Yvo Manuel Vas Dias over 10 jaar TransAmsterdam: “Het is belangrijker dan ooit dat we elkaar blijven steunen”

TransAmsterdam bestaat tien jaar. Dat wordt gevierd met een feest in november. Oprichter en voorzitter Yvo Manuel Vas Dias blikt terug op de afgelopen periode en vertelt aan Winq over de mijlpalen die zijn bereikt met TransAmsterdam. “De toegenomen zichtbaarheid heeft bijgedragen aan meer erkenning en acceptatie van trans personen. Maar er is ook een keerzijde.”

Wat was de reden voor het oprichten van TransAmsterdam, tien jaar geleden?

“Zo'n 11 jaar geleden, na het zien van de Canal Pride, besefte ik dat het hoog tijd was dat trans personen ook vertegenwoordigd zouden worden tijdens de Pride, die toen nog Gay Pride heette. In 2014 hebben we daarom TransAmsterdam opgericht en de eerste Amsterdam TransPride georganiseerd. Dit was een belangrijk moment voor de transgemeenschap: voor het eerst kwamen alle trans groepen, zowel trans mannen als trans vrouwen, samen om hun stem te laten horen en zichtbaar te zijn. Het doel was om trans personen een platform te geven, ons te versterken, het heft in eigen handen te nemen en ons eigen verhaal te vertellen. Dit initiatief bleek een enorm succes, waarbij we transpersonen uit Nederland én daarbuiten verwelkomden.

Tijdens de eerste TransPride organiseerden we negen dagen lang verschillende evenementen, waaronder forumdiscussies, filmavonden, een fototentoonstelling en internationale avonden. Omdat trans mannen toen nog niet echt zichtbaar waren, organiseerden we een speciale avond voor hen. Ook waren er een dansavonden met geweldige optredens van diverse trans artiesten.

Na vijf jaar besloten we ons meer te richten op kunst en cultuur, om het hele jaar door te laten zien dat transpersonen meer zijn dan alleen hun gender. Dit leidde in 2019 tot de oprichting van de Trans Art School, waar trans personen hun creativiteit en verhalen kunnen uiten via kunst en cultuur en waarin zij hun talenten kunnen tonen.”

Kun je een aantal mijlpalen noemen uit de afgelopen tien jaar?

“Eigenlijk zijn het er te veel om op te noemen. Soms zijn het bijzondere individuele ontmoetingen bij Café InClusion, of samenwerkingen met andere organisaties zoals Pride Oost met Alle Kleuren Oost, workshops bij onze Trans Art School of optredens van onze transartiesten. Maar er zijn een paar mijlpalen die ik wil uitlichten:

1) Burgemeester Femke Halsema

In 2018 was burgemeester Femke Halsema net aangesteld. Ze was aanwezig bij de TransPride van dat jaar en haar aanwezigheid gaf ons een geweldige boost. Haar toespraak en steun voor de transgemeenschap en ons werk bij TransAmsterdam heeft ons diep geraakt.

2) Werkbezoek San Francisco

In 2017 gingen we samen met Maruf, P&G292, de Amsterdam Rainbow Dress, Pride Photo Award en Roze in Blauw, onder leiding van wethouder Simone Kukenheim (Diversiteit, Onderwijs en Jeugd) op werkbezoek naar San Francisco. Het doel van de reis was om de samenwerking op het gebied van mensenrechten en lhbt+-rechten te intensiveren. Tijdens Harvey Milk Day presenteerden we daar de Pride Photo Award en de Rainbow Dress. Het bezoek aan verschillende mensenrechten- en lgbtq+ organisaties in San Francisco was een onvergetelijke ervaring die ons allemaal heeft geïnspireerd.

3) Erkenningen en nominaties

In 2022 werden we genomineerd en waren finalist van de &Code - Code Diversiteit & Inclusie Award. En in 2023 werden we genomineerd voor het Roze Lieverdje, een prijs voor bijzondere inzet voor de lhbtq+-gemeenschap in Amsterdam. Deze erkenningen waren niet alleen een eer voor ons team, maar ook een belangrijke boost voor ons werk.

4) Internationale gasten

In de afgelopen jaren hebben we de eer gehad om prominente internationale gasten te verwelkomen, zoals Kalki Subramaniam, een Indiase trans activist, kunstenaar en oprichter van de Sahodari Foundation, en Scott Turner Schofield, een Amerikaanse acteur, schrijver en spreker. Daarnaast trad ook Breanna Elyce Sinclairé, een professionele operazangeres, bij ons op. Hun bijdragen hebben onze gemeenschap naar een hoger niveau getild.

5) Optreden Agnes Geneva met Amsterdamse Tramharmonie

Op 1 juli 2023 gaf zangeres Agnes Geneva een bijzonder optreden samen met de Amsterdamse Tramharmonie, waarbij ze het nummer ‘No Time to Die’ van Billie Eilish vertolkte. Dit speciale concert vond plaats ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de NedPhO-Koepel, een bijzondere mijlpaal. Agnes zong de sterren van de hemel en het was een moment dat ons allemaal bij zal blijven.

6) Samenwerking met kunstorganisaties

Een van de belangrijkste mijlpalen voor ons was de samenwerking met het Van Gogh Museum. In een speciaal programma kregen deelnemers de kans om door middel van spoken word en beeldende kunst hun eigen verhaal te vertellen, geïnspireerd door de brieven en het werk van Van Gogh. Tijdens dit traject leerden trans en non-binaire personen hoe ze door middel van kunst hun identiteit konden verkennen en uiten. Het was een groot succes, en in 2024 zullen we deze samenwerking voortzetten.

Voor TransAmsterdam vormt kunst een krachtige manier om verbinding te creëren – zowel met onze eigen identiteit als met elkaar en de samenleving. Kunst geeft onze achterban de mogelijkheid zich te uiten en te laten zien wie ze zijn. Het speelt ook een belangrijke rol in de mentale gezondheid van de transgemeenschap. Door kunst kunnen we elkaar ontmoeten, empoweren en bijdragen aan een inclusievere en transvriendelijke samenleving.”

Wat is er in de afgelopen jaren verbeterd aan de positie van transgender personen?

“Trans personen zijn zichtbaarder dan ooit. We komen voor onszelf op, organiseren onze eigen evenementen, zetten onze eigen organisaties op en we zijn vertegenwoordigd in verschillende sectoren zoals kunst, politie, politiek, wetenschap en andere delen van de samenleving. Deze toegenomen zichtbaarheid heeft bijgedragen aan meer erkenning en acceptatie van trans personen. Maar er is ook een keerzijde.”

Wat zou er in jullie optiek nog beter kunnen?

“Ondanks de vooruitgang maak ik me grote zorgen over de huidige tijden. Trans en non-binaire personen worden meer dan ooit geconfronteerd met discriminatie, pesterijen, geweld en zelfs de dood. We zien een toename van bedreigingen, zowel door individuen als door politici, nationaal en internationaal. Deze zorgwekkende ontwikkeling heeft een grote impact op onze achterban en onze vrienden. Deze tragische realiteit benadrukt dat er nog veel werk te doen is op het gebied van veiligheid, bescherming en sociale acceptatie. Het is daarom belangrijker dan ooit dat we elkaar blijven steunen, en dat we kracht en liefde blijven geven aan de gemeenschap.”

Wat zijn jullie plannen met TransAmsterdam in de nabije toekomst?

“We hebben veel plannen, maar we blijven realistisch. We zullen ons blijven inzetten voor een fijne uitgaansplek voor onze achterban, waar mensen zich welkom voelen en gelijkgestemden kunnen ontmoeten. Bij ons Trans and Friends Café InClusion in het Hyatt Regency Hotel kunnen bezoekers samen een potje snooker spelen en genieten van een ontspannen sfeer. Iedereen met een transvriendelijk hart is van harte welkom.

Daarnaast gaan we door met de talentontwikkeling bij onze Trans Art School, waar trans en non-binaire personen hun creativiteit kunnen uiten en hun talenten kunnen laten zien aan het publiek. We streven er ook naar om zowel nationaal als internationaal meer samenwerkingen aan te gaan met kunstorganisaties om de zichtbaarheid en betrokkenheid van trans artiesten verder te vergroten.”

Tot slot: hoe gaat de viering van het tienjarige jubileum op 15 november eruitzien?

“Het wordt een prachtig feest met optredens van trans artiesten, drag performances en inspirerende sprekers. Een van de optredens is van Agnes Geneva, diva, zangeres, performer en filmactrice. Sinds 2014 is zij de vaste zangeres bij TransAmsterdam en staat zij bekend om haar vertolking van ons anthem Trans & Proud, gecomponeerd door Monique Krus.

Onze eregast tijdens het jubileumfeest is Kalki Subramaniam, een Indiase transgender activiste, kunstenaar, dichter, schrijfster, acteur en oprichter van de Sahodari Foundation. Ze zal een speech geven, de ceremonie inwijden en een prachtige Indiase dansperformance vertonen.

Ons feest valt samen met Transgender Awareness Week, die wordt gehouden van 13 tot 19 november. Deze week is een viering voorafgaand aan de Transgender Day of Remembrance, waarin we de slachtoffers van transfoob geweld herdenken. Het jubileum van TransAmsterdam biedt ons de kans om stil te staan bij onze reis, de uitdagingen en successen die we hebben ervaren, en om samen te werken aan een inclusievere toekomst.

Het evenement biedt een unieke inkijk in de creatieve en culturele transgemeenschap en de impact die TransAmsterdam de afgelopen tien jaar heeft gehad. Iedereen met een transvriendelijk hart is van harte welkom.”

informatie en tickets

TransAmsterdam’s 10th Anniversary Party

Hotel Sofitel Legend The Grand Amsterdam
Vrijdag 15 november – van 19:30 tot 0:00 uur met muziek, uitloop tot 01:00 uur
Tickets zijn verkrijgbaar via Eventbrite.