zelfvertrouwen een behoorlijke knauw gegeven. Tot nu toe was dit mijn enige relatie, hoe een gezonde relatie eruitziet zou ik dus niet weten, en ik vind het nog lastig om mezelf open te stellen voor een eventuele nieuwe partner. 

Inmiddels heb ik wel mijn leven weer op de rit gekregen door middel van yoga, meditatie, breathwork, filosofie, vriendschappen en microdosing. Door deze handvatten ben ik erachter gekomen dat er niks mis met me is. Ik ben sterk en veerkrachtig en mijn hart kan zichzelf weer helen. Ik ben goed zoals ik ben en laat me nooit meer anders wijsmaken. 

Als ik maar lief ben voor mezelf, kan ik het leven niet alleen aan, maar kan ik ook veel meer aan dan hij me liet geloven – en merk ik dat het echt niet zo spannend is om m’n auto door die fucking wasstraat te rijden. 

Ben jij slachtoffer van misbruik in welke vorm dan ook? Weet dan dat het nooit, maar dan ook nooit aan jou ligt. Heb je het vermoeden dat een van je dierbaren gebukt gaat onder geestelijk misbruik? Vraag dan of diegene oké is. Liever een keer te vaak, dan te weinig. 

Reageren op deze open brief? Stuur een mail naar redactie@winq.nl. Wij zullen deze discreet aan Jesse doorsturen. 

* Deze naam is gefingeerd. Jesses echte naam is bekend bij de redactie.