Queer tearjerker ‘Spoiler Alert’ is misschien wel de ultieme emancipatie

Spoiler Alert doet een nobele poging een mainstream tearjerker te maken met queer personages, maar blijft te veel aan de oppervlakte om indruk te maken. Toch is ook dat emancipatie, aldus filmjournalist Nico van den Berg. “Gays hebben net zo goed recht op doorsnee popcornvermaak.”

Een paar jaar geleden waren queer romkoms een zeldzaamheid. Zag je ze al, dan was het op een festival of in een arthousebioscoop. Inmiddels zijn er ook mainstream studio’s die zich eraan wagen. Universal, de distributeur die Spoiler Alert hier uitbrengt, kwam vorig jaar al met romcom Bros, over twee homoseksuele mannen met bindingsangst (gespeeld door Billy Eichner en Luke Macfarlane). De film werd uitvoerig gepromoot als eerste mainstream productie van een grote Hollywoodstudio met een gay scenario. Niet helemaal terecht – er zijn meerdere voorgangers geweest, waaronder Love, Simon (2018) en Brokeback Mountain (2005), maar met een cast die volledig bestond uit openlijk queer acteurs maakte de film wel een statement over de ongelijkheid die nog altijd bestaat in de filmindustrie. Daarbij schakelde Universal in Nederland bij de uitbreng van Bros een adviseur in die beoordeelde of de Nederlandse ondertiteling wel inclusief en queer-vriendelijk was.

Allemaal belangrijke stappen voor de representatie van de queergemeenschap in mainstreamfilms, maar het levert niet meteen goede films op. Bros werd matig onthaald, en ook Spoiler Alert krijgt zuinige kritieken. Bij gebrek aan inhoudelijke kwaliteiten, eist bij die laatste vooral het verhaal áchter de film veel aandacht op. De vraag is natuurlijk of dat erg is. Misschien is het zelfs de ultieme emancipatie: ook queers hebben recht op doorsnee popcornvermaak waarbij de (hoofd)personages uit de alfabetsoep komen.

Spoiler Alert is, net als veel films die voor een groot publiek bestemd zijn, gebaseerd op een boek. Wie zich afvraagt wat de ‘spoiler’ hier precies is, heeft het bijna gelijknamige boek  van Michael Ausiello uit 2017 waarschijnlijk niet gelezen. Dat heette Spoiler Alert: The Hero Dies. Blijkbaar durfde de filmstudio het niet aan deze titel ook voor de verfilming te gebruiken, waardoor die nu nogal nietszeggend is. Deze halfbakken houding kenmerkt de hele film, die draait om de romance tussen Michael (Jim Parsons) en Kit (Ben Aldridge). Het stel moet van intense liefde omschakelen naar een onvermijdelijk einde wanneer bij Kit kanker wordt geconstateerd.

Het boek – en daarmee dus ook de film – is gebaseerd op het waargebeurde verhaal dat tv-journalist Michael Asiello schreef over de turbulente relatie met zijn partner Kit. Los van de titelwijziging bracht regisseur Michael Showalter, bekend van zijn heteroseksuele romcom The Big Sick (2017), nog een aantal veranderingen aan voor de film. Zo wordt de dramatische verhaallijn afgewisseld met scènes die zo uit een soap lijken te komen, met een zogenaamd jonge Michael die op de bank naast zijn moeder zijn jeugdproblemen op de salontafel gooit. Showalter probeert hiermee een link te leggen met dingen waar Michael in het heden mee worstelt, maar de constructie doet nogal geforceerd aan. Alsof de tearjerker die de film in feite is continu gerelativeerd moet worden met sitcomhumor. Hierdoor blijft de film te veel aan de oppervlakte, en worden de personages nergens echt goed uitgediept.

“Clichématige gay personages maken eindelijk ruimte voor exemplaren van vlees en bloed”

Wel mooi is het tijdsbeeld dat Spoiler Alert laat zien. De relatie tussen Michael en Kit duurt van 2000, een tijd dat Grindr nog niet eens bestond en je elkaar vooral in een bar of op werk leerde kennen, tot 2013, een tijd waarin alles op social media wordt gezet en een date met enkele woorden of een tap kan worden geregeld. Ook de persoonlijke achtergrond van de acteurs wordt mooi verweven in de film. Zo kwam de 37-jarige acteur Ben Aldridge, die de sexy en extraverte Kit speelt, pas drie jaar geleden openlijk uit voor zijn homoseksualiteit. Dat maakt zijn personage, die in de film dezelfde ontwikkeling doormaakt, een stuk realistischer.

De vraag waarom deze film nu ineens gemaakt moest worden, kun je op veel manieren beantwoorden. Een mainstream gay romcom voorziet blijkbaar in een behoefte: de afgelopen decennia waren het vooral clichématige gay personages die het witte doek bevolkten, en die maken eindelijk plaats voor exemplaren van vlees en bloed. Daarbij heeft een boekverfilming soms nog veel meer impact dan het boek zelf – kijk naar het megasucces van de verfilming van Call Me By Your Name. Ook kan een all-queer cast relevant zijn, om de discussie over kansen van queer acteurs in de filmwereld open te breken. En de keuze om Sally Field als gay icoon te casten als inclusieve en begripvolle moeder van Kit is een fijne. Helaas biedt Spoiler Alert niet veel meer dan dat. Meteen na het verlaten van de bioscoop vervliegt de film weer, net als een paar biertjes op vrijdagavond in een bar. Misschien is dat wel de echte spoiler. Letterlijk dan.

Beeld: Focus Features LLC