Psychiaters betuigen spijt voor leed lhbtq’s in het verleden

Psychiaters beschouwden lesbisch, homoseksueel of bi+ zijn tot begin jaren ‘70 als een psychiatrische stoornis. Voor transgender personen duurde dat nog veel langer. Mensen werden gedwongen om afschuwelijke behandelingen te ondergaan. Daarvoor betuigen psychiaters nu spijt.

Op donderdag 30 maart sprak Niels Mulder, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), een spijtbetuiging uit over het leed dat lbhtq personen in het verleden door psychiaters is aangedaan. Vertegenwoordigers van COC en Transgender Netwerk Nederland (TNN) namen de spijtbetuiging in ontvangst tijdens een congres van de NVvP in Maastricht.

Littekens

“Pathologiseren, castratie, zogenaamde ‘genezing’: het zijn littekens in mensenlevens en in de regenbooggemeenschap”, aldus woordvoerder Philip Tijsma van COC Nederland. “Het is goed dat de NVvP vandaag spijt betuigt voor dat verleden, zodat deze schaduw voorgoed uit de behandelkamer verdwijnt.”

NVvP-voorzitter Niels Mulder: “Met de ogen van nu kijken we met spijt op het verleden terug. We erkennen het leed dat daardoor is ontstaan. We willen deze zwarte bladzijde omslaan.”

Volstrekt onethisch

Mulder maakte ook bekend dat de NVvP de concept-wet van D66, VVD, PvdA, GroenLinks, SP en de Partij voor de Dieren steunt om zogenaamde ‘conversiehandelingen’ te verbieden. Hij noemt pogingen om iets te genezen dat geen aandoening is ‘volstrekt onethisch’. COC pleit al lang voor een wettelijk verbod op conversiehandelingen, samen met organisaties van religieuze lhbtq personen.  

Over de pogingen van psychiaters in het verleden om homomannen, lesbiennes en bi+ personen te veranderen in hetero’s, en transgender mensen te weerhouden van geslachtsverandering, zegt Mulder: ‘We erkennen dat deze pogingen te veranderen wie iemand ten diepste is en van wie iemand houdt veel leed en psychische schade hebben aangericht.’

Transgender gemeenschap

De spijtbetuiging van de NVvP richt zich nadrukkelijk ook op de transgender gemeenschap. Transgender-zijn werd door psychiaters nog veel langer als stoornis beschouwd. In de verklaring onderstreept de NVvP nog eens dat  transgender zijn géén psychiatrische stoornis is, dat de NVvP streeft naar de-pathologisering en hierover met transgender personen in gesprek wil.

TNN-voorzitter Remke Verdegem reageert: “Genderdiverse mensen hebben lang te horen gekregen dat ze psychisch niet in orde zouden zijn, juist ook van psychologen en psychiaters. Daarom is het belangrijk dat dé vereniging voor psychiaters daar nu duidelijk afstand van neemt. Wij kijken uit naar verdere samenwerking met de NVvP om de spijtbetuiging bij de mensen te krijgen die hier zelf door geraakt zijn." Een uitgebreide reactie is te lezen op de website van TNN.

Het COC stelde tijdens de bijeenkomst in Maastricht dat de spijtbetuiging mogelijk niet voor iedereen op tijd komt of genoeg zal zijn.

Vervolg

“Daarom is goed dat er een vervolg komt,” aldus de COC-woordvoerder. “Dat de NVvP met slachtoffers in gesprek wil en met de regenbooggemeenschap wil werken aan een diverse en inclusieve geestelijke gezondheidszorg waarin iedereen wordt gezien en gehoord, wat ook je seksuele oriëntatie, genderidentiteit, geslachtskenmerken of achtergrond is.”

Wegbereider voor de spijtbetuiging die de NVvP op 30 maart uitbracht is het lhbtq platform van de vereniging.

Coverbeeld: iStock