“Out gaat over alles wat er ná een coming-out gebeurt”

Het is geen toeval dat de nieuwe Nederlandse queerfilm Out op Coming-outdag te zien is in bioscopen door heel Nederland, al gaat de film vooral over de periode erna. “Daar worden te weinig verhalen over verteld.”

In Out volgen we Tom (Bas Keizer) en Ajani (Jefferson Yaw Frempong-Manson), twee jonge queer mannen die smoorverliefd op elkaar zijn. Ze ruilen het benauwende Twente in voor het wereldse Amsterdam, waar ze niet alleen hun droom om filmmaker te worden najagen, maar ook gelijkgestemden hopen te vinden. In stemmig zwart-wit zien we hoe de jongens het gay nachtleven van de hoofdstad worden ingezogen, met sauna’s, clubs en huisfeestjes. De zoektocht naar wie ze zijn, zorgt echter ook voor wrijving en onbegrip tussen de twee.

Winq sprak Dennis Alink (regie en scenario) en Thomas van der Gronde (cinematografie en scenario) over hun visie op de queerscene, de zoektocht naar je identiteit, seksuele bevrijding, normativiteit en de pikorde in subgroepen.

Waarom wilde jullie deze film juist nu maken?

Dennis: “Voor mij was het een emotionele noodzaak. Ik heb het gevoel dat in de media zowel Twente als de queerscene vaak overdreven worden neergezet. Je kunt op twee plekken een buitenbeentje zijn, maar voor die ambiguïteit is meestal geen ruimte. Met deze film wil ik onderzoeken hoe iemands identiteit zich verhoudt tot een groepsnorm, en hoe flexibel het begrip identiteit is. Vragen waar ik zelf ook nog mee worstel. Toen ik zo'n tien jaar geleden op de Filmacademie zat, vond ik het ongemakkelijk open te zijn over mijn seksualiteit. Maar om jezelf als maker te ontwikkelen, moet je kritisch en open naar jezelf kijken. Daarom ga ik nu met de billen bloot. Ik snap mijn seksualiteit nu ook beter dan toen.”

Thomas: “Out gaat over alles wat er ná een coming-out gebeurt, ook binnen de gayscene. Ik denk dat daar te weinig verhalen over worden verteld. Zelf ben ik biseksueel en het duurde voor mij een paar jaar voordat ik dat een plek kon geven.”

Jullie hebben samen een groot aantal documentaires gemaakt, onder meer over Freek de Jonge en Herman Brood. Hoe ontstond het idee samen dit meer persoonlijke verhaal te vertellen?

D: “Al in 2018 schreven we een eerste synopsis voor Out. Voor die tijd leefde ik vooral in filmarchieven. Ik wilde dat verleden achter me laten, en me focussen op meer persoonlijke dingen, zoals mijn coming-out en wat ik daarna in Amsterdam heb ervaren. Er is echt een verschil tussen het oosten en het westen in wat je emotioneel mag en kunt beleven. Mijn hele jeugd in Twente heb ik als man geleerd mijn emoties plat te slaan, terwijl ik mijn gevoelens in Amsterdam veel vrijer kan uiten. Hier kan ik meer mezelf zijn, al speelt normativiteit daarbij een belangrijke rol. Op de Filmacademie werd ik gezien als een botte boer, terwijl mensen in Twente me juist gevoelig vonden.”

T: “We hebben beiden dezelfde levensfases doorlopen: uit de kast komen, biseksueel zijn, met één been in de gayscene staan en met het andere erbuiten, waardoor we er voor ons gevoel soms wel en soms niet bij hoorden. Die gevoelens zie je terug bij de twee hoofdpersonages in Out: de één voelt zich thuis in de scene, de ander niet; dat conflict zorgt voor een mooi drama.”

Wat zijn jullie eigen ervaringen met de gay- en queerscene in Amsterdam?

T: “Het is een leuke en interessante wereld, maar soms ook een harde, met groepjes, eigen regels en uitsluiting. In onze film oordelen we daar echter niet over.”

D: “Toen ik naar Amsterdam verhuisde, woog ik 125 kilo, had ik een achteraf gezien afgrijselijk lang kapsel, en droeg ik altijd een hoedje. In de gaybar zat men niet op mij te wachten, zo bleek. Ik zat niet lekker in m’n lichaam, het voelde alsof ik overal buiten viel. Om die reden ben ik toen flink afgevallen. Kort daarna had ik een date met een Aziatische jongen, van wie ik enorm onder de indruk was. Hij was model en aan mijn zelfbeeld was nog weinig veranderd; ik voelde me erg onzeker naast hem. Tot mijn verbazing zei hij dat hij mijn gevoelens deelde. Dat begreep ik totaal niet, hij was immers model. Hij legde uit: ‘Maar jij bent wit, en ik half-Aziatisch'. Vervolgens begon hij over de zogenaamde ‘gay piramide’, waarin blonde, witte jongens aan de top stonden. Eng vond ik dat, benauwend ook, mede omdat ik me realiseerde dat ik me door mijn gewicht vrij laag in die driehoek bevond. Dit gesprek heb ik bewust verwerkt in onze film.”

De twee hoofdrolspelers geven zichzelf in de film letterlijk en figuurlijk bloot. Hoe hebben jullie ze daarin begeleid?

D: “We hebben gewerkt met intimiteitscoördinatoren en we hebben hoofdrolspelers Bas en Jefferson gesproken over wat zij wel en niet wilden doen. Zo zei Bas dat hij zijn geslachtsdelen niet in beeld wilde. Daar kon ik me prima in vinden. Soms is een blik intiemer dan een zoen. Verder hadden ze nergens moeite mee. Dat proces verliep dus op een organische manier.” 

Wat heeft het maken van deze film voor jou persoonlijk betekend?

D: “Door het schrijven van het verhaal en de gesprekken met de acteurs kijk ik nu op een vrijere manier naar relaties. Ik heb er ook minder moeite mee om toe te geven dat bepaalde dingen me gewoon niet liggen, zoals dansen in een club. Je kunt ook een leuke tijd hebben op een barkruk, haha.”

Wat willen jullie mensen meegeven met Out?

T: “Ik wil een queerverhaal laten zien waarin het voor de verandering een keer niet draait om een ingewikkelde coming-out, maar waarin de focus ligt op het ontdekken van je identiteit en je plek in de queerscene.”

D: “In Twente zijn voor mijn gevoel meer mensen angstiger. Doordat men daar minder dicht op elkaar leeft, sluiten ze zich denk ik meer af voor de ander. Zo ontstaat angst voor contact, voor het onbekende. Terwijl je juist moet accepteren dat contact een kwestie van vallen en opstaan is. Het gaat juist mis als je alles in je leven dichttimmert uit angst om gekwetst te worden.” 

Out is op 11 oktober in een groot aantal bioscopen door heel Nederland te zien. Later dit jaar wordt de film vertoond in andere filmtheaters en via het OUTtv-kanaal op Prime Video.