“Waar is het historisch besef van deze mensen?”

Waar is het historisch besef van deze mensen, vroeg journalist Rocher Koendjbiharie zich af toen een organisatie op Goeree-Overflakkee een lokale lhbtq-vereniging verbood om een krans te leggen tijdens de dodenherdenking op 4 mei. “Ook onze gemeenschap leed in de oorlog grote verliezen.”

“Homo’s mogen geen bloemen leggen bij herdenking”, kopte het AD gisteren. De stichting Gay op Flakkee kreeg te horen dat zij dit jaar tijdens de dodenherdenking op 4 mei geen bloemen of kransen neer mochten leggen op de begraafplaats in Nieuwe-Tonge op Goeree-Overflakkee.

Stop de heksenjacht: de eerste Nederlandse Pride

De Oranjevereniging, die de dodenherdenking in Nieuwe-Tonge voor haar rekening nam, meende dat het dorp ‘daar nog niet klaar voor zou zijn’. Vooral het gelovige deel van het dorp zou er volgens hen moeite mee hebben, wat mij weinig verbaast: het zou niet de eerste keer zijn dat het dogmatische aspect van religie verstikkend werkt voor lhbtiqa+ personen. Maar wat ik me vooral afvraag: waar is het historisch besef van deze mensen?

Tijdens de Tweede Wereldoorlog leden meerdere groepen enorme verliezen, waaronder onze gemeenschap. Duizenden homoseksuele mannen en lesbische vrouwen werden afgevoerd naar concentratiekampen – en ik ben ervan overtuigd dat het btiqa+ personen niet veel beter afging. De gearresteerde homo’s en lesbiennes werden gemarkeerd met een roze driehoek op hun kleding, een symbool dat onze gemeenschap nooit meer zal vergeten.

Het Nederlandse verzet bestond ook uit homoseksuele en lesbische strijders, zoals Willem Arondéus, Frieda Belinfante en Sjoerd Bakker; mensen die worden geëerd in het Verzetsmuseum in Amsterdam. Dáárom is onze gemeenschap ook stil op 4 mei, omdat onze broeders, zusters en sibbelingen in de oorlog geleden hebben. Omdat we het recht hebben om hen te herdenken.

Dat de lokale 4 mei organisatie dit besluit nam vanwege religie past wel in de huidige tijdsgeest. (Religieus) conservatisme is de nagel in de doodskist van de vooruitgang die we in de afgelopen decennia geboekt hebben. Daar moet niet lichtzinnig over worden gedaan. De afgelopen jaren is een zorgelijke ontwikkeling te zien: een conservatie beweging die alles tegenwerkt wat staat voor progressiviteit en gelijkwaardigheid wint steeds meer terrein. In meerdere Amerikaanse staten doen scholen boeken geschreven door queer auteurs in de ban. In Tennessee werd een wet doorgevoerd die dragshows aan banden legt. Wettelijk zijn hier veel zaken anders geregeld, maar ook in Nederland zijn deze sentimenten terug te vinden. Denk aan hoe de Nashvilleverklaring hier voet aan de grond kreeg of hoe een reformatorische school in Gorinchem leerlingen dwong tot een coming-out bij hun ouders.

Deze beweging zal blijven proberen onze gemeenschap uit te wissen, maar lukken zal het ze niet. Als wij namelijk één ding keer op keer blijven tonen, dan is het onze veerkracht. Daarbij is verandering daadwerkelijk mogelijk, óók in de Biblebelt. Vorig jaar hees de nieuwe burgemeester in Nunspeet de regenboogvlag wél (in tegenstelling tot haar voorganger). Maar nog belangrijker: vandaag maakte de gemeente Goeree-Overflakkee na alle ophef bekend dat zij heeft besloten de organisatie van de dodenherdenking over te nemen van de Oranjevereniging. De gemeente maakte duidelijk dat iedereen welkom is om bloemen neer te leggen, ook Stichting Gay op Flakkee. Protesteren tegen uitsluitend beleid heeft wel degelijk zin. Misschien ga ik 4 mei naar de begraafplaats in Nieuw-Tonge en leg ik daar de mooiste en kleurrijkste bloemen neer, als een vorm van hedendaags verzet.

Beeld: Kevita Junior