Ontsnapping, (h)erkenning en horror met humor: dit zijn de Roze Filmdagen 2025
Veelkleurige verhalen in een grimmige tijd
In een tijd waarin de lhbtiqa+-gemeenschap met steeds meer repressie te maken heeft, blijven de Roze Filmdagen een baken van positieve zichtbaarheid en (h)erkenning. We vroegen festivaldirecteur Werner Borkes naar de hoogtepunten van de 28ste editie.
Ondanks de gure tegenwind staat queer cinema wereldwijd volop in de schijnwerpers. Vorige maand won de Noorse filmmaker Dag Johan Haugerud met Dreams (Sex Love) de prestigieuze Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn. Daarnaast opende in Londen onlangs The Arzner, een bioscoop die zich exclusief richt op films met lhbtiqa+ thema’s en personages, een belangrijke culturele mijlpaal. Ook Werner Borkes, al jaren festivaldirecteur van de Roze Filmdagen, is zich zeer bewust van het belang van een festival als het zijne.
genremix en genderfluïditeit
Een blik op het programma van de Roze Filmdagen 2025 laat zien dat de diversiteit binnen de queergemeenschap steeds meer aan bod komt. “Naast het algemene programma dienden zich dit jaar vier duidelijke thematische lijnen aan”, vertelt Borkes. Die zijn verdeeld in de blokken Bisexual Bliss, The Gender Blender, I Am a Piece of Art, Now Pay Me! en Modern Discontent, die verschillende facetten van de queer ervaring belichten. “Met Bisexual Bliss geven we extra aandacht aan de meest onderkende letter binnen de community,” licht Borkes toe. Films als Unicorns en Vivre, Mourir, Renaître verkennen de complexiteit van biseksuele relaties.
de verhalen zijn niet alleen persoonlijker, maar ook professioneler.
Het themaprogramma The Gender Blender maakt ruimte voor verhalen over genderfluïditeit, met onder andere de openingsfilm All For One. Deze film, geregisseerd door Houda Benyamina, geeft een feministische, genderbending twist aan klassieker De Drie Musketiers. “Een spannende mix van zwaardvechtfilm en actiekomedie”, aldus Borkes. De film is een onderhoudend en visueel spektakel dat klassieke actie-elementen verweeft met een eigentijdse queer insteek.
bloedvergieten met een lach
Volgens Borkes blijft queer cinema zich ontwikkelen. “De laatste jaren zien we gelukkig meer films die door de community zelf worden gemaakt in plaats van enkel films óver de community.” De verhalen zijn niet alleen persoonlijker, maar ook professioneler. En ook de diversiteit in genres valt op. “Wat we nu zien, zijn meer duistere verhalen: crime en horror met veel bloed – al dan niet met een komische twist – en dat zijn verdomd goede films. Gelukkig wordt er ook genoeg tegengas gegeven door romantische, komische en feelgoodfilms.”
“de films uit ons festival sterken en inspireren je”
Werner Borkes, directeur Roze Filmdagen
van eigen bodem
De Roze Filmdagen zetten zich actief in om Nederlandse queer makers een podium te geven. Het competitieprogramma Dutch Treats presenteert zes korte films, waaronder de première van Groeipijn, de winnaar van de eerste Roze Filmdagen Fictiefilm-competitie van vorig jaar. “Van het grote aantal roze titels dat jaarlijks door de programmeurs gezien wordt – ruim 850 lange en korte films – is slechts een heel klein deel van eigen bodem”, vertelt Borkes. “We geven graag een podium aan deze Nederlandse makers, niet alleen voor ons Roze Filmdagenpubliek, maar ook om de film internationaal onder de aandacht te brengen. Groeipijn begon als een mooi plan dat na de 'winst' van een jaar geleden verder ontwikkeld is naar een bijzondere coming-of-agefilm over de zoektocht naar eigen identiteit en wat dat kan betekenen voor een hechte vriendschap.”
hoop en escapisme
Nu de rechten van de queergemeenschap wereldwijd onder druk staan, heeft het festival een belangrijke rol te vervullen. “Het was altijd al belangrijk om herkenning en erkenning te vinden in de films die je normaliter maar weinig vindt”, stelt Borkes. “Ze sterken je en inspireren je. Ze samen beleven en deze ervaringen delen, levert veel bijzondere momenten op.” De themablokken Modern Discontent en I Am a Piece of Art, Now Pay Me! tonen de gevolgen van de huidige tijdgeest op mentale gezondheid, sekswerk en diverse queer identiteiten. Toch is er ook ruimte voor escapisme. “Aandacht voor de grimmige tijdgeest is er zeker, maar we proberen wel in de keuzes voor het programma te zoeken naar hoop. En daarnaast is er ook genoeg ruimte voor de films die je even doen ontsnappen aan de werkelijkheid.”
Ook persoonlijke favorieten van de festivaldirecteur komen aan bod. “De films die me vooral raakten door het verhaal en de sterke beelden zijn de Franse film Eat the Night, waarin een ontsnapping aan de realiteit zich afspeelt in de online game wereld, en de Taiwanese tijdreisfilm The Time of Huan Nan” vertelt Borkes enthousiast.
Met een programma dat zowel de tijdgeest weerspiegelt als ontsnapping biedt, bewijst de Roze Filmdagen opnieuw hoe belangrijk een platform voor de hedendaagse queer cinema is. Of het nu gaat om rauwe, urgente verhalen of speelse fantasieën, dit festival biedt een podium aan stemmen die gehoord moeten worden, zeker in een tijd waarin hoop en verzet hand in hand gaan.
De Roze Filmdagen vinden van 19 t/m 30 maart plaats in Het Ketelhuis in Amsterdam. Kijk voor het programma op rozefilmdagen.nl.
