Schrijver Matt Cain: “De belangrijkste relatie die je ooit zult hebben is die met jezelf”

Schrijver Matt Cain (48) publiceerde begin dit jaar zijn nieuwste roman Becoming Ted, over een man die pas later in zijn leven zichzelf én zijn grote liefde vindt. De Nederlandse vertaling Eindelijk mezelf ligt nu in de schappen. Wij spraken Matt over het boek en de parallellen met zijn eigen leven.

Allereerst, wie is Ted?

“Ted is iemand die opgroeide met een laag zelfbeeld. Hij vond zichzelf niet goed genoeg en wilde voldoen aan de verwachtingen van zijn ouders – waaronder het runnen van het familiebedrijf. Hij heeft een relatie met een man die hij voor zijn gevoel niet verdient, maar voor wiens liefde hij heel dankbaar is. Als hij onverwachts wordt verlaten, ontdekt hij eigenschappen in zichzelf waarvan hij niet wist dat die bestonden; innerlijke kracht en zelfvertrouwen. Zo begint zijn reis naar zelfliefde, naar eindelijk worden wat en wie hij wil zijn.”

Jezelf op de eerste plek zitten is een belangrijke les in het boek. Heb jij dat net als Ted ook moeten leren?

“Ik was vroeger verslaafd aan de goedkeuring van anderen. Het gaf me een beter gevoel over mezelf als iedereen me leuk vond. Op mijn dertigste begon ik met psychotherapie en dat is essentieel geweest om dat stukje zelfliefde te vinden. Men zegt vaak dat de emotionele volwassenheid van homo’s een paar jaar achterloopt op die van hetero’s omdat we als tieners onze seksualiteit niet konden ontdekken en verborgen hielden uit schaamte. Onze dertigerjaren zijn de jaren waarin beslissingen worden genomen en sinds die ervaring ben ik veel beter geworden in mezelf op de eerste plek zetten. Echt waar, ik doe het elke dag.”

“Ik had me erbij neergelegd dat de liefde niet voor mij was weggelegd, en toen ontmoette ik op mijn 44ste Harry”

In hoeverre komt Teds verhaal voort uit je eigen leven?

“Een belangrijk thema is het grijpen van tweede kansen in het leven, ongeacht je leeftijd. Ted ontmoet later in zijn leven zijn grote liefde en dat is gebaseerd op mijn eigen ervaringen. Al mijn vrienden en familie vonden de liefde en ik had me erbij neergelegd dat het voor mij niet zou gebeuren, maar toen ontmoette ik Harry, op mijn 44ste – via Tinder – en nu zijn we getrouwd. Mensen vinden het vaak heel romantisch wanneer twee mensen elkaars jeugdliefde zijn en alleen elkaar hebben gehad. Ikzelf vind het veel romantischer wanneer twee mensen die veel teleurstellingen hebben meegemaakt en eigenlijk al niet meer in de liefde geloven elkaar later in hun leven ontmoeten. Ook Teds problemen met eigenwaarde en zelfbeeld komen uit mijn leven. Ik ben opgegroeid met het idee niet genoeg te zijn en dat heb ik geïnternaliseerd. In al mijn romans lees je over personages die moeten leren om van zichzelf te houden en Ted krijgt daarbij hulp van zijn drag alter ego Gail Force.”

Drag is onmisbaar voor Teds zelfacceptatie. Wat betekent drag voor jou?

“Ik ben een groot fan van drag! Drag schopt tegen de gevestigde orde en kan ons aan het denken zetten over gender. Drag kan mensen helpen om delen van zichzelf te accepteren die ze moeilijk vinden om te tonen aan de buitenwereld. Als kleine jongen vond ik het leuk om meisjeskleding en make-up te dragen, maar dat heb ik snel afgeleerd. Ik ging naar school als 5-jarige, met de lakresten nog op mijn nagels, en ik werd echt afgemaakt. Als volwassene heb ik wel eens drag gedaan, maar het maakte niet per se iets los in mezelf. Mijn liefde voor drag vertaal ik gewoon door in het verhaal van Ted.”

Eindelijk mezelf ademt muziek van begin tot eind. Wat betekent muziek voor jou?

“Alles. Muziek is altijd belangrijk voor me als ik schrijf. Veel queer artiesten waren belangrijk voor me toen ik opgroeide, zoals de Pet Shop Boys, Erasure, Andy Bell, The Communards en Jimmy Somerville. Popmuziek en popcultuur boden altijd een ontsnapping, vooral Madonna. Tijdens het schrijven van Eindelijk mezelf heb ik veel naar vrouwelijke iconen geluisterd. Dat was de kracht die Ted nodig had in het verhaal. Ik heb zelfs een Spotify-playlist gemaakt met alle nummers die in het boek worden genoemd en waar ik naar heb geluisterd tijdens het schrijven.”

Generatieverschillen en ‘de verhalen van vroeger’ worden geduid door het personage van Stanley, een oudere man met wie Ted bevriend raakt. Hoe belangrijk is dat voor jou?

“In 2017, toen ik voor Attitude Magazine werkte, interviewden we oudere mannen ter ere van het decriminaliseren van homoseksualiteit vijftig jaar daarvoor. Ze vertelden verschrikkelijke verhalen over verbanning, opsluiting, elektroshocktherapie en chemische castratie. Dat heeft echt indruk op mij gemaakt en het voelt als mijn verantwoordelijkheid om die verhalen te blijven vertellen. Als queer mensen zijn wij een van de weinige minderheidsgroepen die vaak opgroeien zonder een ouder uit diezelfde minderheidsgroep. Het is heel belangrijk dat jongere homo’s – en hetero’s – weten hoe het leven was voor die mensen. We mogen het nooit vergeten; we moeten hen bedanken en eren voor hun offers waar wij vandaag de dag de vruchten van plukken.”

“Veel gay mannen groeien op met het idee dat ze een teleurstelling zijn voor hun vader”

Dit is het eerste boek dat je schreef na het overlijden van je vader. Heeft dat invloed gehad op het verhaal?

“In mijn boeken gaat het vaak over de relatie tussen vader en zoon. Ik denk dat veel gay mannen opgroeien met het gevoel dat ze een teleurstelling zijn voor het belangrijkste mannelijke rolmodel in hun leven, hun vader. Ik in ieder geval wel. Uiteindelijk bouwde ik een heel goede band op met mijn vader en tijdens het schrijven heb ik veel aan hem gedacht. Ik denk dat het boek door zijn overlijden meer emotionele diepgang heeft gekregen.”

Wat zou je willen zeggen tegen lezers die – net als Ted – moeite hebben met het vinden en omarmen van hun ware ik?

“De belangrijkste relatie die je ooit zult hebben, is die met jezelf. Als je jezelf eenmaal begrijpt, accepteert en liefhebt, valt al het andere op z’n plek. Tot die tijd zul je bepaalde blokkades hebben in je leven en het is zaak om daar iets mee te doen. Ik hoop dat Teds verhaal en zijn reis lezers inspireert om daarmee te beginnen.”

Hoofdbeeld: Pan Macmillan

Koop ‘Eindelijk mezelf’ bij de lokale boekhandel of via Bol.com en volg Matt Cain op