recensie
Femme is een zenuwslopende kijkervaring over angst, wraak en geilheid
“Deze film kruipt vanaf de eerste minuut onder je huid”
Verhalen over machtsmisbruik, een onveilige omgeving of een verstoorde relatie worden vaak eendimensionaal verteld. De film Femme laat zien dat het veel interessanter wordt wanneer de grenzen tussen dader en slachtoffer vervagen.
Je moet als kijker wel van steen zijn als je Femme onbewogen en zonder met je ogen te knipperen kunt ervaren. Regisseurs Sam H. Freeman en Ng Choon Ping, die hiermee een indrukwekkend speelfilmdebuut afleveren, hebben een verontrustende kijkervaring gecreëerd die vanaf de eerste minuut onder je huid kruipt. De film, waar Freeman en Choon Ping zelf het gelaagde scenario voor schreven, draait om Jules, een afro-Amerikaanse drag-artiest, en Preston, een witte volksjongen met een kort lontje.
Voor Jules (gevoelig neergezet door Nathan Stewart-Jarrett) is optreden als drag alter ego Aphrodite Banks zijn ultieme levensdoel. Op het podium verandert de schuchtere jongen in een krachtige en brutale femme fatale die een volle zaal moeiteloos om haar vinger weet te winden. Wanneer ze als Aphrodite na een optreden in een avondwinkel een pakje sigaretten haalt, komt op dat moment ook een groep opgeschoten dronken jongens binnen. Het idee van een man die zich in vol ornaat en op hoge hakken vrijelijk beweegt in het openbaar, past duidelijk niet in hun wereldbeeld. Jules herkent een van de jongens die eerder bij de club waar hij optrad, rondhing en gebiologeerd naar hem staarde. Het blijkt Preston te zijn (een indrukwekkende rol van George MacKay).
Wanneer Jules Prestons aanwezigheid bij de club benoemt en wat vileine grapjes maakt over zijn gebrek aan mannelijkheid, knapt er iets bij de stoere jongen. Zijn getatoeëerde nek zwelt op en hij gaat achter Jules aan, die na de dreigende houding van de groep jongens inmiddels struikelend op hoge hakken naar buiten is gevlucht. Daar wordt hij minutenlang in elkaar gebeukt en getrapt. Als ultieme vernedering trekken Preston en zijn vrienden de kleding van zijn lijf. Niet alleen mentaal, maar ook fysiek wordt Jules van zijn identiteit beroofd. Het is een scène waarbij je als kijker continu je blik wilt afwenden. Sam H. Freeman en Ng Choon Ping zijn duidelijk niet uit op sentiment of effectbejag, maar laten het geweld en de pijn voor zich spreken, zonder overdreven dramatiek.
is het pure wraak, of wordt hij ook uit geiligheid en spanning aangetrokken tot de stoere getatoeëerde jongen?
Na deze geweldexplosie trekt Jules zich volledig terug in zijn eigen wereld. Hij vermijdt elk contact met vrienden, stopt met optreden en lijkt de grip op wie hij is of wil zijn volledig kwijt te raken. Als hij een paar maanden na het incident besluit om weer eens naar een homosauna te gaan, komt hij daar onverwachts Preston tegen. Wanneer Jules merkt dat Preston hem niet herkent, borrelt er een wraakplan in hem op. Stap voor stap windt Jules Preston om zijn vinger en wakkert hij zijn onderdrukte gevoelens voor mannen aan door een seksueel spel te initiëren waarbij Jules de onderdanige is en Preston als vanzelf de dominante rol krijgt. Tegelijk weet Jules de sympathie van Prestons vriendengroep – die hem evenmin herkent van de avondwinkel – te winnen door hen volledig in te maken bij het spelen van – o, ironie – de game Street Fighter.
Na deze zorgvuldig opgebouwde aanloop verwacht je een zinderende ontlading, maar op dat moment gooien de makers het roer volledig om, waardoor je als kijker ineens gaat twijfelen aan alles wat je tot dan toe hebt gezien. Want is het pure wraak van Jules, of wordt hij ook uit geiligheid en spanning aangetrokken tot de stoere getatoeëerde jongen? En zit er achter de opgekropte agressie van Preston ook een zachte kant die door de verhouding met Jules steeds vaker de kans krijgt om naar buiten te komen? En maakt Jules daar op kille en berekende wijze geen misbruik van?
De totstandkoming van de film heeft een lange geschiedenis. In 2021 deden de twee makers al een eerste oefening door Femme als korte film van nog geen 20 minuten uit te brengen. De festivalbuzz en BAFTA-nominatie die dit opleverde, maakte het mogelijk om de film – met een compleet nieuwe cast – uit te breiden tot een 100 minuten durende psychologische mindfuck, die wordt versterkt door het indringende duistere camerawerk van James Rhodes. Eerder maakte hij vooral meeslepende concertregistraties van onder meer Adele en Coldplay, maar ook bij fictie bewijst Rhodes zijn talent om je als kijker volledig in te pakken.
Femme is een van de beste films van dit moment, met een thema dat nog lang in je hoofd blijft rondspoken. Want waar gaan angst en wraak over in opwinding en geilheid? Wanneer is iets een spel en wanneer werkelijkheid? Wat triggert onze seksuele fantasieën? Worden die gestuurd of geremd door wat door de maatschappij als normaal wordt gezien, of moet je slechts van je eigen morele kompas uitgaan? “Ik voel frustratie, verwarring en een lichte walging van mezelf”, zegt Jules halverwege de film. Precies dit complexe gevoel weten Sam H. Freeman en Ng Choon Ping in hun zenuwslopende debuut op weergaloze wijze te ontleden.
