Deze gayfilms zie je dit jaar in de bioscoop

Na een uiterst bedroevend jaar voor de (Nederlandse) filmindustrie, heeft 2021 een hoop moois voor ons in petto. Filmjournalist Nico van den Berg blikt vooruit op de vele roze films die we dit jaar op het witte doek gaan zien.

De bioscoopcijfers over 2020 lieten een triest beeld zien. Het aantal bioscoopbezoekers in Nederland kwam niet eens op de helft van het jaar ervoor. Geen verrassing, maar het kan nog dramatischer: in de VS daalde het bioscoopbezoek met meer dan tachtig procent.

Kijkende naar de films die mensen wél bezochten in de bioscoop, is het lhbtq-gehalte ook nog eens bedroevend laag. In de top 20 staan vooral films over hetero machomannen: oorlogshelden in 1917, stoere agenten in Bad Boys For Life en doortrapte spionnen in Tenet. Ook in Nederland was het hetero testosteron nadrukkelijk in de bioscoop aanwezig, met een film als Onze jongens in Miami. Zelfs het kassucces De beentjes van Sint-Hildegard draaide om uitgebluste ‘heterohuwelijken’. Alsof er geen verhaallijn met een mislukt ‘homohuwelijk’ te bedenken is.

Natuurlijk zijn er altijd nog de streamingdiensten waar een aardig aanbod aan lhbtq-films en -series op te vinden is. Maar de bioscoop blijft – als die ergens dit jaar weer opengaat – tóch de betere plek voor een roze film. Niet alleen omdat je die bekijkt met een zaal vol 'gelijkgestemden'; de aandacht vanuit de filmjournalistiek voor bioscoopfilms blijft nog altijd veel groter dan die voor de talloze online releases. Ondanks de toenemende macht van streaming is een film in een grote bioscoop voor makers en distributeurs nog altijd het hoogst haalbare. Des te teleurstellender dat het aanbod van films waarin we twee mannen geil maar verantwoord naar elkaar zien staren beperkt bleef tot een handjevol arthousetitels.

1. Supernova

Maar goed, met alle ellende om ons heen is het fijner om vooruit te kijken. Dit jaar komt er wel degelijk een aantal interessante gayfilms uit in de bioscoop. Eén waar reikhalzend naar uit wordt gekeken is Supernova, van de Britse regisseur Harry Macqueen. De film laat de tragische liefdesgeschiedenis zien tussen Sam (Colin Firth) en Tusker (Stanley Tucci). Zij zijn al twintig jaar een onafscheidelijk liefdespaar, maar met de erger wordende dementie van Tusker glipt de liefde en het leven als los zand door hun vingers. Colin Firth schitterde eerder in het huiveringwekkend mooie A Single Man (2009) over een man in diepe rouw na het overlijden van zijn vriend en partner.

Supernova draaide vorig jaar al op een aantal festivals en kreeg er lovende kritieken, maar door de coronacrisis werd de bioscooprelease meermaals uitgesteld. De film staat nu met potlood op de Nederlandse releaselijst voor 25 februari, al durft niemand meer te voorspellen of dat ook echt door zal gaan.

2. Falling

Een andere interessante film met een gaythema die al maanden op de plank ligt, is Falling, het regiedebuut van acteur Viggo Mortensen. Falling vertelt het verhaal van John (gespeeld door Mortensen zelf), een homoseksuele man die zijn homofobe vader moet verzorgen wanneer bij hem dementie wordt geconstateerd. John heeft zijn leven prima voor elkaar in het progressieve Californië: hij is getrouwd met zijn vriend en samen hebben ze een dochter. Maar als John lange tijd noodgedwongen met zijn vader op een afgelegen boerderij moet optrekken, komen de oude conflicten weer naar boven. Johns vader blijft weigeren de levenswijze en de seksualiteit van zijn zoon te accepteren.

Falling ging in januari 2020 met veel media-aandacht in wereldpremière op het Amerikaanse Sundance Film Festival en draaide daarna op een groot aantal filmfestivals, waaronder Cannes en Toronto. Door alle lockdowns wereldwijd is deze interessante film nauwelijks in de bioscoop te zien geweest. Ook de Nederlandse release, oorspronkelijk gepland voor eind januari, moet noodgedwongen weer worden opgeschoven. Al is een jaar wachten natuurlijk niets vergeleken bij de vaak veel langere tijd dat veel kinderen door bekrompen ouders worden genegeerd of verstoten.

3. Feast

Na alle heteroverhalen in de Nederlandse cinema gaat op het komende International Film Festival Rotterdam een bijzondere film van eigen bodem in première: Feast. Tim Leyendekker koos voor zijn speelfilmdebuut voor het bizarre en waargebeurde verhaal van de Groninger hiv-zaak, waarbij een man moedwillig andere mannen met hiv infecteerde door hen te drogeren en daarna met spuiten hiv-positief bloed te injecteren.

Leyendekker maakte eerder korte films over de ruige gay uitgaansscene, maar met Feast laat hij een intrigerende mix van schuld en geilheid op het publiek afkomen. Hopelijk zal deze film ergens dit voorjaar op het grote witte doek te zien zijn; na het last-minute afblazen van de Roze Filmdagen vorig jaar maart, zou het een mooi statement zijn om Feast daar dit jaar te kunnen vertonen. De wereldpremière op het IFFR begin februari zal waarschijnlijk enkel in streaming-vorm zijn.

4. Marvel-mijlpaal

Als alles meezit, word 2021 ook eindelijk het jaar van een substantiële gayrol in een superheldenfilm. Het succesvolle Marveluniversum wordt in november uitgebreid met Phastos, een homoseksuele superheld met 'kosmische krachten', gespeeld door Brian Tyree Henry, een zwarte acteur. Diversiteit lijkt nu – eindelijk – echt tot de blockbusters door te dringen.

5. Mayor Pete

Helemaal uit andere hoek komt de documentaire Mayor Pete, die hopelijk eind dit jaar te zien zal zijn tijdens IDFA. Filmmaker Jesse Moss volgde hiervoor de openlijk homoseksuele en populaire burgemeester Pete Buttigieg, die door de aanstaande Amerikaanse president Biden al is benoemd tot minister van Transport. Het lijkt een grote handreiking aan de grote lhbtq-organisaties die Biden flink hebben gesteund in zijn presidentscampagne. Het levert hopelijk een fascinerend beeld op van de eerste openlijk homoseksuele minister in de VS, en na alle duistere politieke verhalen eindelijk een positief verhaal over de Amerikaanse politiek, inclusief een flinke roze rand.

6. You Are My Sunshine

Er is nog meer om je op te verheugen in de bioscoop dit jaar, al zijn de releasedata natuurlijk onder groot voorbehoud. De Britse film You Are My Sunshine is, afgaande op de trailer, net als Supernova een mooie ontroerende film over een decennialange liefde tussen twee mannen.

7. Everybody's Talking About Jamie

Een wat vrolijker film wordt waarschijnlijk Everybody's Talking About Jamie, de verfilming van de musicalsensatie. Het is het soort film waarmee je perfect het einde van een lockdown zou willen vieren, het liefst in een uitgelaten bioscoopzaal.

Fijn vooruitzicht

En dan de veelbesproken sequel van publieksfavoriet Call Me By Your Name, die inmiddels is herdoopt tot het poëtische Find Me. De opnames hadden al plaats moeten vinden, maar ja, corona... In elk geval iets om in 2022 naar uit te kijken.

Streaming

Na alle somberheid over 2020 lijkt 2021 een positief jaar te worden voor films met een uitgesproken lhbtq-thema. En dan heb ik het nog niet eens gehad over roze films die op platforms als Netflix te zien zullen zijn. In een volle zaal met spanning kijken naar het moment dat The Eternals zijn gay superheld laat zien, of de ontroering die door de zaal golft bij You Are My Sunshine; 2021 moet het jaar worden waarop gay personages en lhbtq-films nu een keer écht het nieuwe normaal gaan worden.