Hoe je van een belager een slachtoffer maakt

Eerste paasdag werden in Amsterdam twee homoseksuele mannen belaagd op straat. Wat columnist Paul Kisner nog bozer maakt dan het incident, is het tendentieuze interview dat vlogger Youness Ouaali afnam met een van de verdachten. “In minder dan een kwartier tracht hij van de belager het slachtoffer te maken.”

De afgelopen dagen werd op Facebook massaal een video gedeeld, waarin te zien is hoe een aantal jongeren twee homoseksuele mannen belagen in Amsterdam. De slachtoffers, die het voorval filmden, schreven erbij dat dit gebeurde nadat ze hand in hand over straat liepen, waarna ze werden uitgescholden, getrapt en uiteindelijk bespuugd. Onder andere AT5, AD en NOS deelden de berichtgeving. Intussen heeft een van de verdachten, een 15-jarige jongen uit Amsterdam, zich gemeld bij de politie. Maar niet voordat hij aanschoof voor het meest bizarre interview dat ik ooit heb gezien.

Ik ga geen misdaadverslaggever spelen en laat de beelden voor zich spreken. Ik zal de 15-jarige niet bij zijn naam noemen, citeren of confronteren met de uitspraken die hij in de beruchte video deed. Wat er gebeurd is voorafgaand aan die video is aan de politie en getuigen. De online beschuldigingen dat de moslimachtergrond van de verdachte meespeelt laat ik voor ieders eigen interpretatie. Ik richt mij liever op een andere reactie.

Twee dagen terug verscheen ineens een interview met een van de verdachten op het YouTube-kanaal van vlogger Youness Ouaali – een kanaal dat bol staat van de tendentieuze video's. In zijn video pretendeert Ouaali het ware verhaal van de verdachte te laten horen. Het interview maakt mij nog bozer dan de aanleiding ervoor. In een gesprek waarvan ik de indruk krijg dat het doel vooraf al was besproken, tracht Ouaali in minder dan een kwartier de schuld neer te leggen bij de slachtoffers, in plaats van bij de 15-jarige tegenover hem.

Een degelijk journalist had de verdachte geconfronteerd met zijn gedrag, maar in dit gesprek gaat hij vrijuit.

Twijfel zaaien

Gelijk begint Ouaali twijfel te zaaien over het voorval. “Ik vond het een beetje een raar verhaal. (…) de zaak stonk.” Waarom precies, dat legt hij niet uit, maar de verdachte tegenover hem weet direct dat Ouaali aan zijn kant staat.

Als de verdachte claimt dat niet hij, maar een derde persoon op een scooter naar de slachtoffers spuugde, haakt Ouaali daar gretig op in. “Als het tenminste dan waar is. Want die homo’s hebben alles gefilmd, hebben ze dan ook gefilmd dat er op hen werd gespuugd?” Wanneer de jongen tegenover hem zegt van niet, reageert Ouaali: “Oké, dat is wel een raar verhaal dan…”

In het interview benadrukt Ouaali geen enkele keer de homofobie en het seksisme, die beide duidelijk hoorbaar zijn in de eerste 30 seconden van de video. Minstens vijftien keer wordt er gescholden met ‘kankerhomo’, ‘kankersukkeltjes’ en ‘kankermoeder’. Ook schreeuwt de jongen in de video duidelijk hoorbaar: ‘Amsterdam – gays is not normal’. Deze uitspraken worden in het interview goedgepraat of simpelweg genegeerd.

Een degelijk journalist had de jongen geconfronteerd met zijn gedrag, maar in dit gesprek gaat de verdachte vrijuit.

Eigenlijk zou de verdachte aangifte moeten doen tegen de slachtoffers, oppert Ouaali.

Onschuldig

De 15-jarige verdachte krijgt herhaaldelijk de kans om de vermoorde onschuld te spelen. “Want je hebt zelf gewoon om eerlijk te zijn niks tegen homo’s?”, vraagt Ouaali hem sturend. “Het is wel een beetje raar als je iets tegen homo’s zou hebben, want je woont in Amsterdam”, vervolgt hij lachend. Er zijn in Amsterdam voorbeelden te over van homofoob geweld, maar die komen voor dit sluwe staaltje framing natuurlijk niet van pas.

De 15-jarige vertelt dat hij zich uit de voeten maakte toen de politie kwam. “Oké, gelijk heb je.” Er valt een hoop te zeggen over een gevoel van onveiligheid met de politie, zeker als je een migratie-achtergrond hebt, maar hier speelt veel meer. Intussen heeft zijn advocaat bevestigd dat deze 15-jarige jongen onlangs al in voorarrest heeft gezeten en onder voorwaarden vrij was. Maar die informatie paste niet zo lekker in het plaatje dat Ouaali hier probeert te schetsen.

Desgevraagd zegt de verdachte dat hij het stelletje, als hij terug zou kunnen gaan in de tijd, hun gang zou laten gaan, maar dat hij dat wel lastig vindt. Ouaali vraagt hem waar hij op doelt en rijkt voor het gemak gelijk een antwoord aan: “Heb je het dan over dat wij als moslims elke keer zwart worden gemaakt? En dan loop je op straat, wil je er gewoon even geen last van hebben en word je zelfs daar weer lastiggevallen?” Dat is het inderdaad, beaamt de jongen. “Oké”, zegt Ouaali en laat het daarbij. En zo suggereert hij heel koeltjes dat twee mannen die hand in hand over straat lopen schuldig zijn aan de problemen die de jongen tegenover hem nu ondervindt. Volgens hem zouden zij de aanstichters zijn. Eigenlijk zou de verdachte aangifte moeten doen, oppert Ouaali.

Soepeltjes suggereert Ouaali dat de twee slachtoffers deze jongen mogelijk hebben besmet met Corona.

Slachtoffers daders maken

Het hele interview lijkt Youness Ouaali een duidelijk doel voor ogen te hebben. Hij wil van deze jongen een onschuldig slachtoffer maken. Om dat te doen slagen, beseft hij terdege dat hij tegelijk van de echte slachtoffers de daders moet maken. Dat doet hij onder meer door hen van hun menselijkheid te ontdoen. "Ik zeg homo's," merkt Ouaali op tegen het eind van de video, "maar het zijn gewoon twee mannen die met elkaar... seks hebben... ja, inderdaad, het zijn homo's." Terwijl hij het woord 'seks' uitspreekt, pauzeert hij, zucht, en kijkt omhoog. "Maar als je nu iets zou kunnen zeggen tegen die homo's", vervolgt hij onverstoorbaar. Geaardheid definieer je door liefde. Hand in hand lopen is een teken van affectie, niet van seks. Door de slachtoffers op deze manier te reduceren tot een seksuele handeling, berooft hij hen van een eigen identiteit, liefde en bestaansrecht. 

De verdachte doet maar wat graag mee aan deze verdraaiing van de feiten. Hij stelt dat een van de slachtoffers begon met filmen, naar eigen zeggen om hem zwart te maken. “Provoceren dus meteen”, zegt Ouaali. “Ja”, antwoordt de jongen. Ook claimt hij dat een van de slachtoffers hem voorafgaand aan het filmpje een duw gaf. “Dus hij hield zich ook niet aan die anderhalve meter afstand”, vraagt Ouaali, en suggereert daarmee soepeltjes dat de twee mannen deze jongen mogelijk hebben besmet met Corona.

De 15-jarige verdachte beweert op zijn beurt dat hij de slachtoffers nooit heeft aangeraakt. Wie de videobeelden bekijkt, ziet exact het tegenovergestelde. De twee mannen moeten worden beschermd door omstanders om niet aangevallen te worden door de verdachte en zijn vrienden. De jongen die hier aan tafel zit, rent in de video dreigend op de slachtoffers af en probeert agressief de telefoon uit de handen van een van de slachtoffers te slaan.

Al scheldend filmde deze jongen ook zichzelf, met een brede grijns, in selfie mode. Of hij dat deed om bewijsmateriaal vast te leggen, zichzelf te verdedigen of gewoon om zelf vooral te provoceren, wordt verder niet bevraagd.

Ouaali’s uitspraken zijn stuitend hypocriet en een schoolvoorbeeld van victim blaming.

Media

Ouaali blijft de reactie op het voorval maar overdreven vinden. Heel erg dat een 15-jarige “nu helemaal kapot wordt gemaakt in de media”, zegt hij, terwijl hij de verdachte al die tijd herkenbaar in beeld brengt en onder meer zijn voornaam, schoolniveau en woonplaats vermeldt.

Hoe de slachtoffers de afgelopen dagen eigenlijk ervaren, daar wordt geheel niet op ingegaan. Er wordt enkel gesproken over de impact op de verdachte – hij wordt geen moment gevraagd zich te verplaatsen in de mensen die hij belaagde. Homo’s zijn ook gewoon te veel beschermd en de reactie is zo overgevoelig, suggereert Ouaali.

Tegen het eind van de video vraagt Ouaali de jongen of hij zou openstaan voor een gesprek met de slachtoffers. Dat wil hij wel. Maar, het voorval uitpraten kan alleen, “als ze oprecht zijn”, waarschuwt Ouaali. “Als het weer voor de views is en voor aandacht, dan hebben ze niet de juiste intentie.” De filmende slachtoffers, die gelukkig bewijsmateriaal verzamelden van deze daad, beschuldigt hij van foute intenties bij het filmen van de belager. Het is stuitend hypocriet en een schoolvoorbeeld van victim blaming.

“Zo zie je maar weer hoe de media te werk gaat”, besluit Ouaali. Het was hooguit een beetje onhandig. Deze 15-jarige jongen heeft het “heel netjes gedaan”. Excuseer? Welk deel van zijn handelingen was netjes te noemen? Hoe kun je zijn bedreigingen, discriminerende scheldpartijen en woede-uitbarsting omlijsten als ‘netjes’?

Uiteindelijk is Youness Ouaali veel meer aan het woord dan de verdachte. Hij probeert van hem een heel welwillend slachtoffer te maken en spreekt hem nergens aan op zijn homofobe en gewelddadige gedrag. Het enige wat Ouaali goed doet, is laten zien dat homofobie nog steeds een groot probleem is. Zijn video draagt er namelijk keihard aan bij. 

Omslagbeeld: © Peter van der Wal