Vrouwen maken sperma

Onderzoekers hebben een manier gevonden om sperma te maken uit vrouwelijk beenmerg. Exit de man?

Het is wetenschappers van de Tyne Universiteit in het Engelse Newcastle gelukt om cellen uit vrouwelijk beenmerg om te zetten in sperma. Daarmee is in theorie een voorheen essentieel onderdeel in het voortplantingproces plotseling overbodig geworden: de spermaproducerende man. De ontdekking kan veel goeds betekenen voor homoseksuele stellen.

Door de ontdekking, die overigens deels al in april 2007 bekend werd gemaakt maar nu pas gecompleteerd naar buiten werd gebracht, krijgen lesbische stellen uitzicht op kinderen die biologisch honderd procent van zichzelf zijn.

Homomannen krijgen in de toekomst misschien op dezelfde manier uitzicht op eiercellen die van hun eigen cellen gemaakt zijn. De ontdekking is hoe dan ook van belang voor alle stellen die nu zelf geen kinderen kunnen krijgen.

Vrouwensperma

Het onderzoek centreert zich rond stamcellen, de 'basiscellen' van het menselijk lichaam, die eigenlijk iedere andere menselijk cel kunnen worden. De onderzoekers nemen een vrouwelijke stamcel uit het beenmerg en bewerken die cel met speciale chemicaliën en vitamines, net zo lang tot het een spermacel is geworden. Tenminste, dat is de theorie, want daar is de werkwijze nu getest.

Vooralsnog is er alleen toestemming aangevraagd om de procedure ook in de praktijk uit voeren. Er is nog nooit daadwerkelijk een menselijke cel omgevormd; de eerste theorie werd getest op muizen. Binnen twee maanden willen de onderzoekers echter met de eerste experimenten beginnen.

Binnen twee jaar kan er dan een 'jonge variant' van het vrouwensperma zijn en binnen nog eens drie jaar kan er dan sperma zijn dat gebruikt kan worden voor voortplanting. Overigens kunnen de vrouwen die met vrouwensperma bevrucht worden ook alleen meisjes krijgen omdat het gemaakte sperma geen Y-chromosoom, wat nodig is voor jongetjes, zou bevatten.

Mannen-eicellen

Overigens is er voor mannen ook nog hoop. Onderzoekers in Brazilië zijn er naar eigen zeggen in geslaagd om stamcellen van een mannelijke muizenembryo om te zetten in zowel sperma als eitjes. Ze kunnen dus theoretisch van één mannelijke embryo een compleet nieuw muisje maken. Dat maakt de weg vrij voor de praktijk waarin een man met zijn sperma de eicel van zijn mannelijke partner kan bevruchten en ze het bevruchte eitje vervolgens bij een draagmoeder kunnen plaatsen. De theorie van de Brazilianen is echter minder concreet dan die van de Britten.

Critici vrezen bij beide theorieën dat er volledig kunstmatige kinderen geboren zullen gaan worden die op latere leeftijd misschien identiteitsproblemen of andere, nu nog niet te voorspellen, gezondheidsproblemen kunnen krijgen.