Very Vintage: 30 Minuten ‘Daarom’ met Arjan Ederveen

Met een format dat nog niet bestond gooide Arjan Ederveen midden jaren negentig hoge ogen. In zijn serie 30 Minuten liet hij in elke aflevering een op zichzelf staand en zelf bedacht verhaal zien, in documentaire stijl gefilmd. Wij kiezen hier voor de aflevering getiteld ‘Daarom’, met Coby de Vries die vanuit haar portiekflat een kringverjaardag probeert te organiseren. 

Na samen met Tosca Niterink Theo & Thea, Kreatief met Kurk en het daarop volgende Borreltijd te hebben gemaakt, ging Arjan Ederveen solo verder met 30 Minuten. In de seizoenen 1995-1996 en 1996-1997 verschenen twee series van elk zeven afleveringen, waarin Ederveen telkens een andere hoofdrol op zich nam.

Mockumentary
30 Minuten was een serie zogeheten mockumentary’s, bedoeld als een satire op documentaire-reeksen en reality-tv. Alles werd zo realistisch mogelijk in beeld gebracht, waardoor kijkers dachten met een echte docu van doen te hebben. Er zat veel drama in, maar ook veel humor, maar de personages waren geen karikaturen maar mensen die zo echt mogelijk werden neergezet.

De afleveringen hebben als enige gemeen dat Ederveen een prominente rol heeft, en er zit telkens hetzelfde monoloogje in voor: “Er was iets, maar wat er was wist ik niet, maar wel dat er iets was, alleen niet wat dat was.” De eerste serie won een Zilveren Nipkowschijf en de aflevering Geboren in een verkeerd lichaam werd bekroond met een Gouden Kalf.

Geboren in een verkeerd lichaam
In die aflevering was te zien hoe een Groningse boer zich opgesloten voelt zitten in zijn eigen lichaam. Hij voelt zich meer een bosneger uit Zaïre en besluit in transitie te gaan, met plastische chirurgie en een pigmentoperatie. De kroon op zijn transformatie is een grote ring die hij in zijn lip heeft laten zetten. Of een dergelijke aflevering anno 2020 nog gemaakt zou kunnen worden, met alle gevoeligheden van dien? Wie het weet mag het zeggen.

Fout in '45
Een ander hoogtepunt was Fout in ’45, met Albert Mol, die de bedlegerige moeder speelde van een oude vrouw, die terugblikt op haar verboden liefdesrelatie met een Duitse soldaat tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar moeder keurt die relatie nog steeds af. Vooral Albert Mol is hier heel ontroerend.

Daarom
Een persoonlijke favoriet is de aflevering Daarom. Hierin volgen we het wel en wee van de familie De Vries in hun portiekflat. Ze hebben zogenaamd stiekem gefilmd hoe de tragische Coby de Vries een kringverjaardag organiseert, intussen de relatiecrisis van haar dochter probeert te bezweren (en tussendoor tips over het uitwassen van remsporen met haar uitwisselt) en gewoon een beetje door haar huis reddert.

Dit terwijl haar telefoongesprekken worden ‘afgeluisterd’. “Daarom. Ja, daarom. Tuurlijk. Welja, daarom.” Ze wordt 49 jaar en wil het pas volgend jaar groots vieren, in een Center Parcs-huisje met Jan en met Rob en Ankie, als die dan nog bij elkaar zijn… “Ja. Ja. Daarommmm….” En of Carla ook komt? “Die wist het nog niet, want die zit vreselijk met het been van haar man omhoog.” Verder komen we nog te weten wat parketlamellen zijn (namelijk geen hanglamellen oftewel luxaflexlamellen), en zo keutelt de aflevering naar een dramatisch hoogte- of eigenlijk dieptepunt.

Volg je ons al op Instagram?