Winq tipt Holland Dance Festival 2024

Voor de derde keer zal the New Zealand Dance Company te zien zijn bij het Holland Dance Festival. Dit keer met Whenua, een splinternieuw tweeluik op basis van traditionele Māoricultuur. Maar artistiek directeur Moss Patterson (48) wil niet alleen maar terugkijken.

De gerenommeerde Māori choreograaf en sinds dit jaar artistiek directeur van The New Zealand Dance Company, Moss Te Ururangi Patterson, brengt zowel integriteit als bescheidenheid in zijn werk. Patterson is geboren in Turangi en stamt af van zowel de centrale Noordereiland- als de noordelijke stammen van Aotearoa in Nieuw-Zeeland. Hij werkte als danser bij Footnote Dance, Black Grace, Touch Compass, Atamira Dance Company en het Koninklijk Nieuw-Zeelandse Ballet. Moss werd op vijfentwintigjarige leeftijd freelance choreograaf en regisseur en werd in 2010 benoemd tot de eerste artistiek directeur van Atamira Dance Company – een toonaangevend, inheems dansgezelschap van Nieuw-Zeeland. Patterson won vele prijzen en verdiende veel erkenning voor zijn choreografie van de openingsceremonie van het Rugby Wereldkampioenschap in Nieuw-Zeeland en voor de openingsceremonie van het League of Legends World in het Olympisch Stadion van Peking. Moss is een enthousiaste pleitbezorger voor de versterking van de Māoricultuur en de moderne dans in Nieuw-Zeeland.

Waarom ben je overgestapt?
“Ik was eigenlijk klaar met mijn werk bij Atamira en legde mij vooral toe op lesgeven en het ontwikkelen van eigen werk, bijvoorbeeld voor het Royal New Zealand Ballet. Zo heb ik mij eigenlijk door covid heengeslagen. Toen ze mij vroegen voor de The New Zealand Dance Company was dat geen moeilijke keuze – de mensen die er werken zijn al heel lang goede vrienden.”

Welk handschrift wil je in jouw nieuwe baan doorvoeren?
“Mijn nalatenschap zou moeten zijn, dat The New Zealand Dance Company als stabiele en moderne dansorganisatie de komende vijftig jaar door kan. Daar wil ik aan bouwen. Met natuurlijke de beste moderne dans die Nieuw-Zeeland te bieden heeft. Er komen gelukkig ook steeds meer goede nieuwe dansers bij en onze choreografen reizen de wereld over op zoek naar nieuw talent.”

Op het Holland Dance Festival ga je het tweeluik Whenua opvoeren. Is dit onderdeel van een Europese tournee?
“Dat zou heerlijk zijn, maar nee, wij komen alleen voor het Holland Dance Festival. Vervolgens spelen wij in vijf theaters en na drieënhalve week gaan we dan weer terug. Moet ook wel want meteen erna spelen wij in Nieuw-Zeeland alweer op een internationaal festival.”

Wat zijn jouw verwachtingen van het festival?
“Ik hoop natuurlijk dat ons werk goed zal worden ontvangen. En ik zie ernaar uit dat wij in contact komen met een – voor ons – nieuw publiek. Hopelijk zijn de mensen oprecht geïnteresseerd en betrokken bij onze choreografieën. Ik ga na de voorstelling vaak in gesprek met het publiek en daar kijk ik ook enorm naar uit.”

Hoe ga je het Nederlandse publiek jouw cultuur écht overbrengen?
“Wij kunnen alleen onze indiginous cultuur aan het publiek overbrengen, als wij onszelf goed begrijpen. Het zoeken naar het snijvlak tussen traditionele en moderne dans is een delicaat proces. We gebruiken westerse moderne bewegingsleer om onze traditionele verhalen te vertellen. Een interessante fusion die ook verkeerd kan gaan. Maar wij weten heel goed hoe je dit moet doen. Want dat is belangrijk: je moet als dansgezelschap eerst zelf vertrouwen hebben dat je de verhalen oprecht kunt vertellen, zonder culturele toe-eigening. En dat vertrouwen hebben wij. Ik zal zelf enkele workshops geven aan het publiek waarin de deelnemers dieper betrokken kunnen raken bij onze cultuur, bijvoorbeeld door middel van traditionele muziek.”

Een van de twee voorstellingen is het nieuwe Imprint, (‘afdruk’). Wat gaan we zien?
“Er is een bekende uitspraak in Nieuw-Zeeland: ‘we lopen vooruit maar kijken achteruit.’ Imprint gaat over alles wat wij met ons meedragen. Onze verbintenis met het land, met mensen die we ontmoet hebben en de ervaringen die we hebben opgedaan. Al die connecties die wij in onze tas hebben zitten. Twee choreografen vertellen het verhaal over herinneringen en daarmee ook de navigatie in ons eigen leven. Het is niet per se een nostalgische voorstelling maar het eert wel de nagedachtenis van ons leven. Een van de choreografen is lichamelijk beperkt en danst in een rolstoel. Hij vertelt een verhaal en nodigt de andere dansers dan uit om allereerst met hem te dansen. Daarna creëren die dansers – zonder hem – een choreografie op basis van de ervaring die zij net hadden met de choreograaf hadden. Heel indrukwekkend.”

De andere is Uku – Behind the Canvas uit 2022. Doe even een elevator pitch…
“Deze choreografie is gebaseerd op het traditionele verhaal Hineahuone, spreek uit: ‘Hènna a hoe onne’. Het is een mythologisch verhaal over de samenstelling van de eerste mens. Een van de Maorigoden creëerde een mens uit klei en blies hier levenslucht in. De Maori zijn ‘het volk van het land’ – dit verhaal ligt hieraan ten grondslag. Uku – Behind the Canvas is een nogal atletisch stuk. De dans is een powerhouse dynamo: snel, sportief en bewegelijk. Met intensieve beelden erbij en met gebruik van gebarentaal. De broer van de danser/ choreograaf heeft een auditieve beperking en hij groeide dus op met gebarentaal, om met hem te kunnen communiceren. Dat verwerkt hij nu in deze dans die begint als een traditionele dans, maar zich al snel ontwikkelt naar een verhaal over het ontdoen van trauma en van krachten die ons klein willen houden. Het gaat over doorzetten en de zoektocht naar jezelf. Het eindigt met: waar staan we nu en hoe kunnen we verder? Als mensheid?” 

Nog meer tips voor Holland Dance Festival

Naast het the New Zealand Dance Company, zijn er nog meer pareltjes te ontdekken op het Holland Dance Festival. Wij bellen even met directeur Samuel Wuersten (62) voor de beste tips.

"Als Holland Dance Festival vinden wij het belangrijk om jonge dansers een podium te bieden. Zij vormen tenslotte de toekomst van de dans. Vaak optreden draagt enorm bij de ontwikkeling van hun talent. Bij het Holland Dance Festival willen wij jonge dansers laten zien, dat vinden we belangrijk en in ons programma zijn zij ook weer sterk vertegenwoordigd. Omdat wij deze optredens ook vaak koppelen aan educatieve activiteiten (workshops, ontmoetingen met beroemde choreografen etc.) zijn deze optredens meer dan al- leen voorstellingen. Zij leveren letterlijk een bijdrage aan de toekomst van de dans. De dansers van de toekomst zijn sterk vertegenwoordigd in ons komende festival: Ailey II; het junior gezelschap van het Alvin Ailey American Dance Theater New York, de Junior Company van het Nationale Ballet, NDT 2, Canada’s National Ballet School, Bachelor in Contemporary Dance uit Zürich en Talent On The Move met Codarts Rotterdam, met als speciale gast Groupe Grenade uit Frankrijk, om er maar een paar te noemen.

Naast de nadruk op jonge dansers, zijn wij ook steeds op zoek naar nieuwe ontdekkingen in ons programma. Een dansprimeur om echt naar uit te kijken is The Suit van Ori Lenkinski uit Tel Aviv. Lenkinski creëert hierin een alter-ego van Jacky Kennedy en presenteert een wereldbeeld door de bril van deze legendarische presidentsvrouw. ‘Wat zou zij er allemaal van vinden’: een ludieke en vindingrijke manier hoe Jackie Kennedy de wereld van nu zou ervaren en becommentariëren. Vergeet daarbij niet dat Jacky een grote liefde voor ballet had.

Ook nieuw voor Nederland is Silvia Gribaudi uit Italië. In Graces neemt zij haar eigen lichaam als uitgangspunt en klimt zij met veel humor en zonder schaamte het toneel op. Graces is absurdistisch en betrekt haar publiek bij de voorstelling die – ik heb het zelf gezien – een uur lang om haar lachen. Die interactie is heel dwingend, er is geen ontkomen aan. Maar omdat zij zoveel zelfspot, ironie en body positivity in dit stuk heeft weten te leggen, is dat voor niemand vervelend. Bij dans gaat het. Natuurlijk altijd over het lichaam. En ook over wat een mooi lichaam is: de dunne ballerina of de atletische danser. Gribaudi bevraagt dit in Graces en laat zich hierbij door drie jongemannen assisteren.

Als laatste wil ik The Accident tippen. Marc Brew is een professionele danser die in Zuid-Afrika bij een auto-ongeluk betrokken is geraakt en in een rolstoel terecht is gekomen. Brew is nu rolstoeldanser en zal met de wereldberoemde choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui in een coproductie tijdens ons festival te zien zijn.”

Holland Dance Festival, 24 januari t/m 17 februari 2024 in Den Haag, Rotterdam, Delft en Tilburg. Op de website van holland-dance.com vind je meer informatie.

Hoofdbeeld: Ailey II door Nir Arieli