Een queer blik op Art Rotterdam: van sovjet-homo-erotiek tot lesbische reality
De queer gaze is alom aanwezig op de vernieuwde kunstbeurs Art Rotterdam. Met adembenemende portretten, een lesbische realitysoap en post-sovjetkunst voor de liefhebber. Talenten gebruiken AI, maar handwerk geeft de doorslag.
Misschien wel de grootste moderne kunstbeurs van Nederland is dit jaar verhuisd van de Van Nelle-fabriek naar expocentrum Ahoy. Van iconische architecturale parel naar een steriele evenementenhal. Jammer? Art Rotterdam gaat wel in één klap van tien naar veertienduizend vierkante meter, wat betekent dat er weer ruimte is voor een videohal, en er kunnen nóg meer talenten hun kunsten tonen in het segment Prospects. Mijn voorspelling: over een jaar praten we niet meer over Van Nelle, simpelweg omdat in Ahoy alles ruimer is neergezet zodat de galeries nog beter hun kunstenaars kunnen laten shinen. Bovendien zijn alle faciliteiten op topniveau.
onbeschaamd en ontroerend
Neem de videoruimte: grote schermen met perfect beeld. Hier tonen Pauline Boudry en Renate Lorenz A Portrait, een video waarin acht queer choreografen, muzikanten en andere kunstenaars tegen een zwarte achtergrond hun zelfportret nemen. ‘Glamoureus en kwetsbaar, stil maar onbeschaamd’. Indrukwekkend in zijn (ogenschijnlijke) eenvoud. Met Jimmy Robert, Werner Hirsch, Julie Cunningham, Trajal Harrell, Aérea Negrot, Klara Liden, Peaches en Ming Wong.
Tot voor kort zag je vooral computeranimaties en andere AI-projecten, maar dit jaar vallen de videokunstenaars terug op handwerk. Ontroerend is ‘Vanishing Point’ van Hans op de Beeck. Het begint met een dromende kleine jongen, en belandt dan van het ene dromerige landschap in de andere sterrenhemel, afgewisseld met portretten van peinzende jongemannen. Alles met de hand getekend in zwart-wit, wat de dromerigheid alleen maar versterkt. En dan vergeten we bijna nog de soundtrack van Sam Vloemans, met langgerekte melodieën van een trompet vergezeld van strijkers.
“de oekraïens-amsterdamse anton shebetko keek naar de homo-erotische ondertoon van sovjetstandbeelden”
Het leuke van Art Rotterdam is dat je bij vele internationale galeries nog steeds relatief betaalbare kunst van onder de vijfduizend euro vindt. En al helemaal in het onderdeel Prospects, dit jaar met 116 beginnende artiesten, een record. Dit door het Mondriaan Fonds gesubsidieerde segment geeft een goed beeld van waar de nieuwe generatie beeldende kunstenaars zich mee bezighoudt. Klimaatverandering, koloniale geschiedenis, de grens tussen fake en realiteit komen voorbij. Maar de oorlog in Gaza minder dan verwacht.
sovjet-sexy
De Oekraïens-Amsterdamse fotograaf Anton Shebetko is al jaren bezig met de sociale geschiedenis van de homoscene in zijn geboorteland. Met ‘Dear Sons and Daughters of Ukraine’ keek hij naar de homo-erotische ondertoon van de vele Sovjetstandbeelden die de broederschap der kameraden idealiseert. Je kijkt ernaar door houten panelen met replica’s van het werk van Kazimir Malevich (die geen Rus maar Oekraïner blijkt te zijn). Met als extra een voorstel voor een nieuw standbeeld in Odessa, van de gay pornoheld Billy Herrington.
Nog meer Sovjet-visuals: de beroemde socialistische kus van Leonid Brezjnev en Erich Honecker (DDR) komt terug in ‘Beauf et Barbare’ (‘een tokkie en een barbaar’) van Diego Grandry. De Franse Hagenees is een van de weinigen die veel van AI en andere software gebruikmaakt om zich te verdiepen in de beeldtaal van videogames, manga en popcultuur. Omdat hij niet wil dat het eindresultaat te glad wordt, voegt hij aan de omlijsting van zijn beelden kleine poppetjes en minigereedschap toe. Elders komt de strijd tussen Google en Meta voorbij, en veel meer. Maar altijd in toegankelijke beelden van middeleeuws-achtige spierbundels.
“in een mix van reality-tv en queer underground bloeien de lesbische kanten van de hoofdrolspelers op”
lesbische realitysoap
Sherya de Souza richtte in 2020 in Amsterdam het Queer Choir Amsterdam op met Mylou Oord en Rah Naqvi. Een paar van de koorleden komen terug in de video-installatie ‘Swamp Play’. Hagedissen hebben mensen in een moeras achtergelaten. In deze nieuwe werkelijkheid kunnen de personages nieuwe kanten van zichzelf ontdekken. In een mix van reality-tv en queer underground bloeien de lesbische kanten van de hoofdrolspelers op. Grappig huiskamertoneel waarin De Souza de koorleden de vrije hand laat. Ook hier computerelementen, maar de papier-machémaskers en de koorleden domineren het tv-scherm. AI, eat your heart out in Rotterdam!
PS: andere queer kunstenaars in Rotterdam zijn o.a. filmmaker en performer Aileen Ye met de video ‘beast’ en Ahn Sung Hwan met zijn multimedia collage ‘ASIAN MACHO MAN’.
Art Rotterdam is tot 30 maart te bezoeken in Rotterdam Ahoy! artrotterdam.com.
