gastcolumn
Queer joy is de ultieme vorm van wraak
“Tussen het verzet door, moeten we blijven dansen”
Op de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie en Transfobie (IDAHOBIT) staan we stil bij het geweld en de discriminatie waar onze gemeenschap nog altijd mee te maken krijgt. Maar, betoogt gastcolumnist Rocher Koendjbiharie, we moeten niet vergeten ons leven ook te vieren.
Op 17 mei is het weer de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie en Transfobie, ook wel bekend als IDAHOBIT. Dagen als deze bestaan om de zichtbaarheid van de lhbtiqa+ gemeenschap te vergroten, maar ook om meer bewustzijn te creëren over de discriminatie waar we mee te maken krijgen. Of dat altijd op een wenselijke manier gebeurt, daar heb ik soms mijn twijfels over. Door de jaren heen is vaak gebleken dat men op dit soort dagen aan window dressing doet. Daarbij lijkt het geweld richting onze gemeenschap eerder toe dan af te nemen.
“als trans vrouw ben ik vaak bang dat ik de 30 niet zal halen”
Sharmila Vooren (zij/haar)
Ik vroeg me af: wat willen we als gemeenschap precies bereiken met dagen als IDAHOBIT? Waar hebben we als queer en trans personen behoefte aan in een wereld waar velen van ons zich nog geregeld onveilig voelen? Ik zocht naar antwoorden bij mijn queer siblings en vroeg hun via social media wat de wereld over ons moet weten in aanloop naar IDAHOBIT. Tientallen mensen namen de tijd en moeite te reageren en in hun uiteenlopende reacties waren drie rode lijnen te ontwaren: de wens gewoon te kunnen bestaan, het toenemende geweld richting onze gemeenschap, en dan met name naar trans personen, en het belang van bondgenoten.
gewoon kunnen leven
Sharmila (zij/haar) benadrukt dat het gevecht voor lhbtiqa+ rechten geen inbreuk maakt op de rechten van een ander. “We pushen niemand om lhbtiqa+ te zijn. We willen simpelweg dat mensen zichzelf kunnen zijn zonder consequenties.” Sharmila wenst dat jongere queer en trans mensen zoals zijzelf gewoon gelukkig kunnen leven. De realiteit is namelijk voor sommigen van hen momenteel erg somber. “Als trans vrouw ben ik vaak bang dat ik de 30 niet zal halen door de haat en dreiging waar vrouwen zoals ik mee te maken krijgen.”
aanhoudend geweld
Haast op dagelijkse basis wordt de lhbtiqa+ gemeenschap slachtoffer van (verbaal) geweld. Queer koppels ervaren het op straat en extreemrechtse en conservatieve opvattingen over dragqueens beginnen vanuit de Verenigde Staten over te waaien naar Nederland. Die gewelddadige houding richting dragqueens kwam laatst nog lelijk aan het licht rond een geplande voorleesmiddag van dragqueens Ma’MaQueen en Xtra Xceptit in Rotterdam. Het leidde tot een demonstratie van extreemrechts en een tegendemonstratie van de lhbtiqa+ gemeenschap en bondgenoten.
Jenny (zij/hen) vallen een paar dingen op bij dit aanhoudende geweld tegen onze gemeenschap. Ten eerste dat groepen die agressieve campagnes voeren om lhbtiqa+ rechten in te perken, en met name die van trans personen, steeds zichtbaarder worden. Maar ze is ook van mening dat mensen vaak stil blijven en dat er enkel actie lijkt te worden ondernomen en regenboogvlaggen wapperen nadat discriminatie uitmondt in4 geweld. “Zodra het lastiger wordt dan ‘geweld is slecht’, baadt de maatschappij in onverschilligheid, gebrek aan bewustzijn of allebei.” Wat er volgens hen moet gebeuren? “We moeten meer stilstaan bij de onderliggende systemen die lhbt+ haat in stand houden, zeker nu onze rechten meer dan ooit onder vuur liggen.”
“soms zijn het juist de mensen die je (goed) kent die bijdragen aan de toenemende haat richting lhbtiqa+ personen”
Jopie (die/hen)
ongemakkelijke gesprekken
In die strijd voor gelijke rechten en ons bestaan, hebben we ook solidariteit en bondgenoten nodig. “Het is echt belangrijk dat cisgender hetero bondgenoten zich uitspreken tegen lhbtiqa+ haat, ook als het oncomfortabel is en ook tegen familieleden”, reageert Jopie (die/hen) op mijn oproep. “Soms zijn het juist de mensen die je (goed) kent die bijdragen aan de toenemende haat richting lhbtiqa+ personen. Die haat kan bijvoorbeeld gevoed worden door je oom die in complottheorieën gelooft, door je collega die geld geeft aan Voorzij [transfobe organisatie die zich richt op de rechten van cis vrouwen – red.], maar ook door alle mensen die het niet zoveel kan schelen en daarom stil blijven.”
vieren als wraak
De wens veilig te kunnen bestaan, het zichtbaar maken van het gevaar waarin sommigen in onze gemeenschap verkeren en het belang van goeie bondgenoten. Dat zijn de boodschappen die we in het kader van IDAHOBIT moeten overbrengen aan de buitenwereld.
“tussen het verzet door, moeten we niet vergeten te blijven dansen, lachen en rusten”
Rocher Koendjbiharie (hij/hem)
Maar deze IDAHOBIT wil ik ook de community zelf een belangrijke boodschap meegeven. Ondanks alle haat en onderdrukking, mogen we niet vergeten ons leven te vieren en blijdschap te zoeken en ervaren. Op een bepaalde manier is dat de ultieme vorm van wraak. Veel homofobe, queerfobe en transfobe persoon zien ons namelijk het liefst verdwijnen. Wanneer ze dat niet kunnen realiseren, kiezen ze voor hetgeen wat daar het meest bij in de buurt komt: ons zien lijden. Zolang ons leven immers gevuld is met leed, zijn we meer bezig met overleven dan leven.
We moeten ons zeker blijven verzetten, want het gevaar is en blijft reëel. Maar soms is blij zijn en ons leven vullen met geluk de ultieme wraak. Daarbij, zoals Winq-hoofdredacteur Martijn Kamphorst schrijft in het voorwoord van de nieuwe editie. “Queer Joy, luid en duidelijk laten merken dat we als community ook geluk ervaren, ontkracht de misvatting dat onze levens enkel uit gezeik bestaan.” Tussen het verzet door, moeten we niet vergeten te blijven dansen, lachen en rusten.
