Kijken of boycotten? Drie queer fans over het Eurovisie Songfestival
“Het festival is altijd doordrenkt geweest van politiek”
Dat Israël dit jaar deel mag nemen aan het Eurovisie Songfestival, ondanks de oorlog in Gaza, valt bij veel kijkers verkeerd. Winq spraken met drie queer Eurovisiefans die om verschillende reden hebben besloten dit jaar niet, of juist wel te gaan kijken.
Van 7 tot 9 mei vindt in Malmö de 68ste editie van het Eurovisie Songfestival plaats. Dit jaar zorgt de deelname van Israël voor veel controverse, vanwege de rol die dat land speelt bij het leed in Gaza. Na de bloedige aanslag van Hamas op 7 oktober 2023 reageerde de Israëlische regering met niet aflatende bombardementen, waarmee zij inmiddels vele duizenden onschuldige vrouwen, mannen en kinderen hebben gedood.
Velen pleiten er om deze reden voor om het Songfestival dit jaar te boycotten. Zo riepen artiesten in Zweden, Finland, Noorwegen en IJsland hun omroepen op om zich terug te trekken uit het liedjesfestijn als Israël meedoet en is een petitie om Israël uit te sluiten van deelname inmiddels meer dan vijftigduizend keer ondertekend. In de toelichting bij de petitie wordt onder meer verwezen naar het feit dat Rusland in februari 2022 direct werd uitgesloten van deelname toen zij Oekraïne binnenvielen.
Een deel van de Eurovisiefans heeft besloten dit jaar vanwege Israëls deelname niet te kijken, maar er zijn ook kijkers die het lastig vinden om volledig afstand te nemen van het evenement. Drie queer Eurovisiefans vertellen waarom zij, vanuit verschillende overwegingen, hebben besloten dit jaar niet of juist wel te gaan kijken.
miryam mejhed (zij/hij/hen)
Miryam keek als kind al met veel liefde naar het Junior Songfestival. “Die liefde groeit uit tot een liefde voor het Songfestival zelf.” In 2021 mocht hen meedoen met een livestream voor het evenement in Rotterdam dat jaar. “In eerste instantie vond ik dit een leuke kans, maar toen al zat het me niet lekker dat Israël meedeed en dat Moroccanoil zo’n grote sponsor is.” Moroccanoil is een Israëlisch bedrijf en een van de grootste sponsoren van het Songfestival.
“hoe machteloos we ons ook voelen, dat zijn we niet”
Miryam heeft besloten dit jaar niet naar het Songfestival te kijken, hoe groot haar liefde voor het evenement ook is. “De deelname van Israël is met de genocide in Palestina niet meer door de vingers te zien, als het dat daarvoor al was.” Een boycot is voor hem de meest laagdrempelige manier om iets te kunnen bijdragen. “We kunnen onze ogen niet sluiten voor de horror die we op onze schermen zien afspelen en hoe machteloos we ons ook voelen, dat zijn we niet. Ik kies ervoor om te boycotten omdat dit voor mij de meest laagdrempelige manier is om niet bij te dragen aan het lijden en zinloze geweld. Hoe jammer ik het ook vind dat iets waar ik zoveel liefde voor heb uit mijn leven verdwijnt, is het niks in vergelijking met waar de mensen in Palestina nu doorheen gaan.”
gj kooijman (hij/hem)
GJ Kooijman heeft een persoonlijke én professionele band met het Songfestival. “Je kan wel zeggen dat het Songfestival echt in mijn bloed is gaan zitten de afgelopen jaren, al kijk ik al van jongs af aan.” Samen met Marco Dreijer produceert en presenteert hij de Nederlandse songfestivalpodcast Ding-a-Dong. Daarvoor reizen zij af naar de steden waar het evenement plaatsvindt en interviewen ze deelnemende artiesten.
“voor mij draait het festival om 37 artiesten, niet om 37 regeringen”
De acties van de Israëlische regering zijn hen niet ontgaan. “Net als veel fansites volgen wij een strikte lijn als het gaat om de deelname van Israël.” Het duo leest alleen de nieuwsfeiten op rondom Israël, verder negeren ze het land. Bij andere landen hebben ze gesprekken over de nationale selectie, wat ze verwachten van het liedje en meer. Bij Israël is daar geen sprake van. “Daarmee geven we dat land minder aandacht dan normaal, waarmee we een statement hopen te maken.”
Hoewel de situatie in Gaza zeker invloed voor hem heeft, zal GJ dit jaar wel kijken. “Voor mij draait het Songfestival om 37 artiesten en omroepen, niet om 37 regeringen. Ik blijf me focussen op de 36 andere landen die dit jaar vooral jonge, frisse, nieuwe en veel queer artiesten sturen die dit platform verdienen. En als ik het mag geloven, zullen die zich ook gaan uitspreken. Ik verwacht dat het een spannend jaar wordt.”
jolijn peters (zij/haar)
Voor Jolijn Peters is het Songfestival een queer hemel. “Het is camp, cultureel, queer en politiek. Soms is het heel slecht en soms waanzinnig goed. Het bracht me Loreen, ABBA, Verka Serduchka en nog zoveel meer parels.” Ze is sinds haar 8ste fan van het evenement en heeft er veel goede herinneringen aan. “In 2000 deed Linda Wagemakers mee met ‘No Goodbyes’ met een enorme zwart-witte jurk met capuchon, die bij het eerste refrein openging. Er kwamen twee dansers onder vandaan en zelf bleek ze in een zilveren danspakje op een trapje te staan. Ik was op slag verliefd.”
“het songfestival is een uitstekend opstapje naar gesprekken met iedereen die z'n kop in het zand steekt”
Die liefde maakt het kijken dit jaar voor haar ontzettend lastig. “Ik vind het bizar dat Israël mee mag doen alsof er niks aan de hand is en dat de hoofdsponsor ook nog eens een Israëlisch bedrijf is. Dat Israël daarbij het lef had om in eerste instantie een liedje met de titel ‘October Rain’ te sturen, om zichzelf alleen als slachtoffer neer te zetten, vind ik walgelijk.”
Toch heeft ze besloten het Songfestival te gaan kijken. “Mijn plan is om het zo politiek mogelijk te maken, want hoe hard de EBU ook roept dat het Songfestival niet politiek is, het is ervan doordrenkt en dat is altijd al zo geweest.” Dat zal ze de mensen om haar heen ook laten blijken. “Ik ga erover praten met iedereen, of ze het nu willen horen of niet. Het Songfestival is dit jaar een uitstekend opstapje naar gesprekken met iedereen die nog steeds z’n kop in het zand steekt over de genocide die momenteel plaatsvindt.”
