"Wij zijn niet degenen die genezing behoeven"

LHBTQ-predikant Wielie Elhorst pleit tijdens een consultatie van de Verenigde Naties voor een verbod op conversietherapie. “Iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit problematiseren leidt tot ernstige geestelijke en lichamelijke schade.”

"Ik reis vandaag, 4 februari, af naar Genève. Namens het Europees Forum van christelijke LHBT-groepen mag ik deelnemen aan een consultatie van de Verenigde Naties over ‘conversietherapie’. Bij deze praktijk tracht een therapeut of geestelijke iemands homoseksualiteit of transgender identiteit te veranderen in respectievelijk aseksueel, heteroseksueel of genderconform gedrag. Deze zogenaamde therapie wordt door ‘onafhankelijke’ organisaties met vaak een religieuze achtergrond aangeboden, maar komt ook voor in kerken en andere geloofsgemeenschappen.

De term conversietherapie of ‘reparative therapy’ is uit de Verenigde Staten over komen waaien, maar praktijken die we hieronder kunnen scharen komen onder andere termen ook voor in veel Europese landen. Ik schrok me een ongeluk toen ik enkele jaren geleden van een Oekraïense vriend hoorde hoe een van zijn vrienden door zijn ouders was geboeid en opgesloten toen hij vertelde dat hij homo is. Daar moest hij wachten op een orthodox priester die hem door middel van exorcisme wel van zijn homoseksualiteit of zou helpen. Misschien is dit een extreem voorbeeld. Het lastige is, we weten het niet, omdat zoveel van dit soort praktijken zich ondergronds afspelen. Het is voor mij echter reden genoeg om met kracht een verbod te bepleiten op alle praktijken die iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit willen problematiseren en/of veranderen.

“Er zijn nog steeds organisaties actief die hulp aanbieden bij het ‘beheersen’ van je seksuele oriëntatie of genderidentiteit”

Vorig jaar nog bepleitte onder andere D66 in de Tweede Kamer een verbod op conversietherapie. En terecht, want het betreft hier echt niet alleen duistere praktijken in verre landen. Zo werd in 2012 gegrond in twijfel getrokken waarom de organisatie Different een beroep kon doen op een verzekeringsvergoeding voor een op z’n minst dubieuze benadering van de homoseksuele gevoelens van haar cliënten. Er kwam een einde aan de vergoeding, maar de praktijk is min of meer gebleven. Er zijn helaas nog steeds organisaties actief die, vaak verscholen achter een uitgekiend woordenspel, hulp aanbieden bij het ‘beheersen’ of ‘controleren’ van je seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Daarmee wordt meestal bedoeld: we kunnen jou leren af te zien van een seksuele praktijk en niet toe te geven aan de wens tot een transitie.

In 1990 schrapte de Wereldgezondheidsorganisatie homoseksualiteit uit de lijst met geestesziekten. In 2018 gebeurde hetzelfde met genderdysforie. De World Medical Association liet weten in conversietherapie een mensenrechtenschending te zien en de mensenrechtenraad van de VN en de EU spraken zich uit tegen het pathologiseren van LHBTQ personen. Dat is heel wat steun in de rug om een verbod op conversietherapie te bepleiten. Ik doe dit op 5 februari, wanneer de consultatie plaatsvindt, ook als predikant. In de hoop dat kerken en individuele gelovigen dit voorbeeld zullen volgen. Er is geen enkele reden om iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit te problematiseren. Dat leidt slechts tot ernstige geestelijke en lichamelijke schade.

“Deze praktijk berooft mensen van hun menselijke waardigheid”

Ik hoop van harte dat religieuze organisaties nog voordat er een verbod komt zelf afzien van elke behandeling die dit soort ‘hulp’ aanbiedt. En dat zij zich niet in duizend bochten wringen om aan de definitie te ontkomen die conversiepraktijken verbiedt. Het wordt tijd dat kerken zich hardop uit gaan spreken tegen deze praktijken, ook in eigen kring. Tegen bidden om genezing in een kerkdienst, en welke aangeprezen ‘heling’ dan ook. Elke Bijbelstudie die, hoe integer ook, bepleit dat je seksualiteit of genderidentiteit beheersbaar of veranderbaar is, is godgeklaagd, schadelijk en gewelddadig. En nee, het gaat hier niet om een andere ‘mening’ die met respect moet worden benaderd – wat een dooddoener. Het gaat om een praktijk die mensen berooft van hun menselijke waardigheid. Het is wat mij betreft vrij duidelijk dat wij niet degenen zijn die hier ‘conversie’ behoeven."

Fotografie: Peter van der Wal