“Wanneer drank en drugs in het spel komen, is het soms lastig om van jezelf te blijven houden”

Uit onderzoek blijkt dat gays vaker roken, meer alcohol en drugs gebruiken en vaker een poging tot zelfmoord ondernemen. ook kampen ze vaker met psychische klachten dan hetero’s. journalist cliff joannou reisde af naar thailand en bezocht resort 12, een rehab- en zorginstelling, speciaal gericht op lhbt+-mensen en hun herstel.

Resort 12 – R12 voor de bewoners – ligt in Thailand, op zo’n veertig minuten rijden van de noordelijk gelegen stad Chang Mai. Het resort ligt aan de voet van een bergpas en de stenen muren gaan schuil onder een jungle van groene klimplanten. Via een beveiligde poort betreden we het terrein. Tussen het groen doemen de huisjes op die nog het meest weghebben van de villaatjes die je boekt tijdens een all-inclusive luxe vakantie. “Vanaf het moment dat ik hier binnenkwam, vielen me kleine dingen op”, vertelt Jim (54) uit St. Louis me later die dag, hij is een van de cliënten van R12. “Dat er prikkeldraad verstopt zit in de bamboe afscheidingen bijvoorbeeld, en dat de poortjes alleen opengaan met vingerafdrukscanners. Ik vond het best eng toen de deur definitief achter me dichtging. Je wordt hier subtiel gevangengenomen. Tegelijkertijd weet je dat je veilig bent. Heel fijn dat je hier niet wordt blootgesteld aan verleidingen, zoals flessen drank in een restaurant.”

Terwijl we praten, fladderen en tjilpen de vogels dat het een lieve lust is. R12 is een rustige omgeving, vredig en stil. Maar schijn bedriegt: in deze omgeving gaan de cliënten de strijd aan met hun psychische en emotionele onrust. Het merendeel van die tijdelijke bewoners kampt met een alcohol- of drugsverslaving. Er zijn ook seksverslaafden, of mensen die ziekelijk geobsedeerd zijn door fitness. Het terrein waarop ik me nu begeef heet The Cabin. Er zijn twee verschillende afdelingen die van elkaar gescheiden zijn. De eerste heet The Edge en is gericht op heteromannen die hun woede niet kunnen beheersen. De tweede afdeling waar ik nu naartoe word geleid, is in gebruik door Resort 12. R12 is de enige verslavingskliniek buiten de Verenigde Staten die zich speciaal richt op de behandeling van LHBTQ-mensen.

Die middag ontmoet ik Stu Fenton en Sandi James. Stu komt uit Sydney, waar hij docent was. Hij was verslaafd aan GHB en crystal meth. Op zijn 33e ging hij voor het eerst in rehab, dat was in 2003. Hij deed er elf maanden over om van zijn verslaving af te komen. Sandi komt ook uit Sidney. “Ik heb dezelfde achtergrond als Stu”, vertelt ze in een van de therapieruimtes. “Ik heb letterlijk in de goot gelegen. Heroïne was mijn drug, andere dingen heb ik nooit echt geprobeerd.”

“Mijn rolmodellen waren jongens die drugs namen en zich volspoten met steroïden en helemaal naar de tering gingen op Mardi Gras”

Het grote verschil met de andere mensen hier is dat Stu en Sandi geen cliënten zijn, maar degenen die de verschillende therapieën aanbieden. Nadat hij clean was, wilde Stu niet terug het onderwijs in. Geïnspireerd door zijn eigen opname besloot hij zelf therapeut te worden. Hij richtte zijn eigen praktijk op en werkte in ziekenhuizen waar hij mensen hielp bij hun gok- of seksverslaving, bindingsangst, depressies en fobieën. Sandi is weer gaan studeren en staat op het punt haar master te halen in de toegepaste psychologie. Hiervoor werkte ze in de geestelijke gezondheidszorg, waarbij ze zich vooral richtte op Aboriginals, mensen met gedragsproblemen en alcoholverslaafden. Ook werkte ze met mensen die worstelen met hun genderidentiteit.
Sandi en Stu werken nog maar enkele weken samen en hebben totaal verschillende karakters, maar er is een duidelijke symbiose tussen de twee. Grappend zeg ik dat ze net een getrouwd stel lijken als ik ze bezig zie. Stu moet lachen: “Zo voelt het soms ook. Je zou kunnen zeggen dat Sandi en ik hier een soort moeder- en vaderfiguur zijn voor onze cliënten.” Sandi, grinnikend: “En dan is Stu de moeder.” Ze zeggen dit niet voor niets, want veel van hun cliënten zijn in de problemen gekomen door een gebrek aan een goed voorbeeld, het ontbrak ze in hun jeugd nogal eens aan een gezonde gezinssituatie. Wat ook meespeelt: hoewel homoseksualiteit steeds zichtbaarder wordt, komen veel gays nog altijd pas voor het eerst in aanraking met andere gays in bars en clubs of via hookup-apps. “Mijn rolmodellen waren jongens die drugs namen en zich volspoten met steroïden en helemaal naar de tering gingen op Mardi Gras”, zegt Stu. “Ik had niemand om tegenop te kijken: iemand die zijn grenzen kent en een sterk gevoel voor eigenwaarde heeft. Dat is een van de redenen waarom ik hier werk; ik heb ongeveer alle drugs gebruikt die er bestaan, de hoer gespeeld en hiv opgelopen. Zo’n beetje alles wat een homoman kan overkomen, is bij mij gebeurd. Vanuit die ervaring kan ik hier anderen helpen.”

Bij R12 willen ze het onbespreekbare bespreekbaar maken. “Neem bijvoorbeeld hepatitis C”, zegt Sandi. “We praten hier openlijk over de verwondingen die je kunt oplopen bij bepaald seksueel gedrag. Dus hebben we het hier gewoon over bloedingen of wat dan ook.” Mensen die zich laten behandelen in R12, kunnen rekenen op alle zorg en ondersteuning. “Laatst durfde iemand voor het eerst al zijn schaamte, schuld en ellende op tafel te gooien. Jarenlang had hij dit opgekropt.” Stu vertelt over een therapiesessie waarin een cliënt een seksuele ervaring deelde met de groep. “Het deed hem goed dat hij er eindelijk over kon praten. Aan het einde zei niemand: ‘Wat ben je voor smerig figuur’, iets wat mij zelf is overkomen in rehab toen ik mijn hiv-status bekendmaakte.”

Ultiem dieptepunt
Drie dagen lang verblijf ik op Resort 12. Ik doe mee aan groepsgesprekken, luister naar persoonlijke verhalen en spreek met therapeuten en behandelaars om te zien wat ze doen om cliënten te helpen met hun problemen. De cliënten die ik spreek, komen uit alle delen van de wereld. Mike (34) uit het Britse Slough zit net 28 dagen in R12. Hij begon zijn eigen platenlabel toen hij 28 jaar was. “Ik vertrok bij een platenmaatschappij en had een lading bands achter me aan die in me geloofden, dus ik was helemaal het haantje. Het geld stroomde binnen en meteen al het eerste weekend nadat ik voor mezelf was begonnen, ging ik aan de crystal meth”, vertelt hij. “In het begin had ik het prima onder controle, maar na drie, vier jaar begon ik afspraken af te zeggen. Vrienden, familie, werk: niets kon me meer schelen, alleen de drugs. Ik ging er helemaal in op.”
Mike had wel vaker geëxperimenteerd met drugs. Dat ging altijd goed, totdat hij die crystal meth ontdekte. “Meth was altijd verboden gebied, net als heroïne. Maar ik wilde gewoon een keer zien wat er met me zou gebeuren. Geen van mijn vrienden gebruikte meth, dus dit deel van mijn leven heb ik lange tijd verborgen gehouden.”
Het werd Mike’s gewoonte om eerst met vrienden uit eten te gaan, om vervolgens online een date scoren. Vervolgens bleef hij nog twee dagen en nachten wakker. Eerst deed hij dit één keer per maand, daarna elke paar weken en uiteindelijk iedere dag.
Mike was eigen baas, hij hoefde dus aan niemand verantwoording af te leggen. Aanvankelijke rookte Mike zijn meth via een pijpje, maar op zoek naar een grotere high begon hij met injecteren. Mike benadrukt hoe de gaycommunity is veranderd door chemsex. “Drugsgebruik is van de dansvloer verplaatst naar huizen met gesloten gordijnen. Het is ondergronds gegaan, er is geen controle. De eerste keer voelde ik me onder druk gezet. Ik was ergens in huis waar iedereen injecteerde. Eerdere pogingen om mij zover te krijgen had ik nog af kunnen slaan, maar dit keer was ik zo overmand door slaap – en stiekem toch ook best nieuwsgierig – dat ik dacht: fuck it, ik probeer het gewoon. Na die eerste keer heb ik het een week lang iedere dag gedaan, zonder te slapen of ook maar iets te eten.”
Mike’s ultieme dieptepunt kwam vier jaar terug op kerstavond. “Terwijl iedereen zijn familie opzocht, draaide ik door. Ineens waren de kerstdagen voorbij, ik was niet thuis geweest en ik zat in een zware psychose. Ik belde een vriend en zei dat ik geen idee had waar ik was en dat ik hulp nodig had, omdat er allemaal mensen achter me aan zaten.” Twee jaar geleden klapte Mike’s bedrijf. Hij zette zijn telefoon uit als hij high was. Sindsdien is hij werkloos en leeft hij op de gunsten van anderen. Af en toe had hij een half baantje hier en daar. Op het toppunt van zijn verslaving miste Mike de bruiloft van een goede vriend.

“Na zo’n lange werkdag was ik zo gestrest dat ik liever met vrienden ging drinken in plaats van me uit te sloven in de gym"

Duncan (29) komt uit Australië, woonde in Japan en werkt nu in het financiële hart van Hongkong. “Er is elke dag stress, de werkdruk is hoog”, vertelt Duncan. Van alle mensen die ik spreek is hij het meest verlegen. Veel laat hij aanvankelijk niet los, maar als ik zijn vertrouwen heb gewonnen, wil hij zijn verhaal graag delen. “Na zo’n lange werkdag was ik zo gestrest dat ik liever met vrienden ging drinken in plaats van me uit te sloven in de gym. In Hongkong ligt de coke voor het oprapen, vooral in de gayscene en in de financiële wereld. Combineer die twee werelden en je hebt het recept voor een regelrechte ramp.”
Vas (30) komt uit Essex. Hij is bekend van de Britse tv en zit anderhalve week in R12 als ik hem ontmoet. Ook hij ging zich te buiten aan drank en drugs. “Ik ben te ver gegaan. Ik kwam dagen niet thuis en goot me helemaal vol met alcohol. Met mijn lifestyle en de scene waarin ik zit, is er geen ontkomen aan”, vertelt hij. “Mijn hele leven liep in de soep, ik begon opnames te missen en nam beslissingen die ik nooit gemaakt zou hebben als ik nuchter was geweest. Het kwartje viel pas toen ik besefte dat ik een heel jaar lang dronken was geweest.”

Sean (26) woont in het noorden van Londen. Hij wijt zijn drugsgebruik aan het feit dat zijn coming-out bij zijn Carribische ouders uitliep op een sof: ze accepteerden hem niet. “Ik kwam een jongen tegen die aan de MDMA zat. Die nodigde weer een vriend uit die crystal meth deed. Ik was erg naïef”, vindt hij nu. “Ik zocht het in seks en drugs om me weer geliefd te voelen na die problemen met mijn ouders en ik nam alles wat ik tegenkwam.” Via apps als Grindr dook Sean diep in de chemsex-scene.

“Er ging een wereld voor me open, ik dacht echt dat de gayscene er zó uit hoorde te zien. Ik heb er aardige mensen ontmoet, maar het was gewoon nogal pech dat ze zulke nare drugs gebruikten. Op het dieptepunt ben ik een hele week doorgegaan. Naar college ging ik niet meer en ook niet naar m’n werk.” Seans leven belandde in een neerwaartse spiraal, die voor hem eindigde voor de poorten van Resort 12.

“Het is van onschatbare waarde dat je hier met andere gays praat. In andere klinieken heb je niet eens door dat je jezelf censureert”

Slachtoffer van zelfcensuur
Sean is voor het eerst in rehab, voor Mike is het de derde keer. Zijn eerste keer bracht hij vier weken door in een kliniek even buiten Londen, een volgende opname bracht hem naar een liefdadigheidsinstelling. Nu hij in R12 zit, ziet Mike hoe belangrijk het voor hem is dat ze zich hier specifiek op gays richten. Cliënt Duncan zocht aanvankelijk hulp in het andere deel van The Cabin voordat hij aanklopte bij R12. “Ik zat daar twee dagen en merkte dat ik mezelf niet liet zien. We praatten over trauma’s uit onze jeugd en ik vond het moeilijk om iets te zeggen over mijn schooltijd en de onzekerheid over mijn homoseksualiteit. Daar worstel ik kennelijk nog steeds mee”, zegt Duncan. “Het is van onschatbare waarde dat je hier met andere gays praat. In andere klinieken heb je niet eens door dat je jezelf censureert. Voor je gevoel ben je eerlijk – je vertelt immers dingen over je drugsgebruik die je nooit eerder hebt gedeeld – maar daar laat je het seksuele stuk helemaal weg. In mijn geval was die seks een groot deel van mijn verslaving. Maar omdat je bang bent dat mensen je daarop zullen beoordelen, weerhoudt je dat ervan om bepaalde websites te noemen of om te praten over onbeschermde seks. Of überhaupt over seks met mannen. Het was enorm bevrijdend om te merken dat dit bij R12 wel allemaal kan.”

Stu beaamt dat schaamte en de angst om veroordeeld te worden behoorlijk in de weg kunnen zitten bij het boeken van vooruitgang. “Veel gays groeiden op in homofobe gezinssituaties. Ze werden op straat voor flikker uitgescholden, iets wat mij in Sydney herhaaldelijk overkwam. Er is veel gedeelde schaamte, die ons is opgelegd door de maatschappij en onze opvoeding.” Wanneer iemand voor het eerst de veilige omgeving van R12 betreedt, durft hij die schaamte langzaam los te laten en vrijuit te spreken over zijn seksualiteit.

Het is mooi om te zien dat progressieve Westerse landen LHBTQ-rechten omarmen, maar dat zijn recente ontwikkelingen. De maatschappij zelf beweegt ook mee, maar een stuk trager. Jonge mensen als Sean hebben ouders die weigeren zijn homoseksualiteit te accepteren. Tijdens een van de groepssessies praten we over de openstelling van het huwelijk in Australië en Ierland. Stu laat zien dat de maatschappij daar nog lang niet aan toe is. Hoewel 62 procent van de mensen vóór het huwelijk heeft gestemd, is 38 procent tegen. Welke andere groep mensen in onze samenleving krijgt te maken met het feit dat twee op de vijf landgenoten een afkeurende houding heeft ten opzichte van hun manier van leven? Deze subtiele vormen van homofobie komen aan bod tijdens de sessies in R12, net als bottom-shaming, biseksualiteit en gepest zijn als kind. Duncan erkent dat er nog altijd veel interne homofobie heerst onder homomannen zelf. Ook gays veroordelen elkaar om wat ze doen of wie ze zijn. “Ik ben erachter gekomen dat ik drink en cocaïne gebruik, omdat ik erbij wilde horen”, zegt hij. Hij is een van de jongste cliënten van R12, maar had zijn coming-out pas toen hij 23 was. Hoewel zijn liberale ouders hem direct accepteerden, kon Duncan er zelf niet mee omgaan. De afgelopen anderhalf jaar ging hij alleen uit in heteroclubs. Nu hij erop terugkijkt, denkt Duncan dat hij aan zijn homoseksualiteit probeerde te ontsnappen. “Als je een gayclub in loopt, voel je meteen die blikken. Je wordt beoordeeld op hoe je loopt en hoe je je gedraagt en dat voelt vaak ongemakkelijk.”

Helse coming-out
Een coming-out is vaak het begin van een nieuw leven. De een krijgt alleen maar liefde en begrip van een ouder, die misschien een wenkbrauw optrekt maar subtiel fluistert dat-ie het altijd al had geweten. Een ander wordt voor hetzelfde verhaal de straat op geschopt en belandt in een verschrikkelijke situatie. In een van de groepssessies die ik bijwoon, praten we over het belang van gays om deze coming-outverhalen te delen met anderen. We bediscussiëren dat de meesten van ons continu opnieuw uit de kast moeten komen: bij een nieuwe baan, nieuwe buren of de receptioniste van een hotel. Maar hoe vertel je zonder angst aan een vreemde wie je bent als je eerste echte coming-out een hel was?

Een negatieve coming-outervaring was de grootste oorzaak van Seans verslaving. Zijn moeder accepteerde hem niet en nog diezelfde avond zocht Sean zijn heil in de drugs. Vas zegt desgevraagd dat hij nooit echt een coming-out heeft gehad. “Ik had het gevoel dat iedereen het al wist voordat ik zelf doorhad dat ik op mannen val”, vertelt hij aan de groep. “Ik begaf me ook nooit echt in de gaycommunity. Mijn vrienden waren voornamelijk hetero jongens en meisjes, ik voelde me veiliger in een hetero omgeving. Pas toen ik hier kwam, heb ik geleerd om mezelf te accepteren zoals ik ben. Dat ik nu andere coming-outverhalen hoor, vind ik heel inspirerend omdat ik die vanuit mijn eigen achtergrond nooit was tegengekomen.”

Jim is in behandeling voor zijn alcoholverslaving. Hij werd het huis uitgezet door zijn moeder. “Ze was Rooms-Katholiek en zeer streng in de leer. Ze vond dat ik ziek was en een dokter moest zoeken die me kon genezen. Zelf zegt ze dat ze me niet op straat heeft gegooid, maar mij de keuze heeft gegeven: genees of ga weg.” Jim besloot bij zijn vader in Los Angeles te gaan wonen. Toen die hoorde wat Jim was overkomen, kwam hij zelf uit de kast. “Ik had al een vermoeden. Ons contact was oppervlakkig, maar nu hadden we een connectie. We gingen samen naar gaytenten en hij regelde zelfs een date voor me. Dat was leuk, maar onze band werd er niet sterker door. Hij verliet ons toen we nog jong waren en heeft ons op geen enkele manier gesteund.” Toen Jim op vijftienjarige leeftijd uit de kast kwam, werd hij al jaren gepest door zijn oudere broers. Nu pas realiseert hij zich wat voor effect dit heeft gehad. Zeven jaar lang hield hij zijn ware identiteit verborgen. “Iedere dag werd ik uitgescholden. Ze riepen ‘homo’ en ‘mietje’ naar me. Ik dacht dat het er gewoon bij hoorde, met als gevolg dat ik me onzichtbaar probeerde te maken. Ik zei zo weinig mogelijk en lette altijd heel goed op mijn woorden. Nu ik hier zit, snap ik pas waarom ik ook altijd zo geheimzinnig heb gedaan over mijn seksleven en de drugs.”

De grootste uitdaging voor Mike bij R12 vormen de een-op-eengesprekken die hij voert met Stu. In die sessies moet Mike in gesprek met de jongere, getraumatiseerde versie van zichzelf. “In het begin voelde dat nogal maf, maar als je de drempel eenmaal over bent, durf je dingen te vertellen die je nooit eerder hebt besproken. Het is een manier om te kijken hoe je nu om zou gaan met die beschadigingen van vroeger. Als ik me nu slecht voel, weet ik waardoor dit komt en dat het ook weer overgaat. Nu weet ik hoe ik die knop om kan zetten en hoe ik mezelf weer tot bedaren kan brengen.”

Seks versus intimiteit
Homoseksualiteit was in de jaren zestig nog in veel landen illegaal. In de jaren zeventig volgde de seksuele bevrijding, die in de jaren tachtig weer teniet werd gedaan door de aidsepidemie. In de jaren nul van deze eeuw draaide het vooral om het verkrijgen van gelijke rechten binnen homorelaties. Met deze geschiedenis in gedachten is het niet zo vreemd dat veel gay mannen een minder positief beeld hebben van seks en intimiteit. Wanneer je continu te horen krijgt dat homoseksualiteit verkeerd is, grijp je sneller naar drank en drugs om je relaxed te voelen als het op seks aankomt. Natuurlijk zijn er ook zat hetero’s die drugs gebruiken als ze seks hebben, maar in de gayscene is het nu eenmaal gangbaar om vaker te wisselen van partner en door die eerder genoemde subtiele homofobie in de maatschappij hebben homomannen soms een lager zelfbeeld. Voeg hier drank en drugs aan toe en je ziet hoe iemand kan ontsporen. Vas beaamt dit. “Ik kan me niet herinneren dat ik ooit seks heb gehad zonder drugs, misschien is het een of twee keer gebeurd. Van mezelf ben ik niet bepaald hyperseksueel, maar als ik dronken ben, sla ik helemaal door naar de andere kant.”

“Seks met drugs is niet intiem. Je geeft niet echt om elkaar, je overschrijdt je grenzen en het eindigt meestal met een hoop ellende”

Mike begrijpt wel waarom sommige gays drugs gebruiken tijdens de seks. “Als je je altijd hebt geschaamd voor wie je bent, kan het enorm bevrijdend werken als je ineens seks kunt hebben met een man. Drugs geven daarbij een extra fijn gevoel. Maar na een tijd werken die drugs alleen maar destructief. Seks met drugs is niet intiem. Je geeft niet echt om elkaar, je overschrijdt je grenzen en het eindigt meestal met een hoop ellende.”

Daniel (52) komt uit Sydney en werkt als jachthavenontwikkelaar in Indonesië. Twintig jaar geleden is hij gestopt met drugs, maar kreeg tot twee keer toe een terugval. Toen hij in Miami was, ontdekte hij crystal meth en de betoverende high die de drug je geeft tijdens de seks. “Ik kwam in situaties terecht die ik anders zou mijden, er waren sessies die vijftien uur duurden. Crystal meth is heel kwaadaardig. Met meth durf je ineens van alles te proberen, maar je eindigt altijd op dezelfde plek: in een vies klein kamertje met de gordijnen dicht. Je leven wordt steeds kleiner en sneuer, omdat je eigenlijk bang bent voor intimiteit.”
Amanda komt ook uit Sydney. Ze gebruikt al zeventien jaar crystal meth, waarvan de laatste tien jaar dagelijks. Seks staat voor Amanda gelijk aan geweld. Op haar zesde werd ze voor het eerst misbruikt en op haar veertiende werd ze verkracht door een vriend van haar broer. Tijdens haar verblijf in R12 durft ze hier voor het eerst over te praten. Zelfs haar beste vrienden weten van niets. “Als ik hier niet had gezeten, had ik waarschijnlijk mijn leven lang gezwegen over wat ik heb meegemaakt.” Ook Sean werd verkracht, tijdens een chemsex-sessie waarbij crystal meth werd gebruikt. In een andere orgie gaf iemand Sean een overdosis GHB en kreeg hij meth geïnjecteerd. Hierdoor raakte hij besmet met hepatitis C. Hij zocht hulp en kwam uiteindelijk terecht bij R12.

Wanneer drank en drugs in het spel komen, is het soms lastig om van jezelf te blijven houden, en van anderen.

Seksuele aantrekkingskracht tot hetzelfde geslacht is wat gays onderscheidt van de rest van de bevolking. Te vaak worden gays nadelig beoordeeld voor iets wat gewoon natuurlijk gedrag is. Onze homoseksualiteit is een bron van plezier, maar kan ook de basis zijn van trauma’s wanneer ouders of vrienden ons niet accepteren. Wanneer drank en drugs in het spel komen, is het soms lastig om van jezelf te blijven houden, en van anderen. 

Anger management

Een verslaving te boven komen is meer dan alleen het stoppen met drank of drugs. Stu legt uit dat het onderliggende probleem van een verslaving neerkomt op afhankelijkheid. Pas wanneer een cliënt onder ogen komt waarom hij of zij ergens afhankelijk van is geworden, kun je dat probleem aanpakken. “Mensen zeggen: ‘Dit is mijn afweermechanisme, mijn manier om het leven aan te kunnen.’ Wat veel mensen hier leren is hoe ze die afweermechanismes achter zich kunnen laten.”

Het dagprogramma op R12 bestaat uit groepssessies, een-op-eengesprekken, meditatie, yoga en fitness. Een behandeling is niet goedkoop, je betaalt ruim twaalfduizend euro voor 28 dagen. De meeste cliënten zijn ervoor verzekerd of hebben voldoende vermogen om het bedrag uit eigen zak te betalen. Maar R12 heeft ook geldschieters die cliënten sponsoren als die hun behandeling niet zelf kunnen betalen.
Een van de meest ingrijpende sessies waarover Stu vertelt, is de Process-groep. Tijdens deze sessies komen de grootste problemen en het ergste leed aan het licht. Hier delen cliënten wat ze dwarszit, zonder onderbroken te worden. Mike legt uit: “De andere cliënten mogen niets terugzeggen, ook niet als degene die spreekt kritiek uit op anderen. Ze mogen alleen zeggen: ‘Ik heb je gehoord’, en er bij een volgende sessie, als ze zelf aan de beurt zijn, op terugkomen. Het is een goede manier om cliënten te leren hun grenzen aan te geven. Op een later moment kunnen ze zeggen: ‘Wat je hebt gezegd heeft me pijnlijk geraakt. Dat laat ik je nu weten, zodat je het niet meer zult doen.’ Door mensen niet direct te laten antwoorden, leren ze dat impulsief reageren niet altijd de beste oplossing is.” Waar een cliënt bij een negatieve ervaring voorheen naar drank of drugs greep, leren ze tijdens de Process-sessies hoe ze met negatieve opmerkingen om moeten gaan en zich open te stellen voor kritiek. Ze leren hun woede te beheersen en bespreekbaar te maken.

Krachtig en weerbaar
Het Resort 12-programma is intens en je legt je hele ziel en zaligheid bloot. In de korte tijd die ik er doorbracht, heb ik ervaren hoe krachtig en weerbaar je je erdoor voelt. Iedereen heeft zo’n eyeopener als hij of zij ervoor openstaat. Bij Sean drong het besef door dat hij verkeerd zat en zijn levensstijl moest veranderen, terwijl hij zelf altijd dacht dat het prima ging. “Dat iemand me dat eindelijk een keer heeft verteld, heeft mij geholpen. Hier heb ik pas echt ingezien wat ik allemaal verkeerd heb gedaan.”
Intussen is Duncan minder stellig en onzeker over zijn toekomst. “Waar ik bang voor ben, is dat ik iets moet opgeven wat altijd een wezenlijk onderdeel van mijn leven was. Als ik niet meer uitga, zie ik mijn vrienden dan nog wel? Ook het idee dat ik nooit meer zal drinken, beangstigt me. Drinken was nooit een puur negatieve ervaring. Het is meer dat de narigheid het positieve is gaan overheersen.” Wat Duncan wel meteen erkent, is dat hij het liefst een rustig en gezond leven leidt. Hij leest veel, doet aan sport en geniet ervan om ’s ochtends wakker te worden zonder een kater en mét het besef dat hij die dag van alles kan bereiken.
Toegeven aan zijn afhankelijkheid is wat Daniel het engst vond, maar hij is opgelucht dat hij daar niet alleen in staat. “Ik heb hier mijn gelijken gevonden, ik voel me niet langer alleen. Door naar de verhalen van anderen te luisteren, werk je ook aan je eigen herstel.” Tijdens zijn verblijf in R12 besloot Daniel dat hij zijn leven anders gaat inrichten. Nu hij clean is, ziet hij alles een stuk helderder. “De stemmingswisselingen zijn weg, de dagen verlopen kalm en vredig. Dat wil niet zeggen dat ik helemaal heppiedepeppie ben, maar ik heb geleerd om niet langer zwaarmoedig te zijn over alles.”

“Door deze vorm van rehab kreeg ik meteen het gevoel dat ik veilig en vrijuit kon praten met andere gay mannen”, zegt Mike. “Dat ik gewoon aardig kon zijn zonder bijbedoelingen. Wanneer je de seksuele spanning en het flirten weghaalt, zie je dat ook gay mannen het geweldig vinden om pure vriendelijkheid met elkaar te delen. Mijn vorige keer in rehab was zo weerzinwekkend en donker dat R12 me het idee heeft gegeven dat mijn terugval eigenlijk een cadeau was. Ik heb hier leren zien dat ik niet terug wil naar mijn oude leven. Toen ik hier net binnenkwam, was ik nog vrij agressief, maar er is een kalmte over mij heen gekomen. En door eerlijk te zijn, realiseerde ik bovendien dat ik hier ook andere mensen heb geholpen.”

Hoeveel gelijke rechten er ook mogen komen, LHBTQ-mensen blijven altijd een minderheid. Op sommige punten zullen we altijd buitenstaanders zijn, soms omdat we dat zelf willen, maar ook vaak omdat de maatschappij ons in die positie manoeuvreert. Goede vrienden van mij zijn herhaaldelijk opgenomen. Een aantal van mijn vrienden is ten onder gegaan aan drugs en moest het met de dood bekopen. Vrienden die veel gehad zouden hebben aan een plek als Resort 12.
Vooraf had ik nogal wat vooroordelen over deze plek. In de drie dagen die ik rondliep, zijn die allemaal geslecht. Ik had verwacht een groep geknakte en beschadigde personen aan te treffen. Inderdaad, sommige mensen waren door de diepste dalen gegaan. Ze waren echter niet zwak, maar juist de dapperste mensen die ik ooit heb ontmoet. In hun wanhoop hebben ze de kracht gevonden zich open te stellen voor en bloot te geven aan volkomen vreemden. In een wereld waar het veel gemakkelijker is om van je af te bijten, vonden mensen hier de kracht om vol aandacht en liefde naar elkaar te luisteren.
Resort 12 is een privékliniek met alle privileges die daarbij horen en die niet voor iedereen zijn weggelegd. Maar wat ik heb geleerd tijdens mijn verblijf is dat het delen van verhalen en praten met elkaar een helende kracht kan hebben, ook buiten die kliniek. Dat kost niets en daar kan iedereen vandaag nog mee beginnen.

Tekst: Cliff Joannou / Beeld: censuur.com