Izaäk houdt als ‘leernicht’ een decennia oud ambacht in leven

Izaäk Joziasse (25) leerde naaien van zijn oma en maakt nu custom outfits van leer, bij fetisjspeciaalzaak RoB in hartje Amsterdam. Op fetisjraves in Amsterdam en Berlijn hijst hij zich graag in zijn eigen creaties. Hoe kijkt hij als jonge ‘leernicht’ naar deze decennia oude scene?

Het begon allemaal bij de naailessen van zijn oma, vertelt Joziasse in de werkplaats van RoB, die bezaaid is met leren patronen en waar afwisselend Lady Gaga en typische Jordanese muziek over de speakers galmt. “Al sinds ik klein ben, naaiden we samen stoffen poppen en jurkjes. Zij kan het goed en gaf ook cursussen aan andere vrouwen.” Zo lief als dat klinkt, zo stout is het imago van de fetisjwereld. Wat oma daarvan vindt? “Ze is hier een keer langs geweest. Ze vindt het tof wat we doen, omdat het ambachtelijk is, maar van fetisj snapt ze niet zo veel.”

asking for a friend

RoB viert dit jaar zijn vijftigjarig bestaan en is daarmee bijna twee keer zo oud als Joziasse. Toch voelt hij zich thuis in deze doorleefde subcultuur van ‘leernichten’. “Iedereen komt hier over de vloer. Alle leeftijden, van twintig tot tachtig. Alle achtergronden ook: van extreemlinks tot extreemrechts.” De gays komen het vaakst, vertelt hij. “Maar onderschat het niet: fetisj is meer aanwezig in de maatschappij dan we denken. Gays zijn er simpelweg meer open over. Deze winkel draait ook een beetje om de ‘leernicht’. Daar ben ik er zelf ook eentje van, al stapt er elke dag ook wel een heterokoppel naar binnen.”

Joziasse kan soms stilletjes genieten van zichtbaar ongemak bij zijn klanten. “Regelmatig zie ik ze fluisterend in een hoekje staan en onzeker om zich heen kijken. Dat vinden wij als collega’s altijd vermakelijk. Wij kijken nergens van op, en hebben elke vraag inmiddels wel een keer gehad. Maar voor veel mensen is hier naar binnen lopen als een tweede coming-out. Zowel aan ons als medewerkers, als aan zichzelf moeten ze toegeven dat ze dit leuk vinden. Asking for a friend, hoor je hier regelmatig.”

leerschool

Hoe Joziasse in de werkplaats van een fetisjspeciaalzaak belandde? “Ik volgde de kunstacademie in Arnhem, en studeerde af met een project over drag. Die jurken naaide ik zelf, dus ik had al wat kennis van patronen. Ik bezocht RoB toen ik in 2022 net naar Amsterdam was verhuisd. Toen vond ik het nog best spannend om naar binnen te lopen. De werkplaats achterin trok meteen m’n aandacht. Toen ik de volgende dag op de webshop keek – daar voelde ik me destijds comfortabeler bij dan de fysieke winkel bezoeken – zag ik de vacature voor werkplaatsmedewerker. Ik ben meteen terug gerend met mijn cv.”

Voor het werken met leer en fetisj bestaat geen opleiding. Joziasse: “We geven van generatie op generatie onze kennis door. Soms verbeteren we dingen of komen we met nieuwe ontwerpen. We houden hier een ambacht in leven.” Dat lukt mede door met de tijd mee te gaan. “Toen ik hier net werkte, wilde een klant een leren tasje op z’n been waar zijn telefoon in kon, die past namelijk niet in een leren broek. Het was het eerste product dat ik ontwikkelde en het werd onderdeel van de standaardcollectie.”

transparant pikant

Over kink en fetisj bestaan de nodige vooroordelen. Hoeveel Joziasse daarvan meekrijgt in de winkel? “Sommige klanten denken onterecht dat we alle kinks zelf ook in de praktijk brengen. In die gang daar hangen bijvoorbeeld allemaal zwepen en floggers [strokenzwepen – red.] waar ik niks mee heb. Ik verkoop ze om mijn huur te kunnen betalen.” Lachend: “Andere mensen werken op een kantoor. Heb ik ook gedaan, maar ik miste het handwerk. Hier kan ik bovendien helemaal mezelf zijn, op maandag kletsen we als collega’s over onze weekendescapades.”

Wat Izaäk zoal aantrekt tijdens die escapades? “Ik heb zelf veel transparante rubber outfits, die voelen als een tweede laag huid. Ze zijn een beetje benauwend, maar als de outfit op jouw maat gemaakt is, voelt die als een warme knuffel. Ik combineer graag leer en rubber in mijn looks, voor de oudere generatie is dat not done. Ik schop graag tegen die hokjes. Leer maakt altijd indruk, ik draag het vaak, ook als ik aan het werk ben. Op een feestje vind ik rubber comfortabeler. Het materiaal is kwetsbaar, letterlijk en figuurlijk. Je geeft jezelf bloot en kunt niks verstoppen. Afgelopen weekend bezocht ik in rubber een feestje en daardoor hoefde ik niet gefouilleerd te worden, je kon alles erdoorheen zien.

underground en stiekem

In de werkplaats van RoB krijgt Joziasse een goed beeld van wat er speelt in de scene. “We zien aan onze klanten dat ze wat voorzichtiger worden. De wereld wordt steeds conservatiever en dat heeft uiteraard ook impact op de fetisjcommunity. In Amsterdam worden vergunningen voor leerbarren en -clubs steeds vaker niet verlengd.”

Liefde voor rubber: “Als puppy kom je met veel weg”

Tegelijkertijd krijgt de scene steeds meer aandacht in de gayscene: de feesten worden groter en de community zichtbaarder. “Dat gaat ook gepaard met meer oordelen,” vertelt Joziasse. “Mijn baas komt uit de jaren zeventig, in zijn jonge jaren was alles veel meer underground en stiekem. Dat had ook wel een charme, die we nu soms missen.” Fetisj heeft inmiddels de mainstream bereikt. Lady Gaga en Sam Smith dragen fetisjwear in hun videoclips en in de H&M hangen harnasjes, al kunnen die Joziasse niet echt bekoren. “Veel jonge mensen vinden zo’n harnasje leuk voor één nacht en dan gaat het weer de kast in. Daar is op zich niets mis mee, het levert ons ook geld op, maar onder mijn generatie is er wel minder een gevoel van community rondom fetisj dan vroeger. Ik hoop dat we dat weer terug kunnen vinden.”