De geschiedenis van de Amsterdamse Pride

Sinds 1996 vieren we Pride in Amsterdam. Tijd om terug te blikken op de rijke geschiedenis van het evenement. Want waar en wanneer is de Pride-traditie – en die van Amsterdam in het bijzonder – eigenlijk precies ontstaan en hoe heeft deze zich de afgelopen decennia ontwikkeld? Hoe een opstand in een gay getto in New York leidde tot de grootste vrijheidsviering van Amsterdam.

Na de val van de muur in 1989 werd het homoleven in Berlijn een geduchte concurrent voor Amsterdam. Twee gebeurtenissen brachten daar verandering in. In 1993 won Amsterdam de ‘bid’ voor de Gay Games V, de eerste buiten het Noord-Amerikaanse continent. Naast de kleine groep die dat voor elkaar had gekregen, moest de rest van de roze scene nog enthousiast worden. De organisatie wilde én sport én cultuur én een mondiale dekking voor deze versie.

Vanaf 1996 organiseerde Gay Business Amsterdam een groot aantal feesten en activiteiten, de Amsterdam Pride om de hoofdstad weer de Gay Capital van Europa te maken. De naam 'Pride' werd vanaf 1992 gebruikt door Europride waarbij elk jaar een andere Europese stad een grote happening organiseert. Amsterdam deed dat in 1994 en in 2016 opnieuw.

Het hoogtepunt van (elke) Amsterdam Pride begin augustus, bij toeval ook de periode waarin de Gay Games werden georganiseerd, was de Canal Parade. Het was een variant op de tocht van de pieremachochels door een deel van de Amsterdamse grachten, die op verzoek van de Gay Games al werd georganiseerd in 1996, twee jaar voordat het sportevenement voor het eerst zou plaatsvinden in Amsterdam.

Vanaf dat jaar diende deze parade al voor de promotie van de Gay Games. De versie van 1998 tijdens de Games liet zien dat de Pride en de Canal Parade een ultiem promotiemiddel zijn voor de stad. Het grote succes van de Parade tijdens de Games maakte de volgende versies alleen nog maar belangrijker, getuige de aandacht uit de lokale en later de nationale politiek. Het samenvallen van de Amsterdam Pride en Gay Games maakte het makkelijker om in de Pride de én-én-waarden van de Games te stoppen: én vette lol én cultuur én, vanaf 1998, sport. De combinatie is ook gebleven: Amsterdam Pride is inmiddels een soort Amsterdamse jaarmarkt voor cultuur, sport en feesten.

Het derde deel van de geschiedenis van de Amsterdamse Pride vind je hier. Lees hier het eerste deel. 

Tekst: Martien Sleutjes (IHLIA LGBT Heritage) & Martijn Kamphorst / Foto: Marian Bakker